7. Datganiad gan Weinidog yr Amgylchedd: Cyfrifoldeb Cynhyrchydd Estynedig

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:13 pm ar 8 Mai 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Hannah Blythyn Hannah Blythyn Labour 6:13, 8 Mai 2018

(Cyfieithwyd)

Diolch i'r Aelod am ei gyfraniadau. [Anhyglyw.] Wrth sôn am y cynigion ynglŷn â bod yn genedl ail-lenwi a'r defnydd o ffynhonnau dŵr. Credaf eich bod yn iawn i ddweud fod gan fater y ffynhonnau dŵr rai elfennau cymhleth megis cynnal a chadw a hefyd y gwaith o gynnal a chadw o safbwynt hylendid. Er y ceir ffynhonnau dŵr mewn nifer o leoedd heddiw, mae rhai ohonynt yn perthyn i gyfnod pibellau plwm, felly, am y rheswm hwnnw, mae'n broblemus iawn. Ni fyddech eisiau i'r rheini gael eu defnyddio eto.

Felly, credaf mai'r syniad y tu ôl i genedl ail-lenwi yw datblygu cymaint o orsafoedd ail-lenwi ag y gallwn ni, a bydd manylion ynghylch hynny yn amlygu eu hunain ames o law. Ond mewn gwirionedd, yn fy marn i, maen nhw'n fersiynau mwy cadarn na'r ffynhonnau dŵr a welwn ni fel arfer, fersiwn ble gall rhywun osod ei botel arno a'i hail-lenwi. Rwyf eisoes wedi siarad â chynrychiolwyr awdurdodau lleol ynghylch y ffordd y gallwn ni weithio ar y cyd gyda phartneriaid ar lefel Llywodraeth Leol a chyda busnesau i ymrwymo i ddod yn rhan o Gymru, y Genedl ail-lenwi, ac ynghylch pa gyfleusterau sydd eisoes yn bodoli y gallwn ni eu defnyddio i greu'r rhwydwaith hwn—a allwn ni ddefnyddio canolfannau hamdden, canolfannau cymunedol a busnesau? Rwyf wedi ysgrifennu hefyd at fy nghyd-Aelod, Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi a Thrafnidiaeth i drafod sut y gallwn ni fanteisio'n fwy helaeth ar ein rhwydwaith trafnidiaeth o ran darparu gorsafoedd ail-lenwi mewn canolfannau mawr yn y lle cyntaf.

Deunydd pacio bwyd cyflym—ie, wyddoch chi, wrth edrych ar Reoliadau Caniatáu Amgylcheddol ehangach o ran allwn ni annog defnyddwyr i ddefnyddio mwy o ddeunyddiau ecogyfeillgar. Rwy'n gwybod, o ran pecynnau tecawê polystyren, yn ôl yr adroddiadau, bod y ganran o'r rheini o ran sbwriel cyffredinol yn isel iawn, ond, mewn gwirionedd, mae'r nifer sylweddol a welwn ni mewn rhai mannau o amgylch rhai busnesau  neu siopau tecawê, yn creu'r argraff ei bod hi'n broblem sylweddol yno, a pho fwyaf, po fwyaf—wyddoch chi, mae'n rhaid inni weld sut allwn ni fynd i'r afael â hyn, oherwydd rwy'n gwybod, fel pawb yma, fod sbwriel yn un o'r problemau mwyaf yn yr etholaethau a phobl sy'n cysylltu ag Aelodau'r Cynulliad, yr ASau a chynghorwyr fel ei gilydd.

Ynghylch hancesi gwlyb, gwelaf fod y rhain wedi bod yn y newyddion heddiw. Credaf mai un o'r pethau ynghylch y rhain yw pecynnu gwell a labelu o ran nodi a ydyn nhw'n addas i'w gwaredu yn y tŷ bach, a buddsoddi yn y dechnoleg i sicrhau mwy o ddeunyddiau ecogyfeillgar. Dywedwyd wrthyf fod gan Water UK ddywediad—wn i ddim a gaf i ddweud hyn yn y Siambr, ond mi wnaf—cynlluniwyd y system ffosydd carthion ar gyfer y tri P yn unig, papur, pŵ a phi-pi, nid plastig. Felly, os oes un neges i Aelodau—. Ond mae gan Dŵr Cymru ymgyrch Stop Cyn Creu Bloc, felly credaf ei fod yn ymwneud â'r hyn a wnawn ni yn ein gwaith o ran addysg a newid ymddygiad, ynghyd â sut ydym ni'n mynd i ymdrin â phecynnu a labelu i sicrhau ei bod hi'n glir ac amlwg i bobl beth sy'n iawn i'w roi yn y tŷ bach, nid dim ond dweud 'chewch chi ddim gwneud hynna,' ond rhoi'r rhesymau dros beidio â gwneud hynny, esbonio sut mae'n effeithio ar yr amgylchedd—mewn gwirionedd, nid yn unig ar yr amgylchedd; ceir canlyniadau economaidd o ran—. Rwy'n gwybod fod Dŵr Cymru yn gwario tua £7 miliwn y flwyddyn yn clirio'r pibellau carthffosiaeth.