Rwyf wedi ystyried yr adroddiad hwn yn ofalus iawn, a chyda'r ddealltwriaeth fod pawb yn y Siambr hon, rwy'n siŵr, am i Lywodraeth Cymru lwyddo yn ei nod datganedig o ddarparu ffyniant i bawb. Fodd bynnag, cyn i mi wneud sylwadau ar yr adroddiad hwn, rhaid i mi ei roi mewn persbectif o ran bod y Blaid Lafur wedi bod mewn grym yng Nghymru dros holl fodolaeth y Cynulliad hwn, ac yn yr amser hwnnw, rydym wedi gweld llawer o strategaethau a Gweinidogion yn mynd a dod. Fy ofn yw nad oes gennym gynllun economaidd cydgysylltiedig ar gyfer Cymru o hyd. Mae'n ymddangos bod unrhyw gynllun cydlynol—. Yr hyn a welir o'r adroddiad hwn yw ei bod yn ymddangos bod unrhyw gynllun economaidd cydgysylltiedig wedi ei ddileu gan amryw haenau gwahanol a gofodol cyrff cyflawni sy'n gyfrifol am gyflawni'r cynllun economaidd hwn, sefyllfa a waethygir gan nifer o rai eraill a ragwelir. Prin mai dyma yw'r goelcerth o gwangos a addawyd gan Rhodri Morgan 13 mlynedd yn ôl.

Un o'r argymhellion yn yr adroddiad hwn oedd y dylai Llywodraeth Cymru osod dyletswydd ar gyrff rhanbarthol i hyrwyddo datblygiad economaidd a thwf cynhwysol, gyda disgresiwn i wario swm sylweddol o arian, boed gan Lywodraeth Cymru neu arian a godwyd o fewn y rhanbarth. Ond mae'n anodd dychmygu hyn yn digwydd gyda'r 22 o awdurdodau lleol cyfredol hen ffasiwn. Nid bai'r awdurdodau eu hunain yw hyn, mae'n ymwneud yn unig â maint y cyllidebau y maent yn eu rheoli a natur gyfyngedig eu cymwyseddau. Nid oedd y newidiadau diweddar i lywodraeth leol ond yn sôn am gydweithredu trawsranbarthol, heb unrhyw uno awdurdodau yn uniongyrchol, sy'n cymell y cwestiwn: a oedd y strategaeth hon yn un o hwylustod gwleidyddol yn hytrach na hyfywedd economaidd? Onid yw'n bryd archwilio llywodraeth ranbarthol yn seiliedig ar bum rhanbarth y Cynulliad, gyda'r eithriad posibl o rannu canolbarth a gorllewin Cymru yn ddau ranbarth, o ystyried yr ehangder daearyddol mawr? Yn sicr byddai hyn yn fwy tebygol o blethu i gysyniad rhanbarthol cynllun gweithredu economaidd y Llywodraeth.

Os yw'r cynllun gweithredu economaidd i roi ffyniant i bawb mae'n rhaid sylweddoli bod angen lleihau'r baich trethi ar deuluoedd gweithgar yng Nghymru. Ni ellir cyflawni hyn heb dorri drwy haenau o fiwrocratiaeth a llywodraethu diangen sydd bellach yn bodoli. Mae'r model economaidd aml-gorff ac amlhaenog hwn hefyd yn golygu bod craffu ar nodau datganedig yn cael ei wneud yn llawer anos. O ran ymyriadau pwy sydd wedi arwain at unrhyw lwyddiant neu fethiant, bydd gwerthuso hynny bron yn amhosibl. Gadewch inni greu economi yng Nghymru sy'n seiliedig ar sylfaen fusnes ddeinamig a sylfaen weithgynhyrchu, nid sector cyhoeddus wedi ei orlethu. Gyda'r cyfoeth economaidd ychwanegol a ddaw yn sgil hyn, bydd gennym allu gwell i ariannu gwasanaethau hanfodol sy'n creu'r sector cyhoeddus hwnnw.

Ni allwn orbwysleisio pwysigrwydd Banc Datblygu Cymru a Busnes Cymru i sicrhau'r newid sylfaenol hwn ym mholisi economaidd Cymru. Byddant yn hanfodol i ddarparu'r cyllid a'r arbenigedd sy'n angenrheidiol i adeiladu'r economi entrepreneuraidd hon a arweinir gan fusnes. Mae'r byd y tu allan i Gymru yn newid yn ddramatig ac mae angen inni groesawu yr hyn a elwir bellach yn bedwerydd chwyldro diwydiannol, amrywiaeth o dechnolegau newydd sy'n effeithio ar bob disgyblaeth, economi a diwydiant, a hyd yn oed yn herio syniadau ynglŷn â'r hyn y mae bod yn fodau dynol yn ei olygu. Mae Syr Terry Matthews yn credu y dylem symud tuag at sbarduno arloesedd a dylid canolbwyntio ar gysylltu busnes gyda'r gwaith ymchwil gorau fel ffordd o fanteisio ar y pethau newydd anhysbys hyn. Rydym yn cydnabod bod gan ein prifysgolion rôl bwysig i'w chwarae yn y datblygiadau hyn, felly croesawn y ganolfan arloesi £135 miliwn ar gyfer Prifysgol Caerdydd, ond gan ofyn: a ddylem fod yn ailadrodd hyn yng ngogledd Cymru?

Lywydd, os ydym am weld economi Cymru sy'n addas ar gyfer yr unfed ganrif ar hugain, mae'n rhaid inni gael cynllun cyflawni sy'n ddarbodus, yn ddeinamig a heb ei gyfyngu gan fiwrocratiaeth.