– Senedd Cymru am 6:31 pm ar 21 Tachwedd 2017.
Y grŵp nesaf yw grŵp 11. Mae'r gwelliannau yma yn ymwneud ag addysg uwch mewn sefydliadau addysg bellach. Gwelliant 38 yw'r prif welliant. Galwaf ar yr Ysgrifennydd Cabinet i gynnig y prif welliant ac i siarad i'r gwelliannau.
Rwyf yn annog yr Aelodau, Llywydd, i gefnogi gwelliannau 38 a 43. Rydym ni wedi bod yn glir drwy gydol y broses y bwriedir i'r system anghenion dysgu ychwanegol fod yn berthnasol i bobl ifanc sy'n dal yn yr ysgol neu sy'n derbyn addysg bellach. Nid yw'r system hon wedi'i bwriadu i fod yn berthnasol i bobl ifanc mewn addysg uwch.
Bydd y gwelliannau hyn yn gwneud y Bil yn gwbl gyson â'r polisi hwnnw. Byddant yn dileu'r anghysondeb presennol yn y Bil, ac felly er mwyn sicrhau cysondeb a thegwch, rwyf yn annog yr Aelodau i gefnogi'r gwelliannau hyn.
Mae'n rhaid i mi ddweud fy mod yn synnu bod y gwelliannau hyn yn cael eu cyflwyno yng Nghyfnod 3, oherwydd nid oedd neb yn galw am eithriad—nid oedd neb yn galw, o gwbl, mewn unrhyw ran o'r dystiolaeth a gawsom, i ddysgwyr sy'n dilyn cyrsiau addysg uwch mewn colegau addysg bellach gael eu heithrio o'r system gymorth newydd ar gyfer anghenion dysgu ychwanegol.
Nawr, o'm safbwynt i—ac mae Ysgrifennydd y Cabinet newydd ddatgan y nod hwn ei hun: mae hi eisiau mynediad cyfartal at gymorth ar gyfer pob dysgwr. Nid yw hi eisiau ymestyn hyn i brifysgolion. Nid wyf yn gofyn iddo gael ei ymestyn i brifysgolion, cwmpas y Bil hwn. Ond o fewn sefydliad unigol, rwy'n credu y dylai fod rhywfaint o gydraddoldeb o ran gallu cael cymorth ag anghenion dysgu ychwanegol. Os bydd y gwelliannau hyn yn cael eu pasio, mae gennych y potensial y bydd dau unigolyn yn mynd i sefydliad addysg bellach—un yn gwneud cwrs addysg uwch heb gael unrhyw gymorth ag anghenion dysgu ychwanegol, a'r llall yn gwneud cwrs addysg bellach ac yn cael yr holl gymorth sydd ei angen arno. Ni all hynny fod yn iawn. Mae angen i ni wneud yn siŵr y ceir chwarae teg. Nid yw'n degi eithrio grŵp o fyfyrwyr o'r system anghenion dysgu ychwanegol dim ond oherwydd eu bod yn dilyn cwrs addysg uwch mewn coleg lleol, a chredaf fod y gwelliannau hyn yn annoeth iawn.
Dylai pawb sy'n ymrestru mewn sefydliad addysg bellach gael mynediad cyfartal at gymorth. Rydych chi'n cymryd peth o'r gallu hwnnw i gael cymorth oddi arnynt drwy'r gwelliannau hyn, ac yn sicr ni fyddaf i'n eu cefnogi.
Rwy'n rhannu'r pryderon hynny, mae'n rhaid imi ddweud. Rydych chi'n dweud y buoch yn glir o'r cychwyn—fy nealltwriaeth i drwy'r amser oedd mai ar y sefydliad oedd y pwyslais, ac nid ar y math o ddarpariaeth a oedd ar waith. Yn sicr, ni chafwyd tystiolaeth yn galw am eithrio addysg uwch mewn sefydliadau addysg bellach, ac yn sicr nid ydym wedi cael cymaint o ddadl a thrafodaeth ag y byddwn wedi gobeithio eu cael, pe byddwn i'n gwybod y byddai hyn yn dod ar y cam hwyr iawn hwn.
Yn wir, fy nealltwriaeth i oedd nad oedd y Bil yn ymestyn i gynnwys addysg uwch mewn prifysgolion oherwydd strwythurau llywodraethu sefydliadau AU, a chan fod y systemau a'r strwythurau wedi'u sefydlu ar gyfer sefydliadau addysg bellach i ddarparu cynlluniau datblygu unigol, mae'n afresymegol, yn fy marn i, i beidio â defnyddio hyn er budd pob dysgwr yn y sefydliad addysg bellach, ni waeth pa gwrs y maen nhw'n ei ddilyn. Felly, rwyf yn annog yr Aelodau i bleidleisio yn erbyn y gwelliannau hyn, oherwydd nid wyf yn meddwl bod hyn yn iawn.
Galwaf ar Ysgrifennyd y Cabinet i ymateb i'r ddadl.
Diolch yn fawr iawn, Llywydd. Rwyf i eisiau datgan yn gwbl glir nad yw hwn ynghylch gwrthod cymorth ar gyfer myfyrwyr ag anghenion dysgu ychwanegol sy'n astudio cwrs addysg uwch. Rwy'n cydnabod, yn gynyddol, bod sefydliadau addysg bellach yn darparu cyrsiau addysg uwch, ac wrth inni symud ymlaen gyda'n diwygiadau, y tebygolrwydd yw y bydd y gwahaniaeth rhwng sefydliadau addysg bellach a sefydliadau addysg uwch yn parhau i gael ei gymylu. Ond rhaid inni gydnabod, wrth wneud y gwahaniaeth hwn, bod system ar wahân ond gwahanol o gymorth ar gyfer dysgwyr addysg uwch sydd ag anghenion dysgu ychwanegol. Er enghraifft, mae'r lwfans myfyrwyr anabl ar gael ar eu cyfer, ac mae dulliau cymorth ar wahân ar waith.
Bu bob amser yn fwriad y byddai'r ddeddfwriaeth hon yn cyfeirio at addysg bellach yn unig ac i addysg orfodol ac nid y sector addysg uwch. Ac os bydd y Bil yn mynd ymlaen yn y modd hwn, byddai gennych wahaniaethu rhwng y gwahanol fathau o ddysgwyr addysg uwch sydd â hawl i lefelau gwahanol o gymorth.
Mae hefyd yn bwysig cydnabod oherwydd y llif sylweddol dros y ffin ym maes addysg uwch, y byddai'n gwneud creu system ar wahân o gymorth yn eithaf anodd ei fonitro a'i orfodi. Felly, gofynnaf i'r Aelodau gefnogi'r gwelliannau.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 38? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Symudwn, felly, i bleidlais electronig. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 32, neb yn ymatal ac 19 yn erbyn. Felly, derbyniwyd gwelliant 38.