Part of the debate – Senedd Cymru am 3:42 pm ar 10 Ionawr 2018.
A'r pwynt olaf, os caf ddod i ben gyda hyn, yw bod diffyg eglurder ynghylch sut i fwrw ymlaen â hyn yn awr ar gyfer y dyfodol. Oherwydd y diffyg data, oherwydd diffyg adnoddau dros gyfnod helaeth o amser, mae dryswch llwyr, mae'n rhaid dweud, ynglŷn â sut rydym yn symud ymlaen ar ardaloedd morol gwarchodedig, a sut y mae'r ardaloedd morol gwarchodedig hynny'n rhyngweithio ag ardaloedd eraill lle rydym eisiau gweld gweithgareddau cynaliadwy, gan gynnwys pysgota, gan gynnwys cymunedau arfordirol yn elwa o'r ardaloedd hynny, gan gynnwys datblygiadau morol y buom yn eu trafod ddoe fel rhan o'r cynllun morol. Ac nid oeddem yn gallu mynd at wraidd hynny mewn gwirionedd oherwydd y diffyg tryloywder y cyfeiriwyd ato, a cheir diffyg eglurder ynglŷn â phwy sy'n gyfrifol am beth a phwy fydd yn arwain. Y neges gliriaf a ddaeth o'r dystiolaeth oedd bod y rhanddeiliaid eisiau i Lywodraeth Cymru arwain, ond nad oedd Llywodraeth Cymru yn barod i arwain, ac rwy'n credu bod hynny'n rhywbeth y mae'n rhaid i Ysgrifennydd y Cabinet fynd i'r afael ag ef o ddifrif a dangos awdurdod o fewn yr adran a'r ffordd y symudwn ymlaen â hyn.
Nawr, sut rydym yn bwrw ymlaen â hyn yn y dyfodol? Wel, wrth i ni adael yr Undeb Ewropeaidd, wrth gwrs, bydd llawer o'r dynodiadau hyn yn newid. Mae llawer ohonynt o dan gyfarwyddebau cynefinoedd ac adar yr UE. Mae rhai ohonynt wedi'u dynodi'n barthau cadwraeth forol, sydd hefyd yn rhan o gyfraith yr UE, ond mae rhai'n gyfreithiau rhyngwladol—mae safleoedd Ramsar, rwy'n credu, yn gyfraith ryngwladol. Ac felly, i gloi ar hyn, os caf, Ddirprwy Lywydd, mae gennym y cymysgedd hwn o gyfreithiau a bydd rhai'n berthnasol a rhai na fyddant yn berthnasol wrth i ni adael yr Undeb Ewropeaidd, ac mae gennym hefyd yr her hon i Fil yr Undeb Ewropeaidd (Ymadael) ei hun o dan gonfensiwn Aarhus ynglŷn ag a ydym, mewn gwirionedd, yn ystyried pryderon rhanddeiliaid yn hyn oll. Nid wyf yn credu bod ymateb y Llywodraeth hyd yn hyn wedi mynd i'r afael â phryderon y pwyllgor mewn gwirionedd, ac rwy'n mawr obeithio y bydd y ddadl hon yn helpu i arwain at ryngweithio pellach rhwng y pwyllgor a'r Llywodraeth i sicrhau gweithredu gwell yn y maes hwn.