Part of the debate – Senedd Cymru am 5:46 pm ar 30 Ionawr 2018.
Wnaethoch chi ddim siomi, Mick, naddo. Gaf i ddiolch i Ysgrifennydd y Cabinet am gyflwyno'r cynnig hwn yma heddiw a'r rheoliadau hyn? Rwy'n falch bod Jane Hutt wedi sôn am y Siarter ar gyfer Awdurdod Cyllid Cymru. Mae'n ymddangos fel peth amser yn ôl bellach y cynigiais gyntaf un o'r gwelliannau sydd wedi arwain at greu'r Siarter. Yn gyntaf roedd y freuddwyd, bellach ceir y gwirionedd. Mae'n dda gweld bod hynny'n addas ar gyfer cyd-destun Cymru hefyd; nid dim ond copi carbon o Siarter Cyllid a Thollau EM ydyw, nad oeddem ni, er ei fod yn eu gwasanaethu nhw'n iawn, yn teimlo yn y Pwyllgor ei fod yn addas ar gyfer cyd-destun Cymru.
Dyma, mewn sawl ffordd, bennod olaf y broses hir hon y mae'r Llywodraeth a'r Pwyllgor Cyllid wedi cymryd rhan ynddi. Mae'n ymddangos fel oes, ychydig flynyddoedd bellach mae'n debyg—a hirach, yn mynd yn ôl i'r Cynulliad diwethaf. Rwy'n falch ein bod o'r diwedd yn pennu cyfraddau a bandiau. Bydd Ysgrifennydd y Cabinet yn cofio bod galwadau gan rai yn ystod y broses gyllid—wel, gennyf i a Mark Reckless yn bennaf—i'r cyfraddau a'r bandiau fod yn fwy eglur ar wyneb y Bil. Wel, nid oedd Llywodraeth Cymru yn cytuno â hynny, a dyna'r gorffennol erbyn hyn. Daethom i gyfaddawd o gael y cyfraddau a'r bandiau wedi'u datgelu tuag at ddiwedd y broses, a bellach mae gennym y rheoliadau hyn ger ein bron, felly mae hynny i'w groesawu.
Mae llawer o'r pwyntiau yr oeddwn i am eu gofyn wedi eu trafod, ond gaf i ofyn i Ysgrifennydd y Cabinet, o ran y broses nawr, hyd at gychwyn trethi Cymru ar 1 Ebrill—? Credaf ichi gwrdd â Phrif Ysgrifennydd y Trysorlys yr wythnos diwethaf, ac, fel y deallaf i, ni ellir cychwyn y trethi newydd yng Nghymru tan fydd trethi'r DU yn cael eu diffodd, am resymau amlwg. Rwy'n credu bod angen Gorchymyn ar hynny yn San Steffan. A allwch chi egluro sut y mae'r broses honno yn mynd i weithio?
Ac, o'ch trafodaethau â Phrif Ysgrifennydd y Trysorlys, a ydych chi'n ffyddiog—? Wel, yn gyntaf oll, ydych chi'n cael digon o gydweithrediad gan y swyddogion yn San Steffan, ac a ydych chi'n hyderus bod y broses yn mynd i fod yn ddigon esmwyth fel y bydd, dros nos, neu pryd bynnag y bydd—credaf y bydd dros nos, cyn 1 Ebrill—y dreth gwarediadau tirlenwi newydd a'r dreth trafodiadau tir yng Nghymru, y trethi cyntaf mewn 800 mlynedd neu pa gyn hired bynnag ydyw, yn dod i fodolaeth fel y rhagwelwyd yn wreiddiol?