7. Beth yw'r goblygiadau posibl ar gyfer penderfyniadau ariannu Llywodraeth Cymru o'r gostyngiad yng nghyllidebau'r heddlu gan Lywodraeth y DU? OAQ51974

Lywydd, mae trefniadau partneriaeth cryf ar waith rhwng Llywodraeth Cymru a holl heddluoedd Cymru. Mae'n anochel fod gostyngiadau mewn cyllidebau ar y ddwy ochr yn rhoi mwy fyth o bwysau ar ein gallu cyfunol i ddarparu gwasanaethau hanfodol.

Ysgrifennydd y Cabinet, rydych wedi gweld y ddadl gynyddol ar ddiogelwch cymunedol, yn enwedig y digwyddiadau, yn Llundain er enghraifft, i grybwyll un ardal yn unig, y twf mewn troseddu â chyllyll, a'r ddadl ynghylch effaith y toriadau i gyllideb yr heddlu mewn perthynas â hynny. Wrth gwrs, dadl Llywodraeth y DU yw nad yw toriadau'r Torïaid i blismona wedi arwain at y cynnydd hwnnw mewn troseddu treisgar. Wel, a gaf fi dynnu sylw Ysgrifennydd y Cabinet at y sefyllfa yng Nghymru? O ganlyniad i golli 682 o heddweision dros yr wyth mlynedd diwethaf, rydym wedi gweld cynnydd o 18 y cant mewn troseddu treisgar, cynnydd o 14 y cant mewn troseddu â chyllyll yn ne Cymru, cynnydd o 25 y cant mewn troseddu â chyllyll yng Nghymru ac 84,000 o droseddau heb eu datrys, ac rydym wedi gweld y cynnydd uchaf mewn troseddau o'r mathau hyn. Onid yw'n wir na ellir dadlau bellach fod toriadau'r Torïaid i blismona dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf iddynt fod mewn grym wedi arwain at ganlyniad uniongyrchol, nid yn unig o ran llai o heddweision a llai o arian ar gyfer yr heddlu, ond cynnydd uniongyrchol mewn troseddu treisgar, troseddu â chyllyll a throseddu yn gyffredinol ledled Cymru, a bod hon yn broblem na all barhau?

Lywydd, mae hanes trychinebus Prif Weinidog y DU fel Ysgrifennydd Cartref yn dod yn ôl ar ei phen. Mae ei phenderfyniad—gadewch inni gofio mai ei phenderfyniad hi ydoedd—flwyddyn ar ôl blwyddyn ar ôl blwyddyn i leihau'r cyllid ar gyfer yr heddlu—[Torri ar draws.] Rydych yn anghofio'r troeon pan fynychodd gynadleddau'r Ffederasiwn Heddlu a rhoi pregeth iddynt ar y ffordd y dylent wneud eu gwaith, pan oedd hi, ar yr un pryd, yn cael gwared ar yr adnoddau a oedd yn galluogi awdurdodau'r heddlu ledled Cymru a Lloegr i wneud y gwaith hanfodol a wnânt. Nid oes gwahaniaeth sawl gwaith y mae Gweinidogion Ceidwadol yn ymddangos ar y teledu a'r radio i honni nad yw'r toriadau llym i gyllidebau awdurdodau'r heddlu wedi cael unrhyw effaith ar droseddu, gan fod y bobl sy'n byw bywydau go iawn mewn cymunedau go iawn yn gwybod nad yw hynny'n wir, ac amlygir hynny'n dda iawn gan y ffigurau a amlinellwyd gan Mick Antoniw. Yn ymgyrch etholiadol drychinebus y Prif Weinidog y llynedd, un o'r materion na chafodd unrhyw sylw ganddi drwy gydol yr ymgyrch oedd addewid y Blaid Lafur, pe baem yn cael ein hethol, i adfer y cyllidebau hynny a sicrhau bod niferoedd yr heddlu'n cael eu hadfer i ble roeddent cyn i'r Prif Weinidog ddechrau ar ei hymgyrch i'w lleihau. Wrth gwrs bod lleihau cyllidebau awdurdodau'r heddlu yn effeithio ar y gwaith y gallant ei wneud, ac wrth gwrs bod y gwaith y gallant ei wneud yn effeithio ar fywydau pobl mewn cymunedau ym mhob rhan o Gymru.

Diolch i'r Ysgrifennydd Cabinet.