Part of the debate – Senedd Cymru am 2:18 pm ar 23 Ionawr 2018.
Diolch ichi am hynny. Mae'n hollol wych gweld bod Gwlad yr Iâ yn wir wedi deddfu i sicrhau cyflog cyfartal. Wrth gwrs, mae Deddf cyflog cyfartal wedi bod ar waith yn y Deyrnas Unedig ers cryn amser, a gwyddom nad yw hynny wedi arwain at y cydraddoldeb cyflog yr hoffem ni ei weld. Yng Nghymru, rydym ni wedi cyflwyno deddfwriaeth i helpu i fynd i'r afael â'r bwlch cyflog rhwng y rhywiau yn y sector cyhoeddus. Wrth gwrs, yn anffodus, nid oes gennym y pŵer i wneud hynny yn y sector preifat. Mae Llywodraeth y DU wedi cyflwyno rheoliadau ar lunio adroddiadau ar y bwlch cyflog rhwng y rhywiau ar gyfer cyflogwyr mawr yn y sectorau preifat a gwirfoddol ledled Prydain Fawr—sydd â 250 o weithwyr neu fwy, rwy'n deall—ac mewn gwirionedd, rydym yn archwilio ffyrdd y gallwn ni gael cytundeb gwirfoddol yma, mewn partneriaeth gymdeithasol â'n busnesau, i weld os gallwn ni ymestyn hynny yn is i lawr y strwythurau yng Nghymru, oherwydd mae nifer fawr o'r cwmnïau yng Nghymru yn fusnesau bach a chanolig, wrth gwrs. Rwyf i ac Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid wedi bod yn archwilio ffyrdd o wneud hynny gan ddefnyddio ein pwerau caffael hefyd, ers cryn amser.
Mae menter Chwarae Teg yn un diddorol iawn mewn gwirionedd. Rwy'n gadeirydd y bwrdd gwaith teg, ac rydym ni'n chwilio am ffyrdd o gyflwyno enghreifftiau tebyg. Byddwn yn gwneud argymhellion cyn hir ynghylch comisiwn gwaith teg yng Nghymru, a gwn y caiff cynigion Chwarae Teg eu hystyried yn ddifrifol iawn yno fel ffordd o ymestyn y gwasanaeth. Hoffwn i hefyd argymell rhaglenni megis y prosiect Cenedl Hyblyg 2, a gynhelir gan Chwarae Teg. Rwyf i'n bersonol wedi bod i weld yr effaith ar fenywod sy'n cymryd rhan yn y rhaglenni hynny. Rwy'n credu mai tua £3,000 yw'r codiad cyflog cyfartalog ar gyfer y menywod sydd wedi cwblhau'r rhaglen honno, sy'n wych, ac mae'n dangos yr hyn y gallwch chi ei gyflawni pan fyddwch chi'n cynyddu pwerau pobl i ddeall beth yw eu hawliau yn y gweithle. Ond does dim amheuaeth bod hynny'n broblem barhaus. Mae'r gwaith yr ydym yn ei wneud i sicrhau bod y sector cyhoeddus yma yng Nghymru yn arwain y ffordd, trwy esiampl a thrwy ein pŵer gwario, yn waith pwysig iawn, i weld beth arall y gallwn ni ei gyflawni yng Nghymru tra bod Llywodraeth y DU yn methu â gweithredu.