Diolch i chi, Ddirprwy Lywydd. Yn gyntaf oll, a gaf fi ddiolch i Mick am y cefndir manwl iawn, a'r dadansoddiad, mewn gwirionedd, o'r problemau a arweiniodd at gyflwyno'r cynnig hwn? Felly, yn bersonol rwyf am ychwanegu ychydig o fy sylwadau fy hun i gefnogi'r hyn a ddywedodd Mick eisoes, yn enwedig mewn perthynas â'r effaith ar rai o fy etholwyr.

Yr hyn a ddaeth yn amlwg i mi'n gynnar iawn yn fy nghyfnod fel AC oedd fy mod wedi dechrau gweld patrwm yn dod yn amlwg yn fy ngwaith achos a pheth o'r ohebiaeth a gawn gan etholwyr, ac mae'n batrwm sy'n parhau heddiw mewn gwirionedd, yn ymwneud â phobl sydd wedi cael gwaith inswleiddio waliau ceudod wedi'i wneud yn eu cartrefi. Mae'r patrwm wedi dod yn weddol gyfarwydd. Felly, gwelwn waith inswleiddio'n cael ei hyrwyddo, cawn ddeiliaid tai yn manteisio ar y cynnig o waith inswleiddio, ac yna'n canfod problemau ar ryw bwynt wedyn megis lleithder yn dechrau codi, a daw'n amlwg yn gyflym nad achosion unigol a ddôi i fy sylw, ac nid oeddwn yn sylweddoli ar y pryd, ond roeddent yn ffurfio rhan o batrwm ehangach o lawer. Rwy'n ddiolchgar iawn i gyd-Aelodau yn y Cynulliad gan ein bod wedi ymchwilio ac wedi gweithio gyda'n gilydd i ganfod natur a graddau'r problemau hyn. Mae'n ddrwg gennyf ddweud nad yw'n ymddangos bod hon yn mynd i fod yn sefyllfa hawdd ei datrys.

Ceir cymysgedd o broblemau'n rhan o'r broblem hon sy'n amrywio o ddiffyg arolygon paratoi y clywsom Siân a Mick yn siarad amdanynt gan staff â chymwysterau addas, gan arwain at wneud gwaith amhriodol yn y cartrefi a gwaith amhriodol wedyn i'r stoc dai cymdeithasol heb yn wybod i landlordiaid, a'r landlordiaid hynny bellach yn gorfod talu i gael gwared ar beth o'r gwaith inswleiddio a gwblhawyd, diffyg atebolrwydd neu achrediad ar ran contractwyr sydd wedi gwneud gwaith inswleiddio, a gwendid y warant y soniai Mick amdani yn y sector. Mewn gwirionedd, nid yw'n ymddangos bod y Cavity Insulation Guarantee Agency yn addas i'r diben; yn wir, mae'n ymddangos eu bod wedi'u llethu gan faint y problemau y maent yn eu hwynebu. Dyna pam y dewisais ychwanegu fy enw at y cynnig hwn.

Mae'n caniatáu i mi adrodd ar achosion fel yr etholwr oedrannus a gafodd waith inswleiddio waliau ceudod wedi'i wneud bron ddwy flynedd yn ôl drwy gynllun Llywodraeth ac o ganlyniad i hynny, mae hi bellach yn cael problemau mawr gyda lleithder drwy ei heiddo i gyd. Mae'r etholwr wedi siarad â'r contractwr, a dywedodd y contractwr fod y lleithder yn gysylltiedig â chyddwysiad yn eu barn hwy ac nad oes unrhyw beth pellach y gallant ei wneud. Yn ffodus, yn yr achos hwn, mae'r contractwr yn dal i fasnachu ac mae'r etholwr bellach wrthi'n dechrau ar y broses o wneud cais i CIGA gan fod ganddi warant 25 mlynedd. Yn anffodus, i lawer o bobl eraill, lle nad yw'r contractwr yn gweithredu mwyach, nid yw dwyn achos o'r fath gerbron bob amser yn syml, gan adael rhai perchnogion tai i wynebu biliau mawr gan fod yn rhaid iddynt unioni'r gwaith eu hunain.

Mae'r cynnig hwn yn cefnogi achos etholwyr fel hyn, sy'n wynebu anghyfleustra a chostau, wedi i waith inswleiddio diffygiol gael ei gyflawni. Ym mhob achos bron, ni ragwelwyd y costau hyn ac ni chyllidebwyd ar eu cyfer, ac mewn llawer o achosion, maent yn bwyta i mewn i arian pensiwn gwerthfawr neu arbedion ac yn yr achosion gwaethaf, maent yn peri i bobl fynd i ddyled pan fydd yn rhaid iddynt fenthyca arian i gywiro'r gwaith. Ac mae costau wedyn i landlordiaid cymdeithasol, lle maent yn gorfod gwario arian ar gyweirio eu heiddo, arian na ellir ei wario mwyach ar ehangu neu wella eu stoc dai.

Ceir angen parhaus i ddeall mwy am y problemau wrth gwrs, ac i ehangu ein dealltwriaeth o sut y digwyddodd, a rhaid bod gwersi i'w dysgu—yn enwedig wrth inni barhau i ôl-osod eiddo hŷn i allu defnyddio ynni'n fwy effeithlon. Ond efallai fod mwy o frys i sicrhau bod gennym system sy'n addas at y diben yn y dyfodol; system a all helpu deiliaid tai fel defnyddwyr; system sy'n rhoi mwy o sicrwydd a diogelwch i ddefnyddwyr. Fel y dywedais ar y dechrau, nid oes ateb hawdd i'r broblem hon, ond mae'n rhaid inni fod yn barod i wella'r sefyllfa wrth symud ymlaen.