3. Datganiad gan y Prif Weinidog: 'Y Polisi Masnach: materion Cymru'

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:57 pm ar 6 Chwefror 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 2:57, 6 Chwefror 2018

(Cyfieithwyd)

Mae amser yn brin, ac eto nid oes gennym syniad beth yw diweddgan Llywodraeth y DU. Nid ydym yn gwybod ym mha sefyllfa y maent yn dymuno bod. Mae gennym, ar y naill law, Jacob Rees-Moggs y byd hwn yn dweud nad oes ots am dariffau, does dim ots os ydym yn colli swyddi gweithgynhyrchu, oherwydd gwneir yn iawn amdanynt  mewn rhyw ffordd amhenodol, ac yna mae gennym gangen arall o'r Blaid Geidwadol yn mynnu y dylai Jacob Rees-Mogg gael ei ddiarddel. Mae hyn yn rhoi rhyw syniad o'r anhrefn a geir wrth galon Llywodraeth y DU.

Os yw'n sôn am gytundeb masnach rydd gyda'r UE, bydd yr UE yn ceisio alinio gyda'r farchnad y mae ganddi gytundeb masnach rydd â hi. Beth yw'r gwahaniaeth o ran ble'r ydym yn awr o'i gymharu â chytundeb masnach rydd? Bydd rhai yn dweud bod cytundebau masnach rydd yn gyfle i ni gael cytundebau masnach rydd gyda gwledydd eraill. Pa rai? Pa rai? Mae pawb yn sôn am Seland Newydd—ar gyfer beth? Gwledydd megis Tsieina— ffarwel, ddiwydiant dur. Mae angen inni fod yn ofalus iawn, iawn o ran pa fath o gytundebau masnach rydd ddylai fod gennym, ac mae hwn yn addewid gwag. Os na ellir dod i gytundeb gyda'n marchnad agosaf, fwyaf, fwyaf cyson, nid oes gennym unrhyw obaith o gytundebau masnach rydd sy'n cymryd chwech neu saith mlynedd i'w negodi, ar gyfartaledd, gydag unrhyw economi arall, a pham y byddem eisiau hynny? Un o'r pethau a glywaf gan Brexiteers yw'r awgrym hwn, rywsut, nad yw Ewrop yn bwysig, 'Anghofiwch am hynny, yn hytrach edrychwch ar economïau eraill'. Rwy'n anghytuno; Ewrop yw ein marchnad bwysicaf. Mae'n fwy na'r Unol Daleithiau, mae ar garreg ein drws, nid yw 3,500 o filltiroedd i ffwrdd. Mae anwybyddu ein marchnad bwysicaf un, rwy'n credu, yn ffolineb.

Nawr, mae Mark Isherwood yn sôn am ennill rheolaeth ar arian. Nid oeddwn yn ymwybodol bod y DU yn yr ewro, felly dydw i ddim yn deall beth mae'n ei olygu gyda rheolaeth ar arian. O ran cyfreithiau, wel, rhaid i hynny fod yn berthnasol, wrth gwrs, i'r lle hwn yn ogystal â Senedd y DU. O ran masnach, wel, un o'r pethau a ddywedodd yn nes ymlaen oedd bod ein heconomi yn wan oherwydd ei bod yn dibynnu ar yr UE. Beth ar y ddaear sydd o'i le â dibynnu ar fasnach ag Ewrop? Nid ydym yn awtarciaeth, ac mae'n bwysig dros ben ein bod yn masnachu gyda gwledydd eraill ac economïau eraill fel Ewrop.

Yn olaf, ar ffiniau, beth am hoelio'r  chwedl hon unwaith eto. Ni fydd ac ni all y DU reoli ei ffiniau ei hun. Nid yw hynny'n mynd i ddigwydd. Pam? Oherwydd bod gan y DU dir sydd yn ffinio â Gweriniaeth Iwerddon a fydd yn ffin agored. Felly, gadewch inni setlo hyn nawr: mae'r syniad hwn y bydd y DU yn rheoli ei ffiniau mewn rhyw ffordd gyda rheolaethau ar ei ffiniau yn anghywir, ac mae hynny'n rhywbeth y mae angen ei bwysleisio drosodd a throsodd.

O ran yr hyn a ddywedodd am gytundebau masnach, ie, wrth gwrs ein bod eisiau gweld y cysylltiadau masnachu gorau posib ag economïau eraill. Rydym yn edrych ar wledydd eraill. Os edrychwn ar gig oen Cymru, er enghraifft, mae'n cael ei werthu yn yr Emiraethau Arabaidd Unedig. Ond ni allwn anwybyddu'r ffaith bod gennym economi fawr a marchnad fawr ar garreg ein drws. Nid oes marchnad—nid  oes marchnad—a fydd yn disodli'r farchnad ar gyfer allforio cig defaid Cymru yn y farchnad sengl Ewropeaidd. Nid yw'n bodoli. Nid yw'n bodoli. A phan glywaf Brexiteers, fel Jacob Rees-Mogg ac eraill, yn dweud, 'bydd yn golygu y cawn fwyd rhatach', yr hyn y maent yn ei olygu yw y bydd bwyd yn cael ei fewnforio a bydd ein ffermwyr yn cael eu twyllo. Dyna beth maent yn ei olygu. Felly, gadewch inni fod yn gwbl glir am hynny: maent yn barod i fradychu'r diwydiant amaethyddiaeth fel bod mewnforion yn rhad, a byddant yn gwneud yr un peth ar gyfer diwydiannau eraill. Pam? Pam? Oherwydd nid yw'n bwysig iddynt. Os ydych yn gwrando ar rai economegwyr, nid yw'n bwysig: 'Beth os collwn swyddi gweithgynhyrchu, oherwydd gwneir iawn am hynny mewn rhyw ffordd yn y diwydiannau gwasanaeth?' Felly, ffarwel, ddiwydiant dur; nid ydych yn cyfrif. Awyrenneg, ceir—ddim yn cyfrif. 'Economeg heb fodau dynol', yr wyf yn galw hynny, ond dyna'r hyn a argymhellir gan y Brexiteers caled. Os edrychwn, er enghraifft, ar— [Torri ar draws.]