Part of the debate – Senedd Cymru am 4:23 pm ar 28 Chwefror 2018.
Nid oeddwn byth eisiau unrhyw ran yn y stori hon. Roedd Carl Sargeant yn gydweithiwr gwerthfawr i mi ac rwy'n parhau wedi fy ngofidio'n fawr gan ei farwolaeth. Ond gan fod fy enw wedi'i grybwyll, credaf y dylwn roi fy nghyfrif fy hun. Rwy'n sicr yn fy meddwl fy hun mai hel clecs oedd y neges destun a gefais ar ddiwrnod yr ad-drefnu. Fel y mae Andrew R.T. Davies wedi derbyn yn ei araith agoriadol, yn aml ceir cleber mewn perthynas ag ad-drefnu a dyna sut roeddwn yn trin y neges destun. Nid oedd yn dod o ffynhonnell swyddogol ac yn wir, nid oeddwn yn ei hystyried o ddifrif hyd nes y gwelais y datganiad a gyhoeddodd Carl ei hun yn ddiweddarach y diwrnod hwnnw. Ni roddais wybod i unrhyw newyddiadurwr am yr hyn a glywais, ond dywedais wrth fy nghyd-Aelodau ar y cyfle cyntaf am y neges destun a gefais, a rhoddais dystiolaeth i'r ymchwiliad i'r datgelu heb ganiatâd yn ôl y gofyn. Fel y dywedais, nid oeddwn eisiau unrhyw ran yn hyn, a chredaf fy mod wedi gweithredu'n briodol.
Galwyd arnaf i ddweud pwy a anfonodd y neges destun ataf. Nid wyf wedi gwneud hynny ac ni wnaf hynny, oherwydd nid wyf am gyfrannu at lwybr o friwsion a allai arwain at nodi pwy yw'r bobl a ddaeth ymlaen. Rwy'n deall y rhwystredigaeth nad oes rhagor o wybodaeth o'r adroddiad wedi ei chyhoeddi, ond rwy'n credu ei bod hi'n iawn bellach y bydd yr ymchwiliad annibynnol yn ystyried adroddiad llawn yr ymchwiliad i'r datgelu heb ganiatâd. Mater i Paul Bowen, Cwnsler y Frenhines, fydd pwyso a mesur arwyddocâd hyn oll a barnu a yw'r modd y cafodd y wybodaeth hon ei thrin yn berthnasol i'r digwyddiadau a ddilynodd hynny.
Mae'r gwrthbleidiau yn gwthio am gyhoeddi fersiwn wedi ei golygu o'r adroddiad, ond mae hyd yn oed fersiwn wedi ei golygu yn creu risg na fydd rhai o'r achwynwyr yn aros yn ddienw. Ac mae'r menywod wedi mynd yn angof yn hyn oll, Lywydd. Ni fyddwn byth yn gallu profi eu honiadau'n deg. Nid yw hynny'n deg arnynt hwy, nac yn deg ar Carl. Ond o leiaf gadewch i ni beidio â gwneud y sefyllfa'n waeth drwy fygwth eu hawl i aros yn ddienw yn uniongyrchol neu'n anuniongyrchol. Daeth y drasiedi hon yn destun gêm wleidyddol ac nid wyf eisiau unrhyw ran ynddi. Mae yna ddau ymchwiliad arall, a chwest, eto i gyflwyno adroddiadau. Mae angen gadael i'r prosesau hyn gael eu cwblhau. Diolch.