A gaf i alw ar Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid i wneud y cynigion? Mark Drakeford.

Cynnig NDM6637 Julie James

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru, yn unol â Rheol Sefydlog 27.5:

 1.  Yn cymeradwyo bod y fersiwn ddrafft o Reoliadau Treth Trafodiadau Tir (Darpariaethau Trosiannol) (Cymru) 2018 yn cael ei llunio yn unol â’r fersiwn ddrafft a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 8 Ionawr 2018. 

Cynnig NDM6639 Julie James

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru, yn unol â Rheol Sefydlog 27.5:

1.  Yn cymeradwyo bod y fersiwn ddrafft o Reoliadau Deddf Treth Trafodiadau Tir a Gwrthweithio Osgoi Trethi Datganoledig (Cymru) 2017 (Diwygio Atodlen 5) 2018 yn cael ei llunio yn unol â’r fersiwn ddrafft a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 8 Ionawr 2018.  

Cynigiwyd y cynigion.

Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Ddydd Gwener diwethaf fe wnes i gytuno â Phrif Ysgrifennydd y Trysorlys fod digon o waith paratoi wedi cael ei wneud i alluogi Llywodraeth y Deyrnas Unedig i drefnu na fydd treth dir y dreth stamp na’r dreth gwarediadau tirlenwi yn weithredol ar ôl diwedd mis Mawrth nesaf. Bydd hynny’n caniatáu inni gyflwyno’r trethi Cymreig datganoledig cyntaf ers canrifoedd. Bydd y Trysorlys nawr yn gosod y Gorchmynion angenrheidiol.

Felly, mae’r rheoliadau sydd gerbron y Cynulliad y prynhawn yma yn ceisio creu’r sefyllfa y bydd trethdalwyr Cymru yn ei hwynebu o fis Ebrill eleni ymlaen. Hoffwn gofnodi fy niolch i’r Pwyllgor Cyllid ac i’r Pwyllgor Materion Cyfansoddiadol a Deddfwriaethol am eu gwaith yn ystyried y rheoliadau. O dan yr eitem agenda hon byddaf i'n cyflwyno dwy set o reoliadau ar gyfer y dreth trafodiadau tir. 

Mae'r ddwy set o Reoliadau, Dirprwy Lywydd, yn eu hanfod yn dechnegol eu natur yn y grŵp hwn. Yn gyntaf, rheoliadau darpariaethau trosiannol y dreth trafodiadau tir, ac mae'r rhain yn cael eu llunio o dan adran 78(1) y Ddeddf, yn sicrhau bod trafodiadau tir sy'n digwydd ar neu ar ôl 1 Ebrill y flwyddyn hon yn cael y driniaeth angenrheidiol yn ystod y cyfnod pontio rhwng treth dir y dreth stamp a'r dreth trafodiadau tir. Bydd hyn yn sicrhau nad yw trafodiadau yn cael eu trethu ddwywaith o dan y dreth trafodiadau tir a threth dir y dreth stamp neu nad ydyn nhw'n yn cael eu trethu o gwbl. Bydd y rheoliadau yn sicrhau na fydd unrhyw drethdalwr o dan anfantais annheg neu'n cael mantais annheg gan y newid, ac maen nhw'n yn debygol o fod yn berthnasol mewn nifer fach o achosion yn unig. Mae rheoliadau 3 a 4 yn ymdrin ag amgylchiadau lle'r ymrwymwyd i gontract o dan dreth dir y dreth stamp, ond nad yw hwnnw wedi ei gwblhau erbyn mis Ebrill 2018. Mae Rheoliadau 5 a 6 yn rhoi'r ddarpariaeth y gall y trefniadau ariannol amgen sydd ar gael o dan dreth dir y dreth stamp barhau o dan y dreth trafodiadau tir. Mae rheoliadau 7 ac 8 yn ymdrin â threfniadau partneriaeth o dan bob system. Mae rheoliadau 9 i 11 yn darparu rheolau trosiannol ar gyfer prydlesau. Mae rheoliad 12 yn cyflwyno rheolau trosiannol mewn cysylltiad ag ardrethi uwch ar ail gartrefi, i sicrhau y bydd yr un cyfnod ar gael i gwblhau pryniant prif gartref newydd o dan y dreth trafodiadau tir ag sydd ar gael ar hyn o bryd o dan dreth dir y dreth stamp. Mae hyn yn golygu, wedyn, Dirprwy Lywydd, yn y cyfnod pontio rhwng y gyfundrefn gyfredol a'r un a fydd yn berthnasol ar ôl Ebrill eleni, y bydd tegwch i drethdalwyr.

Mae'r ail set o reoliadau yn y grŵp hwn yn cael eu llunio o dan adran 24 o'r Ddeddf ac maen nhw'n ymwneud â thrafodiadau eiddo preswyl ardrethi uwch. Mae'r rheoliadau yn ceisio sicrhau bod y rheolau ardrethi uwch yn cael eu cymhwyso'n gyson i barau priod a phartneriaethau sifil. Mae'r rheolau hyn ar hyn o bryd yn eithrio pobl rhag yr ardreth uwch wrth gaffael buddiant ychwanegol, megis estyn prydles, yn eu prif breswylfa gyfredol. Mae'r rheoliadau sydd gerbron y Cynulliad y prynhawn yma yn ehangu cwmpas yr eithriad hwn ar gyfer caffaeliadau buddiannau yn yr un brif breswylfa. Mae hyn yn golygu os gwneir y caffaeliad gan briod neu bartner sifil sydd heb fudd yn y prif breswylfa—er enghraifft, yn achos ailforgeisio—nid yw'r ardrethi uwch yn berthnasol. Bydd y newid yn sicrhau bod y rheolau ardrethi uwch yn cael eu defnyddio'n gyson, hynny yw bod parau priod neu bartneriaid sifil yn cael eu trin fel pe bydden nhw'n berchen ar yr hyn y mae eu priod yn berchen arno. Dirprwy Lywydd, mae'r ddwy set o reoliadau o dan yr eitem agenda hon yn eu hanfod yn dechnegol eu natur, mae'r ddwy wedi'u cynllunio i sicrhau mwy o degwch o ran gweithrediad y system, ac rwy'n gobeithio y bydd Aelodau yn eu cefnogi heddiw.

Diolch. Simon Thomas. Na. Diolch. Jane Hutt.

Ie. Yr wythnos diwethaf, croesewais y cam hanesyddol hwn, sy'n gweld y dreth gyntaf ers 800 mlynedd ar y llyfr statud, yn barod i'w gweithredu o fis Ebrill 2018. Soniais, yr wythnos diwethaf, am Kathryn Bishop, Cadeirydd Awdurdod Refeniw Cymru, a fydd wrth gwrs yn casglu ein trethi newydd, a dim ond eisiau dweud oeddwn i fy mod yn falch iawn o gyfarfod â Kathryn Bishop heddiw—rwy'n gobeithio fod Aelodau Cynulliad eraill wedi llwyddo i gwrdd â hi—a Chyn-gadeirydd y Pwyllgor Cyllid, Jocelyn Davies, hefyd, a dweud cymaint yr wyf yn croesawu'r siarter, siarter y trethdalwyr, a lansiwyd ganddyn nhw heddiw. Mae'r ffaith bod y Siarter—. Maen nhw'n ceisio ymdrin â hyn mewn ffordd wahanol iawn i siarter Cyllid a Thollau EM, gan weithio gyda'i gilydd i ddarparu system dreth deg ar gyfer Cymru. Rwy'n credu ei bod hi'n bwysig dweud bod ymgynghoriad ar y gweill, sy'n dod i ben ar 13 Chwefror. Felly, yn amlwg rydym ni eisiau helpu i sicrhau bod y cyhoedd yn ein hetholaethau yn rhan o hynny, oherwydd wrth gwrs fe fydd yn bwysig iddyn nhw, wrth i ni groesawu'r trethi newydd hyn o 1 Ebrill.

Yn olaf, Dirprwy Lywydd, rwyf eisiau croesawu—. Rwy'n gwybod fod y rheoliadau yn dechnegol eu natur, ond fe hoffwn i groesawu'r penderfyniadau a wnaeth yr Ysgrifennydd cyllid ynglŷn â'r cyfraddau a'r bandiau ar gyfer y dreth trafodiadau tir, oherwydd o dan y rhain, ni fydd bron i ddwy ran o dair o holl brynwyr tai yn talu dim treth o dan y prif gyfraddau. Gan Gymru hefyd fydd y trothwy mwyaf hael ar gyfer y math hwn o dreth eiddo yn y DU o fis Ebrill nesaf, felly, rwy'n croesawu'r cyfle i siarad o blaid y rheoliadau hyn.

Diolch. Galwaf ar Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid i ymateb.

A gaf i ddiolch i Jane Hutt am y sylwadau hynny, ac i Nick Ramsay am dynnu sylw yn gynharach at bresenoldeb Awdurdod Refeniw Cymru yma? Ef oedd eiriolwr y Siarter yn ystod hynt y Bil, ac mae'n dda gweld copïau ohono yn y Siambr y prynhawn yma. Roedd gwreiddiau llawer o'r gwaith yr ydym ni'n sôn amdano y prynhawn yma yn y Ddeddf, yr aeth Jane Hutt â hi drwy'r Cynulliad hwn yn ystod tymor diwethaf y Cynulliad, ac rwy'n falch iawn o weld bod y rheoliadau gerbron y Cynulliad yn cael ei chymeradwyaeth.

Diolch yn fawr iawn. Y cynnig yw cytuno ar y cynnig o dan eitem 6. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Gwrthwynebu. Iawn. Diolch. Wel, byddwn yn gohirio'r pleidleisio ar yr eitem honno tan y cyfnod pleidleisio.

Y cynnig yw cytuno ar y cynnig o dan eitem 7. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Felly, rydym ni'n gohirio'r pleidleisio ar yr eitem hon tan y cyfnod pleidleisio.

Gohiriwyd y pleidleisio tan y cyfnod pleidleisio.

Mae eitem 8, eitem 9 ac eitem 10 i gyd yn cyfeirio at reoliadau gwarediadau tir yng Nghymru. Unwaith eto, yn unol â Rheol Sefydlog 12.24, cynigiaf fod y tri chynnig canlynol, o dan eitemau 8, 9 a 10, yn cael eu rhoi gyda'i gilydd ar gyfer y ddadl. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Iawn. Iawn, felly byddwn yn eu trafod ar wahân.