Part of the debate – Senedd Cymru am 4:43 pm ar 7 Chwefror 2018.
Credaf ei bod yn iawn fod y ddadl ynghylch yr M4 yn newid, ac mae'n amlwg o'r cyfraniadau y prynhawn yma fod y safbwyntiau'n dal yn hylif ar hyn. Mae yna bobl, yn amlwg, ar y fainc hon ac ar fainc y Ceidwadwyr sydd wedi dadlau'n gyson o blaid y llwybr du, er fy mod yn falch o glywed Andrew R.T. Davies yn canslo'r siec wag y mae wedi ei rhoi i'r prosiect hwn a chymhwyso rhywfaint ar ei gefnogaeth. Ceir rhai ar feinciau'r Ceidwadwyr a meinciau Plaid Cymru sydd o blaid y llwybr glas, ac roeddwn yn falch iawn o glywed Simon Thomas yn bod yn agored ynghylch y modd y mae Plaid Cymru'n ailfeddwl am eu safbwynt yng ngoleuni barn argyhoeddiadol iawn comisiynydd cenedlaethau'r dyfodol.
Nid wyf yn siŵr lle rydym arni ar y meinciau Ceidwadol—a yw Mark Reckless, fel rhan o'i ymgais i hudo Alun Cairns i ganiatáu lle iddo yn y Blaid Geidwadol, wedi cefnu ar ei gefnogaeth i'r llwybr glas a'i uwchraddio i'r llwybr du—felly edrychaf ymlaen at wylio hynny'n datblygu gyda diddordeb. Ond nid wyf yn meddwl bod Alun Cairns yn mynd i gynhesu atoch beth bynnag a wnewch, Mark—dyna fyddai fy nghyngor i i chi.
Felly, mae pethau'n newid, a chredaf fod hynny'n iawn. Yn yr hen ddyfyniad gan John Maynard Keynes—
Pan fydd y ffeithiau'n newid, rwy'n newid fy meddwl.
Mae hwn yn ateb 30 oed i broblem tagfeydd ac mae'r dechnoleg yn newid yn gyflym—rydym yn disgwyl i geir heb yrwyr fod ar werth o fewn y tair blynedd nesaf ac mae'r costau wedi newid. Pan oeddem yn ymladd ar sail ein maniffesto yn yr etholiad, roeddem yn sôn am brosiect o dan £1 biliwn. Rydym bellach yn edrych ar £1.3 biliwn i £1.4 biliwn. Mae hynny ar brisiau 2015 a heb TAW, y dywedir wrthym ei fod yn cael ei negodi. Felly, buaswn yn dychmygu y byddwn yn edrych ar ffigur agosach at £2 biliwn nag £1 biliwn, a chredaf fod hynny'n newid natur yr ymrwymiad a oedd gennym yn ein maniffesto, ac mae'n ein galluogi i edrych o'r newydd ar hynny.
Nid wyf am ailadrodd y dadleuon y prynhawn yma—rwyf wedi eu cyflwyno yn y lle hwn o'r blaen. Digon yw dweud fy mod o ddifrif ynglŷn â hyn ac nid yw fy safbwynt ar hyn yn fater o chwarae gemau. Clywais y cyfweliadau a roddodd Adam Price ar y penwythnos am agor ffrynt gyffredin gyda'r Ceidwadwyr a'i obaith y gallent gael safbwynt ar y cyd ar hyn heddiw, a fyddai'n denu Aelodau o feinciau cefn Llafur i ymuno â'u hochr hwy fel ffordd o achosi trafferth i'r Llywodraeth ac anghysur i'r Prif Weinidog. Nid wyf am unrhyw ran o hynny. Rwyf am ladd y ffordd hon, nid wyf am chwarae gemau o'i chylch.
Credaf fod yna rywfaint o anhawster ynglŷn â'r cynnig ei hun hefyd. Cyfaddefodd Adam Price nad oes grym llawn i gynigion y gwrthbleidiau. Hefyd, y pwynt a wnaeth Simon Thomas y dylid gwneud penderfyniadau yma nid gan y Weithrediaeth. Wel, mae'r cynnig hwn, yn ymwneud yn benodol ag ariannu'r prosiect hwn, a gwneir penderfyniadau ar ariannu prosiectau yn y gyllideb. Gallai Plaid Cymru fod wedi lladd y prosiect hwn yn y gyllideb, pe baent wedi dymuno gwenud hynny, ond dewisasant beidio â gwneud hynny. Felly, nid yw hon yn ddadl—[Torri ar draws.] Gadewch i mi fwrw ymlaen. Nid cynnig yw hwn heddiw—[Torri ar draws.] Fe wnaf mewn eiliad. Ond mae'r cynnig hwn heddiw yn ymwneud ag ariannu a chredaf mai mewn Senedd y dylai ariannu ddigwydd, wedi'i benderfynu ar sail cyllideb, ond rwy'n meddwl y dylai fod pleidlais ystyrlon yn amser y Llywodraeth. Fe ildiaf.