Mae hwn yn adroddiad byr defnyddiol i dynnu sylw at rai o'r manteision, ond rhai o'r peryglon hefyd, o bosibl, sydd o'n blaenau. Rwy'n credu ei bod hi'n wych fod gennym 10 awdurdod lleol ym mhrifddinas-ranbarth Caerdydd yn cydweithio, oherwydd yn amlwg, pan fyddwn yn ceisio datrys ein cysylltedd a threfniadau trafnidiaeth eraill y mae angen i ni eu gwneud ar gyfer ein cymunedau, rhaid inni weithio gyda'n gilydd. Mae'n hurt cael ffiniau artiffisial. Felly, mae hynny'n iawn, a nodaf sylwadau cadarnhaol Andrew Morgan, sy'n dweud, oherwydd bod awdurdodau lleol wedi gweithio'n dda gyda'i gilydd, fod hynny hefyd wedi annog Llywodraeth Cymru i weithio'n effeithiol gyda'r 10 awdurdod lleol. Felly, mae hynny'n dda iawn.

Credaf fod rhai o fy mhryderon yn ymwneud â rhai o'r pethau y mae'r adroddiad yn sôn amdanynt mewn perthynas â llywodraethu a thryloywder, oherwydd buaswn yn hoffi meddwl fy mod yn rhoi llawer o sylw i brifddinas-ranbarth Caerdydd, nid yn lleiaf oherwydd, ar hyn o bryd, mae'r rhan fwyaf o'r arian yn mynd i fynd tuag at y trefniadau trafnidiaeth ar gyfer y rhanbarth, ac mae hynny'n rhywbeth y mae gennyf ddiddordeb arbennig ynddo. Ond nodaf bryderon Sefydliad Bevan a Sefydliad Joseph Rowntree ynghylch y diffyg tryloywder, ac rwy'n profi peth o hynny fy hun i raddau. Nid wyf yn gwybod sut y gwneir penderfyniadau ynglŷn â sut y penderfynir ar y £734 miliwn ar gyfer cam 2 y metro. Os yw ond yn mynd i fynd tuag at uwchraddio rheilffyrdd sy'n bodoli eisoes, mae'n newyddion da i gymunedau sydd eisoes yn elwa ar y rheilffyrdd hynny, ond ni fydd yn newyddion da o gwbl i'r cymunedau nad ydynt yn cael unrhyw fudd o'r rheilffyrdd a gaewyd amser maith yn ôl o dan Beeching. Mae diffyg eglurder yn fy meddwl ynglŷn â sut rydym yn mynd i gael dull gwirioneddol gynhwysfawr o sicrhau bod ein holl gymunedau wedi'u cysylltu fel nad oes gennym gymunedau yn cael eu gadael ar ôl. Dyna un o'r pethau eraill y tynnodd Sefydliad Bevan a Sefydliad Joseph Rowntree sylw atynt—bydd gennych effaith twnnel drwy fod adnoddau'n cael eu tynnu i mewn i ardaloedd penodol gan sugno adnoddau o ardaloedd eraill. Mae'r rheini'n bethau sy'n rhaid inni ochel rhagddynt.

Ceir pryderon mawr ynglŷn â'r ffactorau anhysbys. Yn amlwg bydd o fudd i Gymru gael rheolaeth ar ei thynged ei hun o ran trafnidiaeth, oherwydd mae'n ddiddorol cofio, yn y fanyleb allbwn lefel uchel a bennir gan yr Ysgrifennydd Gwladol dros drafnidiaeth yn San Steffan, un o'r ddau amcan oedd trydaneiddio'r rheilffordd rhwng Llundain ac Abertawe, ac mae pawb ohonom yn gwybod beth a ddigwyddodd gyda hynny. Felly, ar ba bwynt y maent yn symud y pyst gôl mewn perthynas â Trafnidiaeth Cymru a thrydaneiddio rheilffyrdd y Cymoedd? Credaf fod risgiau yn hyn oll, a hefyd ceir risgiau eraill a welsom mewn mannau eraill yn y DU, mewn perthynas â masnachfraint gogledd-ddwyrain Lloegr y gwnaed cais amdani gan Virgin a Stagecoach ac yna, ychydig amser i mewn i'r contract maent wedi penderfynu ei ddychwelyd. Yn amlwg, ceir risgiau ariannol enfawr os yw'r cynigydd a ffafrir gennym ar gyfer masnachfraint Cymru yn ei gael yn anghywir.

Rwy'n croesawu'r adroddiad oherwydd mae'n amlygu rhai o'r pethau sydd angen inni ganolbwyntio arnynt o ddifrif. Mae'n arbennig o bwysig fod yr archwilydd cyffredinol yn amlygu pwysigrwydd olrhain perfformiad prosiect cam 2 y metro fel ein bod yn gallu gweld lle mae'r llithriant a lle mae pethau'n mynd o'i le a lle nad yw pethau'n cael eu cyflawni. Eisoes, rydym wedi gweld amcangyfrifon ynghylch ffordd liniaru'r M4 yn cynyddu i'r entrychion ac mae hynny'n peri pryder, ac yn amlwg, mae angen inni sicrhau ein bod yn glir ynghylch yr hyn rydym yn bwriadu ei wneud gyda'r £734 miliwn a beth yw'r cerrig milltir rydym i fod i'w cyflawni gyda'r arian hwnnw. Ond fy hun, nid wyf yn teimlo bod unrhyw un wedi ymgynghori â mi na fy etholwyr o gwbl ynglŷn â siâp y metro ar hyn o bryd.