Rwy'n falch iawn o longyfarch y pwyllgor am yr adroddiad diddorol a llawn gwybodaeth hwn, sy'n gytbwys ac yn deg iawn. Un o'r pethau sydd wedi gwneud argraff arnaf ynghylch y Cynulliad hwn ers bod yma yw'r ffordd y mae'r pwyllgorau hyn yn gweithio'n effeithiol gyda safbwynt sy'n cynnig consensws trawsbleidiol yn aml iawn. Hefyd, hoffwn ganmol aelodau'r pwyllgor am eu gwaith enfawr ar lunio'r adroddiad hwn, fel y nododd David Melding. Rwyf bob amser yn gwrando ar ei areithiau, fel yn wir rwy'n gwrando ar areithiau fy nghymydog, Simon Thomas, ar y pwnc hwn gyda diddordeb mawr, ac rwy'n dysgu rhywbeth bob tro.

Ychydig sydd gennyf i'w ychwanegu at yr hyn a ddywedwyd eisoes. Cytunaf â phopeth a ddywedwyd yn y ddadl hyd yma. Mae'n bwysig iawn, wrth gwrs, i aelodau o Ganolbarth a Gorllewin Cymru yn arbennig. Mae gennym fwy o arfordir a mwy o ddŵr na neb arall yn y Cynulliad hwn a fi yw'r trydydd o bedwar Aelod dros y rhanbarth i gymryd rhan yn y ddadl heddiw, ac mae'r unig un arall wedi ei atal rhag gwneud hynny drwy fod yn aelod o'r Llywodraeth. Rwy'n meddwl bod hynny'n tanlinellu arwyddocâd hyn i ni. Mae rhai o'r ardaloedd arfordirol gorau yng Nghymru, a rhai o'r dyfroedd arfordirol mwyaf diddorol, yn ein rhanbarth ni. Rwy'n credu bod y rhan fwyaf o ardaloedd gwarchodedig morol yng Nghymru yn ein rhanbarth ni—mwy nag yn unman arall.

Mae mwyafrif yr ardaloedd morol gwarchodedig wedi eu dynodi o dan ddeddfwriaeth yr UE fel ardaloedd cadwraeth arbennig neu ardaloedd gwarchodaeth arbennig, ac mae hwn yn adnodd gwerthfawr y mae'n hanfodol bwysig ein bod nid yn unig yn ei i gydnabod ac yn ei ddynodi, fel y mae adroddiad y pwyllgor yn nodi, ond hefyd mae'n bwysig ein bod yn ei ddiogelu, yn ei amddiffyn ac yn ei wella. Ymwneud â hynny y mae hyn y pen draw. Rheoli safleoedd a monitro a gorfodi yw'r cam nesaf.

Wrth sôn am orfodi, rwy'n falch iawn o weld bod y pwyllgor yn dweud y dylai'r Llywodraeth ddatblygu strategaeth orfodi sy'n seiliedig ar risgiau, oherwydd, yn anochel, mewn materion amgylcheddol, ceir buddiannau sy'n cystadlu—heb o reidrwydd wrthdaro â'i gilydd—lle gellid rhoi pwyslais gwahanol yn ôl diddordeb rhywun yn y pwnc dan sylw. Efallai y dof at hynny yn man. Rwy'n cytuno â barn y pwyllgor na ddylid dynodi unrhyw ardaloedd gwarchodedig pellach hyd nes y bydd y gyfres bresennol o ardaloedd morol gwarchodedig yn cael eu rheoli'n effeithiol.

Wrth gwrs, mae'r ansicrwydd sy'n gysylltiedig â Brexit yn anochel o godi ei ben yn yr amgylchiadau hyn, ond ar ôl Brexit, bydd Llywodraeth Cymru yn gallu gweithredu ei chyfeiriad polisi ei hun, fel yr amlinellir yn adroddiad y pwyllgor, a symleiddio'r drefn bresennol. Rwy'n cefnogi system ddwy haen o ardaloedd morol gwarchodedig heb leihau lefelau'r warchodaeth, fel y mae'r pwyllgor wedi argymell. Yn hytrach na derbyn deddfwriaeth yr UE yn awtomatig, credaf ei bod yn fantais i ni yn y dyfodol fod Gweinidogion y DU a Chymru yn cael cyfle i ddynodi parthau cadwraeth morol, ac rwy'n cytuno ag argymhelliad y pwyllgor y dylai hyn fod yn flaenoriaeth os yw'n mynd i gael ei gyflawni.

Rwy'n falch fod Ysgrifennydd y Cabinet wedi gwarantu na fydd llai o gyllid ar ôl gadael yr UE, ac rwy'n gobeithio y bydd ei llythyr at Mike Hedges ar 2 Tachwedd yn cadarnhau hyn, lle mae'n dweud ei bod wedi datgan yn glir ar sawl achlysur nad yw'n disgwyl i Gymru golli unrhyw arian o ganlyniad i Brexit.

Ac rwy'n falch iawn o glywed hynny.

Mynegwyd pryderon gan rai ynghylch atebolrwydd a dulliau monitro, ond credaf fod Llywodraeth Cymru yn gwbl alluog i wneud popeth y mae'r UE yn ei wneud, a rhagor, a gobeithiaf y bydd yn gwneud hynny. Fe gyfeiriaf yn unig at dystiolaeth Cymdeithas Pysgotwyr Cymru, oherwydd pan grybwyllais yn gynharach fod angen cysoni gwahanol fuddiannau â'i gilydd i ryw raddau, mae cydbwyso rheolaeth forol â hawliau pysgota hanesyddol yn bwysig iawn wrth gwrs, fel y dywedais ddoe yn y ddadl arall. Mae angen inni ddatblygu ein moroedd a'u helpu i gyflawni eu potensial economaidd yn y dyfodol, yn enwedig gan fod rhai o'r ardaloedd tlotaf yng Nghymru mewn ardaloedd arfordirol, lle y ceir cyfle mawr bellach i'r diwydiant pysgota ehangu. Rwy'n gobeithio y gallwn wneud hynny heb beryglu mewn unrhyw fodd y manteision amgylcheddol eraill y mae'r Llywodraeth yn eu hargymell ac y mae'r pwyllgor yn awgrymu y dylem ganolbwyntio arnynt.

Felly, rwyf am orffen drwy ddweud nad yw'r UE, yn fy marn i, wedi bod yn ffrind o unrhyw fath, mewn gwirionedd, i'r rhai sy'n gweithio yn nyfroedd Cymru a Phrydain, o bysgotwyr i gadwraethwyr dros y blynyddoedd. Ac er bod record yr UE yn gwella, mae ganddo hanes dychrynllyd, mewn gwirionedd, dros y rhan fwyaf o'r cyfnod y buom yn aelod o ran y modd y mae wedi dihysbyddu ein moroedd ac ysbeilio rhywogaethau pysgota. Rwy'n falch bod camgymeriadau'r PAC yn cael sylw bellach, a phan fydd gennym reolaeth gadarn ar ein polisi pysgota ein hunain yma yng Nghaerdydd, rwy'n siŵr y byddwn yn gwneud hyd yn oed yn well nag yr ydym yn ei wneud ar hyn o bryd.