Grŵp 14 yw'r grŵp nesaf, yn ymwneud â'r gwasanaethau eirioli. Gwelliant 17 yw'r prif welliant. Rydw i'n galw ar Darren Millar i gynnig y prif welliant ac i siarad am hwn a'r gwelliannau eraill. Darren Millar.

Cynigiwyd gwelliant 17 (Darren Millar, gyda chefnogaeth Llyr Gruffydd).

Diolch, Llywydd. Pwrpas gwelliannau 17 a 18 yw diwygio adran 65 y Bil i sicrhau y bydd rhieni plentyn neu berson ifanc ag anghenion dysgu ychwanegol bob amser yn cael cyfle i gael ddefnyddio gwasanaethau eiriolaeth annibynnol. Mae'r gwelliannau hyn yn gweithredu argymhelliad 26 yn adroddiad Cyfnod 1 y pwyllgor, a oedd yn awgrymu y dylid diwygio'r Bil i sicrhau ei bod yn ofynnol i awdurdodau lleol ddarparu gwasanaethau eiriolaeth annibynnol i rieni, ar gais, hyd yn oed os nad yw'r rhiant hwnnw yn gyfaill achos. Roedd yn amlwg o'r dystiolaeth a gafwyd bod angen eiriolaeth ar gyfer rhieni yn ogystal â dysgwyr a chyfeillion achos, ac roedd pryderon, oherwydd na roddwyd yr hawl i eiriolaeth annibynnol i rieni yn benodol yn y Bil, y gallai beidio â bod ar gael i rai rhieni neu ddim ond ar gael o dan amgylchiadau eithriadol. Nododd TSANA nad oedd y Bil yn darparu'n benodol ar gyfer darparu eiriolaeth i rieni, ac nad oedd rhieni o reidrwydd yn cael eu diffinio fel cyfeillion achos yn y Bil, ac felly'n gymwys ar gyfer eiriolaeth. Roedd Cymdeithas Genedlaethol y Plant Byddar yn cytuno. Dywedodd pe byddai awdurdodau lleol a chyrff yn gwybod bod gwasanaethau eiriolaeth ar gael ar gyfer rhieni, yna byddai hynny ynddo ei hun yn helpu i reoli pethau. Felly, byddai darparu eiriolaeth annibynnol i rieni plant a phobl ifanc sydd ag anghenion dysgu ychwanegol, yn fy marn i, yn helpu i osgoi gofid; bydd yn helpu i osgoi oedi; a bydd yn helpu i osgoi, yn bwysig iawn, camau unioni costus yn ddiweddarach yn y broses, pryd y gallen nhw, er enghraifft, fod yn cymryd rhan mewn tribiwnlys. Felly, rwy'n annog yr Aelodau i gefnogi'r gwelliannau ac rwy'n mawr obeithio y bydd y Llywodraeth yn eu cefnogi hefyd.

Galwaf ar Ysgrifennydd y Cabinet. 

Llywydd, mae arnaf ofn na allaf gefnogi gwelliannau 17 a 18, sy'n ceisio gorfodi awdurdodau lleol i gyfeirio rhieni at wasanaethau eiriolaeth annibynnol. Mae'r Bil yn darparu bod yn rhaid i wasanaethau eiriolaeth annibynnol fod ar gael ar gyfer plant, pobl ifanc a chyfeillion achos. Mae'n iawn mai'r plentyn neu'r person ifanc ei hun—neu gyfaill achos ar ran plentyn nad oes ganddo alluedd—ddylai fod yn defnyddio'r gwasanaeth. Mae hyn yn sicrhau y clywir lleisiau plant a phobl ifanc sy'n agored i niwed. Nid yw disgwyl i awdurdodau lleol ddarparu gwasanaethau eiriolaeth ar gyfer rhieni hefyd yn cyd-fynd â'n polisi y dylai'r system ganolbwyntio ar y plentyn neu'r person ifanc. Felly, nid wyf yn cefnogi'r gwelliannau ar egwyddor.

Ond nid wyf yn argyhoeddedig ychwaith y byddai'r gwelliannau mewn gwirionedd yn gweithredu'n effeithiol yn ymarferol. Mae'n ymddangos eu bod nhw'n awgrymu bod yn rhaid i awdurdodau lleol gyfeirio rhieni at wasanaethau eiriolaeth, gan hefyd beidio â'i gwneud yn ofynnol i awdurdodau lleol ddarparu gwasanaethau ar gyfer rhieni. Felly, ymddengys bod problemau o ran y gallu i gyflawni pe byddai'r gwelliannau yn cael eu cytuno.

Pe byddai'n ofynnol i awdurdodau lleol wneud trefniadau i ddarparu gwasanaethau eiriolaeth i rieni, byddai goblygiadau ariannol posibl iddyn nhw, ac nid yw hynny wedi'i gostio na'i drafod gydag awdurdodau lleol. Dylai'r Aelodau nodi bod dyletswydd awdurdod lleol o dan y Bil i wneud trefniadau i ddarparu gwybodaeth a chyngor, ac i sefydlu trefniadau ar gyfer osgoi a datrys anghydfodau, yn cynnwys rhieni. Felly, mae'r Bil yn darparu ar gyfer rhoi cyngor i rieni a sicrhau eu bod yn gallu codi pryderon pan fo hynny'n briodol.

Mae hefyd yn werth i'r Aelodau gofio, yn y rhan fwyaf o achosion, y byddai rhieni a phlant yn gweithio gyda'i gilydd er lles gorau'r plentyn. Felly, byddai eiriolwr dros y plentyn hefyd, mewn gwirionedd, yn mynegi barn y rhieni.

Am yr holl resymau hyn, rwyf yn annog yr Aelodau i wrthwynebu'r gwelliannau.

Darren Millar i ymateb. 

Mae ymateb y Llywodraeth yn siomedig i mi. Mae'n amlwg iawn bod adegau pan nad yw cyfeillion achos plant a phobl ifanc yn rhieni, a cheir hefyd adegau pan fydd barn y rhieni yn gwrthdaro weithiau â barn cyfaill achos, a allai fod â dylanwad sylweddol dros blentyn. Ac rwy'n credu, oherwydd y tensiwn hwnnw, o bosibl, yn y system, ei bod yn bwysig iawn, mewn gwirionedd, bod rhieni yn cael cyfle i ddefnyddio gwasanaethau eiriolaeth annibynnol yn uniongyrchol. Ar hyn o bryd, ar y Bil, rydych chi wedi awgrymu y gallai hyn ychwanegu cymhlethdod i'r Bil yn y ddarpariaeth o wasanaethau eiriolaeth annibynnol. Ni allaf weld hynny o gwbl. Ar y naill law, rydych chi'n ddweud ei fod yn ychwanegu cymhlethdod ac ar y llaw arall rydych chi'n dweud y bydd llawer o'r ffrindiau achos yn rhieni beth bynnag, ac eisoes yn gallu cael gafael ar rywfaint o gefnogaeth drwy'r gwasanaethau eiriolaeth annibynnol y bydd yn ofynnol i'r awdurdodau lleol eu darparu. Mae gan rieni hawl i wybodaeth a chyngor. Pam na ddylai fod ganddynt hawl i wasanaethau eiriolaeth hefyd? Nid yw'n ymddangos yn iawn fod rhieni yn cael eu heithrio o un rhan ond yn cael eu cynnwys mewn un arall.

Felly, er cysondeb, ac i sicrhau bod rhieni yn cael y cyfle hefyd i herio'r system, credaf ei bod yn hanfodol bod hawl gan rieni, ar wyneb y Bil, i gael defnyddio'r gwasanaethau eiriolaeth annibynnol hyn fel bod modd iddyn nhw herio'r system pan y gallai fod angen iddyn nhw sicrhau bod eu plentyn neu berson ifanc yn cael y gwasanaethau sydd eu hangen arnynt. Felly, rwy'n annog pobl i gefnogi'r gwelliannau.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 17? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Symudwn i bleidlais electronig. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. Dau ddeg tri o blaid, neb yn ymatal, 27 yn erbyn. Gwrthodwyd gwelliant 17.  

Gwelliant 17: O blaid: 23, Yn erbyn: 27, Ymatal: 0

Gwrthodwyd y gwelliant

Darren Millar, gwelliant 18. 

Cynigiwyd gwelliant 18 (Darren Millar, gyda chefnogaeth Llyr Gruffydd).

Yn ffurfiol. 

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 18? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Symudwn i bleidlais electronig. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 23, neb yn ymatal, 27 yn erbyn, felly gwrthodwyd gwelliant 18. 

Gwelliant 18: O blaid: 23, Yn erbyn: 27, Ymatal: 0

Gwrthodwyd y gwelliant

Llyr Gruffydd, gwelliant 65. 

Cynigiwyd gwelliant 65 (Llyr Gruffydd, gyda chefnogaeth Darren Millar).

Cynnig. 

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 65? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Symudwn i bleidlais electronig. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 23, neb yn ymatal, 27 yn erbyn. Gwrthodwyd gwelliant 65.

Gwelliant 65: O blaid: 23, Yn erbyn: 27, Ymatal: 0

Gwrthodwyd y gwelliant

Llyr Gruffydd, gwelliant 66.

Cynigiwyd gwelliant 66 (Llyr Gruffydd, gyda chefnogaeth Darren Millar).

Cynnig.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 66? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Symudwn i bleidlais electronig. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 23, neb yn ymatal, 27 yn erbyn. Gwrthodwyd gwelliant 66. 

Gwelliant 66: O blaid: 23, Yn erbyn: 27, Ymatal: 0

Gwrthodwyd y gwelliant

Llyr Gruffydd, gwelliant 59.

Nid ydw i'n bwriadu cynnig y gwelliant.

Gyda chydsyniad y Cynulliad, felly, ni fyddwn ni'n rhoi gwelliant 59 i bleidlais.

Ni chynigiwyd gwelliant 59 (Llyr Gruffydd, gyda chefnogaeth Darren Millar). 

Ysgrifennydd y Cabinet, gwelliant 41.

Cynigiwyd gwelliant 41 (Kirsty Williams).

Cynigiaf.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 41? A oes unrhyw wrthwynebiad? Derbyniwyd gwelliant 41.

Derbyniwyd y gwelliant yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Llyr Gruffydd, gwelliant 60.

Nid ydw i'n bwriadu cynnig gwelliant 60.

Gyda chydsyniad y Cynulliad, felly, ni fyddwn ni'n pleidleisio ar welliant 60.

Ni chynigiwyd gwelliant 60 (Llyr Gruffydd, gyda chefnogaeth Darren Millar). 

Darren Millar, gwelliant 19.

Cynigiwyd gwelliant 19 (Darren Millar, gyda chefnogaeth Llyr Gruffydd).

Yn ffurfiol.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 19? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Symudwn i bleidlais electronig. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 24, neb yn ymatal, 27 yn erbyn. Gwrthodwyd y gwelliant.

Gwelliant 19: O blaid: 24, Yn erbyn: 27, Ymatal: 0

Gwrthodwyd y gwelliant

Darren Millar, gwelliant 20.

Cynigiwyd gwelliant 20 (Darren Millar, gyda chefnogaeth Llyr Gruffydd).

Yn ffurfiol.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 20? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Symudwn i bleidlais electronig. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 24, neb yn ymatal, 27 yn erbyn. Gwrthodwyd y gwelliant.

Gwelliant 20: O blaid: 24, Yn erbyn: 27, Ymatal: 0

Gwrthodwyd y gwelliant

Ysgrifennydd y Cabinet, gwelliant 42.

Cynigiwyd gwelliant 42 (Kirsty Williams).

Cynigiwyd.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 42? A oes unrhyw wrthwynebiad? Derbyniwyd gwelliant 42.

Derbyniwyd y gwelliant yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.