Felly, byddwn yn ymdrin ag eitem 8 yn gyntaf. A gaf i alw ar Ysgrifennydd y Cabinet i gynnig y cynnig o dan eitem 8, os gwelwch yn dda?

Cynnig NDM6640 Julie James

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru, yn unol â Rheol Sefydlog 27.5:

1.  Yn cymeradwyo bod y fersiwn ddrafft o Reoliadau Treth Gwarediadau Tirlenwi (Cyfraddau Treth) (Cymru) 2018 yn cael ei llunio yn unol â’r fersiwn ddrafft a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 8 Ionawr 2018.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Rwy'n cynnig y cynnig o dan eitem 8, sy'n ymwneud â'r dreth gwarediadau tirlenwi. Mae'r set gyntaf o reoliadau yn gosod y cyfraddau gwarediadau safonol, is ac anawdurdodedig ar gyfer y dreth gwarediadau tirlenwi, a fyddant, yn amodol ar y ddadl heddiw, yn berthnasol i warediadau trethadwy a wneir ar neu ar ôl 1 Ebrill yma yng Nghymru.

Mae'r ail set o reoliadau yn pennu bandiau treth a chyfraddau canran treth ar gyfer treth trafodiadau tir. O ran treth gwarediadau tirlenwi, ac yn unol â'm cyhoeddiad ym mis Hydref, bydd y cyfraddau safonol ac is o dreth gwarediadau tirlenwi yn parhau'n gyson â threth y DU am y ddwy flynedd nesaf, gan ddarparu'r sefydlogrwydd y mae busnesau wedi dweud wrthym ni mor eglur sydd ei angen arnynt.

Mae'r rheoliadau hefyd yn sefydlu'r gyfradd gwarediadau anawdurdodedig, sydd wedi ei bennu ar 150 y cant o'r gyfradd safonol. Cymru fydd y wlad gyntaf yn y Deyrnas Unedig i bennu cyfradd uwch ar gyfer gwarediadau tirlenwi anawdurdodedig, sy'n adlewyrchu'r gost ychwanegol ynghlwm wrth ymdrin â gwaredu anghyfreithlon a'r ffaith nad yw y bobl hynny sy'n cael gwared ar wastraff tirlenwi yn anghyfreithlon yn cyfrannu at y costau o redeg safle tirlenwi dilys. Bydd hefyd yn gosod dirwy ariannol am osgoi rhwymedigaethau amgylcheddol a gwaredu gwastraff yn anghyfreithlon.

Cyflwynais y bandiau arfaethedig hyn yn gynharach yn y broses o lunio cyllideb. Maen nhw yma heb eu newid o flaen y Cynulliad y prynhawn yma, a gobeithiaf y bydd Aelodau yn teimlo'n fodlon eu cefnogi.

Diolch. A gaf i alw ar Gadeirydd y Pwyllgor Cyllid, Simon Thomas?

Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Wrth gwrs, rwy’n parchu’r ffaith bod y Cynulliad yn gallu penderfynu ei hun sut i ymdrin â gwahanol reoliadau yma, ond nid wyf ond yn bwriadu siarad unwaith wrth drafod yr hyn sydd gerbron.

A gaf i, yn gyntaf oll, jyst nodi’r ffaith bod Awdurdod Cyllid Cymru wedi bod yn bresennol, fel sydd wedi’i grybwyll eisoes, heddiw yn y Cynulliad? Rwy’n gobeithio bod Aelodau wedi manteisio ar y cyfle i gwrdd â’r awdurdod—cwrdd ag aelodau’r awdurdod. Rydym ni yn y Pwyllgor Cyllid, wrth gwrs, yn edrych ymlaen at gydweithio â’r awdurdod ar y trethi newydd yma a’r ffordd y maen nhw’n cael eu gweithredu yng Nghymru.

Roedd hi’n dda gennyf i glywed heddiw, o dan y rheoliadau yr ydym ni’n eu trafod, fod y cofnod cyntaf wedi cael ei wneud yn swyddogol gan Awdurdod Cyllid Cymru o’r person cyntaf sydd wedi talu treth o dan Ddeddf Treth Gwarediadau Tirlenwi (Cymru) 2017. Felly, dyna'r person sydd wedi gwneud hanes—troednodyn, o leiaf, pwy bynnag yw’r cwmni hwnnw, yn hanes trethu yng Nghymru.

Fel y dywedodd yr Ysgrifennydd Cabinet wrth osod y ddadl yn gynharach, dyma ni heddiw yn ymdrin â threthi am y tro cyntaf yn hanes y Cynulliad, yn sicr—y tro cyntaf am rai canrifoedd, rwy’n meddwl yr oedd yr Ysgrifennydd Cabinet wedi’i ddweud. Mae hanes trethi yng Nghymru yn astrus iawn. Nid yw hi mor glir â dweud ein bod ni ddim wedi cael trethi ers 800 mlynedd. Yn sicr, roedd rhai o drethi’r tywysogion yn parhau ar ôl Llywelyn ein Llyw Olaf, ac yn sicr, hyd at ddyddiad y ddwy Ddeddf uno, roedd trethi’n cael eu gwneud yn lleol o dan yr hen gyfundrefn Gymreig. Felly, nid yw'n gwbl newydd inni drethu yng Nghymru, ond mae trethi wedi newid—nid oes doubt am hynny.

Rydym ni’n sôn heddiw am y dreth tirlenwi, a byddwn ni’n sôn yn y man am y dreth trafodion tir—ddim cweit y dreth ar wartheg a oedd gan yr hen Llywelyn, efallai, neu dreth yn lle gwasanaeth milwrol, neu'r dreth hyfryd gwestfa, sef casglu bwyd tuag at y brenin. Yr Arglwydd Rhys, nid tywysogion y gogledd, ond yr Arglwydd Rhys, a wnaeth droi gwestfa yn daliad ariannol yn hytrach na thaliad bwyd, a'i alw fe'n 'twnc'. Felly, os ydych chi am gyflwyno treth newydd, dyma enw i'ch treth newydd i chi: twnc. Talu teyrnged, wrth gwrs, yw twnc, ond enw da am dreth yw twnc.

Felly, mae yna hanes yng Nghymru o drethu; hanes a ddiddymwyd, wrth gwrs, gyda'r goresgyniad, ac a ddiddymwyd yn benodol gyda'r ddwy Ddeddf uno. Ond, yn y cyfnod ar ôl i ni golli ein tywysogion ein hunain—wel, brenhinoedd oedden nhw; roedden nhw'n cael eu galw'n dywysogion gan y brenhinoedd Saesneg, er mwyn gwneud gwahaniaeth, wrth gwrs, ond roedden nhw'n frenhinoedd mewn gwirionedd. Ar ôl colli ein pendefigion union ein hunain, roeddem ni'n dibynnu ar Senedd San Steffan i drethu yng Nghymru. Nid oedd modd am gyfnod hir iawn i San Steffan drethu yng Nghymru, achos nid oedd Aelodau Seneddol yn cael eu hethol, wrth gwrs, o Gymru i fynd i San Steffan er mwyn gwneud yr awdurdodaeth honno. Dim ond ar ôl yr ail Ddeddf uno, a dweud y gwir, y cawsom ni drethi yng Nghymru go iawn am y tro cyntaf, wedi'u mynnu gan y brenin, a hynny oedd sybsidi y brenin. Ar y pryd hwnnw, roedd hawl gan y brenin i godi sybsidi ar Gymru. A byth ers hynny, rydym ni wedi bod o dan y drefn trethu sydd yn deillio o San Steffan yn hytrach na'r fan hyn, a dyma ni yn dechrau tynnu'r grym yn ôl, tynnu'r rheolaeth yn ôl, hawlio rheolaeth eto, a pheth o'r grymoedd dros drethi yng Nghymru.

Wrth gwrs, dim ond dwy dreth sydd o dan ystyriaeth y prynhawn yma. Mae treth incwm yn mynd i ddod. Efallai y bydd mwy o ddadlau a mwy o anghytuno pan ddown ni at drethi incwm, ond mae'n bwysig i nodi, rydw i'n meddwl, fod hanes yn cael ei gwneud y prynhawn yma, yn y Siambr yma, gan ein bod ni'n gosod cyfraddau treth am y tro cyntaf—ac nid 3c y pen, fel yr oedd hi ar gyfer yr hen wartheg, ond rhywbeth llawer mwy sylweddol yn ôl y trethi tirlenwi a'r trethi trafodion tir, does bosib.

Hoffwn i hefyd droi at waith mwy priodol y Pwyllgor Cyllid, efallai, a jest atgoffa Aelodau ein bod ni'n gosod treth ac yn pleidleisio y prynhawn yma mewn ffordd wahanol i'r hyn y byddwn yn ei wneud yn y dyfodol. Mae'r ddwy dreth sydd yn ein galluogi ni i drethu yn fan hyn yn rhoi hawl i Lywodraeth, y tro nesaf, i gyflwyno trethi ar y diwrnod, os oes angen, a bydd y trethi yn dod mewn dros nos, a bydd hyd at 28 diwrnod gan y Cynulliad wedyn i fwrw pleidlais ar y trethi yna. Os yw'r Cynulliad yn anghytuno â'r Ysgrifennydd Cabinet, bydd yn rhaid i'r Llywodraeth, wrth gwrs, ac Awdurdod Cyllid Cymru dalu nôl y trethi, gan fod y Cynulliad wedi anghytuno â bwriad y Llywodraeth. Felly, rydw i'n nodi hefyd eich bod chi'n pleidleisio mewn ffordd wahanol y tro yma nag, efallai, y tro nesaf, gan ddibynnu, wrth gwrs, ar yr union drefn y bydd y Llywodraeth yn dymuno ei defnyddio. Felly, mae'r dull pleidleisio am newid yn y dyfodol.

Gan fod fy nghyfaill Adam Price, sydd yn llefarydd Plaid Cymru, wedi cael ei ddwyn ymaith gan y busnes Hywel Dda, am ryw reswm, yn ystod y trafodion yma, byddwn i jest yn rhoi ar gofnod fod Plaid Cymru am gefnogi'r cyfraddau treth heddiw. Mae'n sicr y cawn ni fwy o drafodaeth gyda threth incwm, a mwy o drafodaeth ac anghytuno ar draws y Siambr, efallai, ynghylch treth incwm. Ond un peth sydd yn sicr: rydym ni'n gosod hanes yma heddiw, ac rydym ni'n gosod cywair newydd yn atebolrwydd unrhyw Lywodraeth i'r bobl, gan ein bod ni'n nawr yn trafod nid yn unig gwario arian yng Nghymru, ond codi arian yng Nghymru.

Galwaf ar Gadeirydd y Pwyllgor Materion Cyfansoddiadol a Deddfwriaethol, Mick Antoniw.

Diolch. Yn anffodus, mae cylch gwaith y Pwyllgor Materion Cyfansoddiadol a Deddfwriaethol yn rhoi llai o gyfle i adrodd hanes huawdl o'r fath, ond byddaf yn gwneud fy ngorau.

O ran Rheoliadau'r Dreth Trafodiadau Tir (Bandiau Treth a Chyfraddau Treth) (Cymru) 2018, ystyriodd y Pwyllgor Materion Cyfansoddiadol a Deddfwriaethol yr offerynnau hyn yn ein cyfarfod ar 22 Ionawr. Fe wnaethom ni grybwyll tri phwynt rhagoriaeth a nodwyd dan Reol Sefydlog 21.3. At ddibenion y ddadl hon rwy'n mynd i ganolbwyntio ar y trydydd pwynt y nododd y Pwyllgor, sy'n ymwneud â hygyrchedd a thryloywder y rheoliadau hyn.

Mae'r rheoliadau hyn yn nodi'r prif fandiau treth a chyfraddau treth canran ar gyfer y dreth trafodiadau tir fel y'i cyflwynwyd gan y Dreth Trafodiadau Tir a Deddf Gwrthweithio Trethi Datganoledig (Cymru) 2017. Mae'r bandiau treth hyn yn newydd i Gymru. Maen nhw'n arbennig o bwysig i'r cyhoedd gan fod y rheoliadau hyn yn cael effaith ar drafodiadau trethadwy megis trafodiadau eiddo preswyl a chydnabyddiaethau trethadwy, gan gynnwys rhent o 1 Ebrill 2018. Nid yw'r term 'Band cyfradd sero NRL' yn cael ei ddiffinio yn yr Atodlen. Mae'r Pwyllgor yn credu os oes rhywbeth bach y gellir ei wneud i helpu darllenwyr i ddeall deddfwriaeth—gan gynnwys rhywbeth mor syml â chynnwys troednodyn yn y rheoliadau hyn i roi eglurhad o'r term a ddefnyddir—yna dylid gwneud hynny bob amser.

Rydym ni'n cydnabod y rhoddir eglurhad ynglŷn â'r term yn y Ddeddf. Fodd bynnag, efallai y bydd Ysgrifennydd y Cabinet yn synnu at yr ystod o ymholiadau a gaiff y Pwyllgor gan aelodau o'r cyhoedd sydd wedi camddeall ystyr a defnydd y ddeddfwriaeth y mae'r Cynulliad yn ymdrin â hi. Ond eto, efallai nad ydyw. Mae hyn yr un mor wir am gyfreithwyr sy'n darparu gwasanaethau i gleientiaid sy'n darganfod anawsterau yn ymwneud â diffiniadau gan nad yw pawb yn arbenigwr treth. Rydym yn disgwyl y bydd materion ynglŷn ag eglurder yn codi'n rheolaidd wrth i'r pwyllgor barhau i graffu ar offerynnau sy'n gysylltiedig â threthi. O ystyried eu pwysigrwydd i ddinasyddion Cymru, bydd y pwyllgor yn parhau i adrodd lle mae'n credu y gellid gwneud deddfwriaeth yn fwy hygyrch a haws i'w darllen.

Rwyf wedi gofyn i Ysgrifennydd y Cabinet sicrhau bod y Cwnsler Cyffredinol hefyd yn ymwybodol o'n pryderon ac y byddem yn disgwyl i'r mater hwn gael ei ystyried yn rhan o'r gwaith o ddatblygu unrhyw Fil dehongli i Gymru yn y dyfodol. Ysgrifennydd y Cabinet, dywedais wrthych na fyddwn yn siomi.

Wnaethoch chi ddim siomi, Mick, naddo. Gaf i ddiolch i Ysgrifennydd y Cabinet am gyflwyno'r cynnig hwn yma heddiw a'r rheoliadau hyn? Rwy'n falch bod Jane Hutt wedi sôn am y Siarter ar gyfer Awdurdod Cyllid Cymru. Mae'n ymddangos fel peth amser yn ôl bellach y cynigiais gyntaf un o'r gwelliannau sydd  wedi arwain at greu'r Siarter. Yn gyntaf roedd y freuddwyd, bellach ceir y gwirionedd. Mae'n dda gweld bod hynny'n addas ar gyfer cyd-destun Cymru hefyd; nid dim ond copi carbon o Siarter Cyllid a Thollau EM ydyw, nad oeddem ni, er ei fod yn eu gwasanaethu nhw'n iawn, yn teimlo yn y Pwyllgor ei fod yn addas ar gyfer cyd-destun Cymru.

Dyma, mewn sawl ffordd, bennod olaf y broses hir hon y mae'r Llywodraeth a'r Pwyllgor Cyllid wedi cymryd rhan ynddi. Mae'n ymddangos fel oes, ychydig flynyddoedd bellach mae'n debyg—a hirach, yn mynd yn ôl i'r Cynulliad diwethaf. Rwy'n falch ein bod o'r diwedd yn pennu cyfraddau a bandiau. Bydd Ysgrifennydd y Cabinet yn cofio bod galwadau gan rai yn ystod y broses gyllid—wel, gennyf i a Mark Reckless yn bennaf—i'r cyfraddau a'r bandiau fod yn fwy eglur ar wyneb y Bil. Wel, nid oedd Llywodraeth Cymru yn cytuno â hynny, a dyna'r gorffennol erbyn hyn. Daethom i gyfaddawd o gael y cyfraddau a'r bandiau wedi'u datgelu tuag at ddiwedd y broses, a bellach mae gennym y rheoliadau hyn ger ein bron, felly mae hynny i'w groesawu.

Mae llawer o'r pwyntiau yr oeddwn i am eu gofyn wedi eu trafod, ond gaf i ofyn i Ysgrifennydd y Cabinet, o ran y broses nawr, hyd at gychwyn trethi Cymru ar 1 Ebrill—? Credaf ichi gwrdd â Phrif Ysgrifennydd y Trysorlys yr wythnos diwethaf, ac, fel y deallaf i, ni ellir cychwyn y trethi newydd yng Nghymru tan fydd trethi'r DU yn cael eu diffodd, am resymau amlwg. Rwy'n credu bod angen Gorchymyn ar hynny yn San Steffan. A allwch chi egluro sut y mae'r broses honno yn mynd i weithio?

Ac, o'ch trafodaethau â Phrif Ysgrifennydd y Trysorlys, a ydych chi'n ffyddiog—? Wel, yn gyntaf oll, ydych chi'n cael digon o gydweithrediad gan y swyddogion yn San Steffan, ac a ydych chi'n hyderus bod y broses yn mynd i fod yn ddigon esmwyth fel y bydd, dros nos, neu pryd bynnag y bydd—credaf y bydd dros nos, cyn 1 Ebrill—y dreth gwarediadau tirlenwi newydd a'r dreth trafodiadau tir yng Nghymru, y trethi cyntaf mewn 800 mlynedd neu pa gyn hired bynnag ydyw, yn dod i fodolaeth fel y rhagwelwyd yn wreiddiol?

A siarad yn gyffredinol, rwy'n croesawu'r hyn y mae'r Ysgrifennydd Cyllid yn ei wneud yn y Rheoliadau hyn. Rwy'n cefnogi datganoli trethi i Gymru oherwydd rwy'n ei weld fel un ffordd y gallwn wneud Cymru'n fwy cystadleuol a deniadol i bobl ddod i fyw a gweithio yma. Os defnyddir y trethi mewn ffordd synhwyrol, gall helpu i roi hwb i faint economi Cymru a sail y dreth a ddaw yn ei sgil.

Wrth inni edrych ar y cyfraddau a'r bandiau y mae'r Ysgrifennydd Cyllid wedi'u dewis, a siarad yn gyffredinol, credaf fod hyn yn welliant. Bydd naw deg y cant o bobl naill ai yn talu'r un faint neu lai o dan fandiau a chyfraddau Cymru o'i gymharu â beth y bydden nhw'n ei wneud o dan fandiau'r DU, sy'n beth da iawn. Ond mae'r dreth stamp ei hun ar eiddo yn dreth wael iawn, a siarad yn gyffredinol, oherwydd, yn y bôn, mae'n dreth ar symud tŷ. Mae'n lleihau symudedd llafur ac yn y pen draw, mae'n golygu bod pobl yn cael eu carcharu yn eu tai eu hunain, pobl hŷn yn arbennig, i bob pwrpas, oherwydd nad ydyn nhw eisiau talu costau symud, sy'n beth drwg gan fod angen mwy o dai arnom ni ac mae angen inni feddiannu'r eiddo sydd gennym yn fwy dwys. Y dystiolaeth o Loegr yw y bydd cyfraddau'r dreth stamp ar eu lefelau presennol fwy na thebyg yn lleihau niferoedd y bobl sy'n symud o gwmpas gan gymaint â thraean. Wrth gwrs, mae prisiau eiddo Cymru lawer yn is nag yn Lloegr, felly mae'n bosibl y bydd y fantais gystadleuol hon yn cuddio rhai o'r nodweddion hyn. Rydyn ni'n disgwyl ychydig o ymchwydd eiddo yn y de-ddwyrain o ganlyniad i ddiddymu'r tollau ar bont Hafren. Mae eiddo yma, ar yr ochr hon o afon Hafren, wrth gwrs, lawer llai nag ar yr ochr arall. Felly, mae'n debyg y bydd yn cynhyrchu arian annisgwyl ar gyfer Trysorlys Cymru, ac felly rwy'n deall yn llwyr pam y cyflwynodd yr Ysgrifennydd Cyllid y bandiau cyfradd uwch. Ond, a siarad yn gyffredinol, rwyf o blaid trethi is nag yn Lloegr yng Nghymru, mewn termau absoliwt yn ogystal ag mewn termau cymharol.

Mae'n drueni, rwy'n credu, bod cyfraddau'r dreth stamp ar y lefelau uchel hyn yn debygol o atal yr economi yn y dyfodol. Mae'n bosibl y bydd i raddau bach iawn, oherwydd nad oes gennym gymaint â hynny o eiddo yn lefelau uchel iawn y bandiau hyn. Mae pris tŷ ar gyfartaledd yng Nghymru, rwy'n credu, yn £150,000, ac, ar gyfer y prynwr cyfartalog, byddan nhw'n talu £500 yn llai, rwy'n credu, dan y cyfraddau hyn, nag a fydden nhw fel arall. Felly, mae hynny'n beth da. Ond byddwn yn gwneud apêl ar gyfer y dyfodol, pan fo gennym drethi datganoledig, dylem eu defnyddio fel i ysgogi gwelliannau yn yr economi i annog pobl i ddod i Gymru, oherwydd dyma ran dlotaf y Deyrnas Unedig ac mae angen pob cymorth y gallwn ei gael o'r system dreth i geisio cywiro'r problemau a etifeddwyd o'r gorffennol.

Dylwn ddweud, er ein bod wedi galw am raniad ar hyn, mae hynny dim fel y gallwn ymatal, fel bod—. Oherwydd rwyf o blaid y gostyngiadau mewn gosod, ond rydym ni yn erbyn y cynnydd. Ond nid ydym yn gweld, ar y cyfan, bod hyn yn beth drwg ac, felly, rydym ni'n mynd i ymatal yn hytrach na phleidleisio yn erbyn y cynigion.

Diolch. A gaf i yn awr alw ar Ysgrifennydd y Cabinet dros gyllid i ymateb i'r ddadl?

Diolch, Dirprwy Lywydd. Gan ein bod yn trafod y tair gyfres o reoliadau ar wahân, gyda'ch caniatâd, byddaf yn ymateb i'r pwyntiau cyffredinol a godwyd yn y ddadl, ac yna byddaf yn dweud rhywbeth yn benodol ar y set hon o reoliadau.

So, a gaf i ddechrau drwy ddweud gair o ddiolch i Simon Thomas? Pan ydym ni'n gwneud rhywbeth am y tro cyntaf, mae'n wych i gael y cyd-destun hanesyddol o'n blaenau ni, ac rydw i'n diolch am beth a ddywedodd ef am gefnogaeth Plaid Cymru yn y bleidlais y prynhawn yma.

Cododd Mick Antoniw y pwynt adrodd y mae'r Pwyllgor Materion Cyfansoddiadol a Deddfwriaethol wedi'i godi. Dirprwy Lywydd, a gaf i ddweud fy mod yn deall yn iawn ac yn rhannu awydd y Pwyllgor i wneud ein deddfwriaeth mor glir a hygyrch â phosibl? Ond nid oeddwn yn teimlo y gallem ni wyro oddi wrth dull sefydledig Llywodraeth Cymru ar achlysur untro. Yr hyn yr ydym ni'n ei wneud, fodd bynnag, yw canlyn yr ymgynghoriad diweddar ar y posibilrwydd o ddatblygu Deddf ddehongli ar gyfer Cymru ac mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi clywed y sylwadau a wnaed yma y prynhawn yma a gwn, pan fydd yn ystyried sut mae Deddf 1978 yn gweithredu a'r camau y gellir eu cymryd i wella hygyrchedd cyfraith Cymru, bydd yn ystyried yn uniongyrchol y pwynt a wnaed gan y Pwyllgor ynghylch y rheoliadau hyn.

A gaf i ddiolch i Nick Ramsay am ei bwyntiau pellach, am y gwaith a wnaeth ar y Siarter? Bydd ei gymydog ar ei ochr chwith yn falch o wybod bod Jocelyn Davies yn benodol iawn wedi dweud wrthyf fod y Siarter yn seiliedig ar egwyddorion cyd-gynhyrchu, ei bod yn darparu ar gyfer perthynas nid darparwr a'r defnyddiwr, ond ceisio gweld Awdurdod Cyllid Cymru fel sefydliad a fyddai yn ymwneud ar y cyd â'r bobl sy'n ei ddefnyddio yn y busnes o ddarparu gwasanaethau y byddan nhw'n dibynnu arnynt.

A gaf i ateb y pwyntiau a wnaed hefyd ynghylch y diffodd? Pan gyfarfûm â'r Prif Ysgrifennydd ddydd Gwener, roedd ein trafodaeth ar y mater hwn yn ganlyniad darn o waith sylweddol iawn a wnaed gan uwch swyddogion Llywodraeth Cymru a'r Trysorlys, wnaeth brofi'r system yr ydym ni'n ei chynnig a pharodrwydd Cyllid a Thollau EM o gymharu â 24 o wahanol feini prawf i fodloni eu hunain y gallen nhw argymell i ni y gellid diffodd y system bresennol er mwyn caniatáu i'n trethi newydd ddod i rym. Bydd yn ofynnol i'r Prif Ysgrifennydd gyflwyno Gorchymyn yn y Senedd er mwyn diffodd y system bresennol. Dywedodd hi wrthyf i ddydd Gwener ei bod yn hapus i wneud hynny yn awr, ac rwy'n falch o ddweud bod y cydweithredu a gawsom ar lefel swyddogol, ac yn wir gyda'r Prif Ysgrifennydd, ar y mater hwn wedi bod yn gynhyrchiol iawn.

A gaf i droi felly, Dirprwy Lywydd, at fanylion y gyfres hon o reoliadau? Dywedais ynghylch y rhai blaenorol ar y dreth gwarediadau tirlenwi fy mod yn gallu cynnal y cynigion a wnaed ym mis Hydref hyd at heddiw; dyw hynny ddim yn wir ynghylch y dreth trafodiadau tir. Unwaith eto, dywedodd Nick Ramsay, yn ystod hynt y Bil, fod rhai a ddadleuodd yn gryf y dylai'r cyfraddau a'r bandiau fod wedi cael eu gosod ar wyneb y Bil. Un o'r rhesymau pam yr oeddwn yn amharod i dderbyn y dadleuon hynny oedd pryder, gyda digwyddiad cyllidol mawr ar lefel y DU yn ystod yr amser y byddai'r rheoliadau hyn yn cael eu trafod yng Nghymru, efallai y byddai'n rhaid i ni ddad-wneud gwaith y Ddeddf drwy gyflwyno rheoliadau newydd.

O ganlyniad i'r gyllideb, cyllideb yr hydref Llywodraeth y DU, rwyf yn wir wedi cyhoeddi cyfraddau treth trafodiadau tir preswyl diwygiedig, gan newid y rhai a gyhoeddwyd ar ddechrau mis Hydref. Beth yr ydym yn gallu ei wneud nawr, a beth a adlewyrchir yn y Rheoliadau o'ch blaen chi, yw cynyddu trothwy cychwyn ar gyfer prif gyfraddau preswyl i £180,000, ac wrth wneud hynny mae'n gwneud gostyngiad yn y dreth yn bosibl ar gyfer dros 24,000 o brynwyr cartrefi yng Nghymru o'i gymharu â beth y bydden nhw wedi bod yn ei dalu o dan dreth dir y dreth stamp, a heb y cymhlethdod ychwanegol o ryddhad newydd fel yn Lloegr.

Dyma o bell ffordd y trothwy uchaf yn unrhyw le yn y Deyrnas Unedig, ac yn £55,000 yn gyfan gwbl uwch na threth dir y dreth stamp. Mae hyn yn golygu, fel y mae Neil Hamilton wedi dweud, y bydd y prynwr cartref cyfartalog yng Nghymru yn cael toriad treth o dros £500. At hynny, bydd tua 80 y cant o brynwyr tro cyntaf yng Nghymru ddim yn talu unrhyw dreth. Mae hyn yr un gyfran ag a fydd yn talu dim treth o dan y rhyddhad ardrethi prynwr tro cyntaf yn Lloegr, ond mae'r newidiadau yma hefyd yn rhoi budd yn yr un modd i ddinasyddion sydd dan bwysau sy'n ceisio prynu cartref fforddiadwy.  

Ar gyfer trafodion masnachol, bydd gan Gymru y gyfradd gychwyn isaf o dreth i fusnesau yn unrhyw le yn y Deyrnas Unedig. Mae hyn yn golygu y bydd busnesau un ai yn talu dim treth neu lai o dreth nag o dan dreth dir y dreth stamp ar gyfer pob eiddo a brynir hyd at £1.1 miliwn. Bydd hyn o fudd i fusnesau bach a chanolig ledled Cymru.

Ar gyfer cyfraddau preswyl a dibreswyl, rwyf wedi cynyddu cynyddolder y dreth. Mae hyn yn golygu y bydd rhai sy'n prynu'r eiddo drutaf yng Nghymru yn talu mwy, ond mae'n iawn bod y rhai sy'n gallu fforddio talu mwy yn gwneud hynny. Serch hynny, bydd trafodion naw o bob 10 yng Nghymru yn talu llai neu yr un dreth nag o dan y dreth trafodiadau tir, a byddwn wedi gweithredu i wneud y dreth hon yn addas i anghenion Cymru ac i'w gwneud yn decach i bobl sy'n byw yma. Unwaith eto, gobeithiaf y bydd yr Aelodau yn fodlon cefnogi'r rheoliadau hynny.

Diolch yn fawr iawn. Y cynnig yw derbyn y cynnig o dan eitem 8. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Gwrthwynebu. Felly, byddwn yn pleidleisio ar eitem 8 yn ystod amser pleidleisio.

Gohiriwyd y pleidleisio tan y cyfnod pleidleisio.