Part of the debate – Senedd Cymru am 4:29 pm ar 15 Mai 2018.
Diolch i chi am y gyfres yna o sylwadau a chwestiynau. O ran pam yr ydym ni'n cael y drafodaeth hon unwaith eto, credaf mewn gwirionedd ei bod hi'n bwysig iawn inni gael y drafodaeth yn aml iawn. Nid wyf yn ymddiheuro o gwbl am ei hailystyried. Credaf mewn gwirionedd y dylem ni ei hailystyried yn amlach na phob 15 mlynedd, oherwydd bod pethau yn symud. Mae pethau yn symud ymlaen, mae pobl yn dod â gwahanol agendâu at y bwrdd, mae'r gymuned ei hun yn codi materion gwahanol ac mae angen i bolisi Llywodraeth addasu a newid. Felly, er enghraifft, gan edrych ar fwlio mewn ysgolion, a godwyd gennych, mae gennym ni nifer fawr o gynlluniau i'n galluogi i oresgyn rhai o'r problemau sy'n ein hwynebu. Felly, rydym ni'n cyhoeddi er enghraifft, cynlluniau gwersi ar gyfer ysgolion ar fwlio ar sail rhywedd a thrawsrywedd, yng nghyfnodau allweddol 3 a 4, sydd i gyd ar Hwb. Rydym, fel y dywedais, yn diweddaru'r canllawiau. Fe'i cyhoeddir ar gyfer ymgynghori yn ddiweddarach eleni, ac mae'n cynnwys canllawiau ar ddigwyddiadau bwlio yn ymwneud â materion lesbiaid, hoyw, deurywiol a thrawsrywiol. Cynhyrchir y canllawiau hynny yn agos iawn ag ymarferwyr addysg, partneriaid eraill a phlant a phobl ifanc i sicrhau bod y canllawiau diwygiedig yn cael yr effaith fwyaf bosibl.
Credaf fod Mark Isherwood yn gwneud pwynt da iawn: mae cydgynhyrchu yn rhywbeth yr ydym ni'n ymroddedig iawn iddo, ac mae angen i'r canllawiau sicrhau bod ganddyn nhw gymeradwyaeth yr holl bobl y bwriedir iddynt gael yr effaith fwyaf bosibl ar eu cyfer, a dyna ddiben yr ymgynghoriad newydd, oherwydd mae methodolegau yn newid, mae darpariaeth systemau yn newid, ac mae angen i ni addasu yn unol â hynny.
Soniodd hefyd am nifer o faterion eraill. Nid wyf yn siŵr a oes gen i amser i'w trafod i gyd, ond yn arbennig soniodd am iechyd. Rwy'n arbennig o falch o ddweud bod Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol wedi cyhoeddi datganiad ysgrifenedig y llynedd, sy'n cadarnhau y bydd gwasanaeth newydd hunaniaeth o ran rhywedd i oedolion yn cael ei sefydlu yng Nghymru er mwyn galluogi pobl drawsryweddol i gael mynediad at y gofal sydd ei angen arnynt yn nes at eu cartrefi. Ysgrifennodd Ysgrifennydd y Cabinet eto ym mis Chwefror eleni i dawelu meddwl y gymuned drawsryweddol a rhanddeiliaid eraill fod Llywodraeth Cymru yn parhau i fod wedi ymrwymo i'r gwelliannau a gyhoeddwyd fis Awst diwethaf. Mae £500,000 wedi'i ymrwymo ar gyfer y gwelliannau hynny, a chytunwyd ar achos busnes ar gyfer y tîm rhywedd Cymru newydd yng Nghaerdydd erbyn hyn. Mae'r cyllid hefyd wedi'i gytuno i feddyg teulu gyflawni'r anghenion rhagnodi ar unwaith cyn sefydlu rhwydwaith meddygon teulu a gyhoeddwyd yn ystod y peth hwnnw, felly mae pethau yn symud ymlaen.
Mae nifer o faterion eraill a godwyd gan Mark Isherwood, yr wyf yn siŵr y byddant yn codi, Dirprwy Lywydd, yn sylwadau pobl eraill. Os na, byddaf yn ceisio ymdrin â hwy yn nes ymlaen.