Diolch i'r Gweinidog am y datganiad heddiw. Credaf ein bod i gyd yn derbyn bod problem fawr ynghylch plastig yn mynd i'r môr, problem y bu gwirfoddolwyr sy'n glanhau ein traethau yn ymwybodol ohoni ers peth amser. A bellach mae'n bwynt trafod cenedlaethol mawr iawn, yn rhannol oherwydd y rhaglen deledu a grybwyllwyd gennych—y gyfres deledu Blue Planet—sy'n dangos, hyd yn oed yn yr oes aml-sianel sydd ohoni, ei bod hi'n bosib i raglen deledu gael effaith fawr drwy godi ymwybyddiaeth y cyhoedd, er, fy mod yn gwerthfawrogi hefyd yr hyn a ddywedwch chi—fod Llywodraeth Cymru wedi comisiynu eich adroddiad cyn i'r rhaglen deledu gael ei darlledu.

Y cwestiwn, fel arfer, yw beth yw'r ffordd orau i fynd i'r afael â'r broblem a achosir gan blastig, ac mae'n dda o beth fod rhai syniadau penodol iawn yn cael eu trafod yma heddiw. Mae cael Cymru yn genedl ail-lenwi, yn nod da, ond, wrth gwrs, mae'n rhaid inni edrych ar yr hyn sy'n ymarferol. Un awgrym ymarferol sy'n datblygu yw ein bod yn ystyried darparu mwy o ffynhonnau dŵr yfed cyhoeddus. Mae'r cynnig yn ymddangos i mi yn debyg i syniad arall yr ydym ni wedi ei drafod yma'n achlysurol sef y syniad o gadw mwy o doiledau cyhoeddus yn agored, syniad y buom yn ei drafod yn helaeth yn ystod dadleuon Bil iechyd y cyhoedd y llynedd. Efallai mai'r broblem, i raddau helaeth yw cost, oherwydd roedd gennym ni fwy o ffynhonnau cyhoeddus ar un adeg. Roedd gennym ni lawer mwy o doiledau cyhoeddus, ond ni ddefnyddir llawer bellach oherwydd y gost o'u cynnal. Gwyddom ei bod hi'n gostus iawn i gynghorau ddarparu'r mathau hyn o gyfleusterau, felly, o ran darparu ffynhonnau cyhoeddus, a fyddai Llywodraeth Cymru yn darparu cyllid parhaus i gynghorau i helpu gyda'r math hwn o wasanaeth?

Mater sy'n gysylltiedig â hyn yw y byddai angen i ffynhonnau gael eu cynnal a'u cadw'n dda er mwyn i'r cyhoedd weld eu bod yn ffynhonnau glanwaith a hylan neu fel arall ni fyddai neb yn eu defnyddio. Ar y llaw arall gallai busnesau ddarparu peiriannau dŵr yn eu hadeiladau. Unwaith eto, mae hyn yn gysylltiedig i raddau â'r trafodaethau ynghylch toiledau cyhoeddus, oherwydd cafwyd cynlluniau ble rhoddwyd cymorth ariannol i dafarndai a chaffis i ddarparu toiledau cyhoeddus cofrestredig—mewn geiriau eraill, i ganiatáu pobl i ddod i mewn a defnyddio'r cyfleusterau hyd yn oed os nad oeddynt yn prynu unrhyw fwyd neu ddiod. Felly, tybed a ellid gwneud rhywbeth tebyg gyda pheiriannau cyflenwi dŵr a tybed ai dyma'r math o gynllun y byddech yn ei ystyried wrth i chi ddatblygu'ch cynlluniau ar gyfer y Genedl Ail-lenwi.

Rydych hefyd yn sôn am agweddau eraill, megis deunydd pacio bwyd, sy'n fater pwysig arall, ac rwy'n tueddu i gytuno â Simon Thomas: mae llawer o bobl yn siarad am hyn, a pham mae archfarchnadoedd yn rhoi cymaint o ddeunydd pacio o amgylch pethau? 'Dyw pobl mewn gwirionedd ddim eisiau'r holl becynnu. Mae'n cymryd amser i'w rwygo, ac weithiau gallwch dorri'ch llaw. Rwy'n cael problemau tebyg gyda chodennau bychain ag y mae David Melding yn tueddu i'w cael. Nawr, mae gan y rhan fwyaf o drefi broblemau yn ymwneud â gwastraff o amgylch siopau bwyd cyflym gyda'r nos a'r cynwysyddion a deflir o'r neilltu. Wel, pe baem yn defnyddio rheolau safonau masnachu, fe allem ni orfodi busnesau i ddefnyddio cynwysyddion pydradwy, a fyddai'n well, felly credaf fod ffafrio deunydd pacio pydradwy yn syniad da.

Ond tybed a fyddech chi'n ystyried hancesi gwlyb, oherwydd mae tystiolaeth ddiweddar yn honni fod 93 y cant o dalpiau saim sy'n blocio'r systemau trin carthion yn cael eu hachosi gan hancesi gwlyb sy'n cael eu golchi i lawr y tŷ bach. Y broblem fawr yw bod llawer o labeli hancesi gwlyb yn honni eu bod yn addas i'w taflu i'r tŷ bach. Wel efallai eu bod yn cael eu golchi i lawr y tŷ bach yn iawn, ond mewn gwirionedd mae llawer ohonynt yn rhwystro'r pibellau carthion, felly mae'r rhai sy'n prynu'r cynhyrchion hyn yn cael eu camarwain. Felly, tybed allwn ni wneud rhywbeth a defnyddio Safonau Masnach i newid y ffordd y mae'r hancesi gwlyb ffug hyn yr honnir eu bod yn addas i'w taflu i'r tŷ bach yn cael eu labelu. Diolch yn fawr.