Mae prisiau tai yn cynyddu oherwydd prinder tai. Mae'n fanteisiol i'r adeiladwyr tai mawr leihau'r cyflenwad yn is na'r galw, gan y bydd hynny'n cynyddu prisiau. Byddai'r gwrthwyneb hefyd yn wir, ac os ydych chi'n ymweld â Sbaen byddwch yn gweld llawer o dai ar hanner eu hadeiladu gan fod y cyflenwad wedi dechrau bod yn fwy na'r galw. Mae hefyd yn fanteisiol i dirfeddianwyr leihau'r cyflenwad o dir ar gyfer tai er mwyn cynyddu gwerth eu tir. Pe bydden nhw'n gwerthu eu tir i gyd ar yr un pryd, yna byddai gwerth y tir hwnnw yn gostwng yn sylweddol.

Gwnaeth Cymorth i Brynu, wrth gwrs, ychwanegu arian at ochr y galw. Rwy'n credu mai'r hyn yr wyf i wedi ei ganfod yn rhyfedd—ac eraill hefyd o bosib—yw fy mod wedi cyfarfod â nifer o weithwyr proffesiynol ifanc dros yr ychydig fisoedd diwethaf yn eu 30au cynnar sydd yn dal i fyw mewn llety rhentu preifat. Mae'r rhain yn bobl sydd wedi gwneud yr holl bethau yr ydym ni fel cymdeithas wedi dweud wrthyn nhw am wneud. Maen nhw wedi mynd allan ac mae nhw wedi astudio'n galed, mae ganddyn nhw raddau da, yna maen nhw wedi cael swyddi da, a dydyn nhw'n dal ddim yn gallu prynu tŷ. Aeth pobl o'm cenhedlaeth i—a bûm yn siarad â Peter Black am hyn rai misoedd yn ôl—yn ein 20au, at gymdeithas adeiladu, a chawsom rywfaint o arian a phrynu tŷ. Roedd yn eithaf syml. Doedd dim llawer o drafferth a sôn amdano, mewn gwirionedd. Ond mae pobl ifanc heddiw—rwy'n defnyddio'r gair 'ifanc' i ddisgrifio pobl yn eu 30au, sydd o bosib yn dweud rhywbeth wrthych chi am fy oedran i, os dim byd arall—. Ceir y broblem honno. Mae'r rhan fwyaf o'r tai cost isel yn dai hŷn, yn aml yn dai o'r cyfnod cyn yr ugeinfed ganrif. Mae'n sicr yn wir yn fy etholaeth i, ac mae'n wir yn eich etholaeth chi hefyd, rwy'n credu, bod y tai hŷn yn rhatach na'r tai newydd, modern—rwy'n dweud 'newydd'; rwy'n golygu'r tai pâr a'r tai sengl a adeiladwyd ar ôl y rhyfel.

Beth mae Llywodraeth Cymru yn mynd i'w wneud i wella ansawdd tai hŷn? Ailddechrau defnyddio cartrefi gwag: wyddoch chi, rydym ni i gyd, yn ein dyddiau ymgyrchu, wedi crwydro o gwmpas yn curo ar ddrysau ac wedi meddwl tybed pam mae rhif 23 yn wag—a gallech weld ei fod yn wag, yn hytrach na bod rhywun heb gofrestru—ac yna, wrth fynd i lawr stryd arall, yn meddwl tybed pam mae tri thŷ gwag mewn bloc o dai teras braf.

Mae cefnogi tai cydweithredol: rwy'n gwybod fy mod i'n rhygnu ymlaen am hyn, mwy nag y mae neb arall yn yr ystafell hon yn dymuno ei glywed, fwy na thebyg, ond rwy'n credu bod tai cydweithredol, mae'n rhywbeth sydd mor boblogaidd yng Ngogledd America ac yn Ewrop—mae mwy yn Vancouver nag ym Mhrydain—yn rhywbeth y mae gwir angen inni eu hystyried. Mae'n drydydd dull o ddarparu tai, ac mae'n rhywbeth sydd wedi cael ei anwybyddu gan Lywodraethau—wel, roeddwn i'n mynd i ddweud o amser penodol, ond mae wedi cael ei anwybyddu gan lywodraethau erioed yn y wlad hon. Mae ar y rhestr rhy anodd. Mae angen inni adeiladu mwy o dai cyngor ac, yn fy marn i, cael y cynghorau i werthu tir a defnyddio hwnnw i adeiladu tai cyngor fel eu bod yn eu hadeiladu o'u hadnoddau eu hunain.

A'r peth olaf yw: beth am—? Mae'r Cynllun Datblygu Lleol yn nodi darnau mawr o dir, ac rwy'n credu, yn Abertawe, mae 10 neu fwy o dai. Mae yna lawer o safleoedd mewnlenwi yn bodoli yn Abertawe. Ni wn am rannau eraill o Gymru, ond yn Abertawe, mae yna lawer o safleoedd mewnlenwi. Beth am annog y cynghorau i ganiatáu hunanadeiladu ar y safleoedd mewnlenwi hynny? Gallai hyn ymdrin ag ef. Rydym bob amser yn sôn am y Cynllun Datblygu Lleol, ond, ewch i lawr stryd, ac yn aml iawn mae yna fwlch lle gallech chi adeiladu dau dŷ, ond nid oes neb wedi gwneud hynny—ac uwchben i garej yn aml, lle'r arferai'r garej fod—gallai hwnnw fod ar gael ar gyfer hunanadeiladu. Pam na wnawn ni ragor o hyn? Rydym yn rhoi arian i gymdeithasau tai, rydym yn cefnogi adeiladwyr mawr, rydym yn gosod targedau. Beth am wneud rhai pethau mwy arloesol a fydd yn sicrhau bod mwy o dai yn cael eu hadeiladu a chael pobl i symud i mewn iddynt?