8. A wnaiff Arweinydd y Tŷ ddatganiad am ddatblygu seilwaith digidol ym Merthyr Tudful a Rhymni? OAQ52173

Gwnaf. Cyhoeddais gyfres o fesurau yn fy natganiad llafar ar 30 Ionawr i ymestyn cysylltiad band eang cyflym ymhellach ledled Cymru. Ac roedd y cynllun gweithredu ar ffonau symudol a gyhoeddais fis Hydref diwethaf yn nodi sut y byddwn yn gweithio gydag eraill i wella cysylltedd darpariaeth symudol yn ogystal.

Diolch i chi, Ysgrifennydd y Cabinet. Gwn eich bod yn cytuno bod yn rhaid inni barhau i wneud yn siŵr fod ein holl gymunedau yn gallu elwa o gyflwyno cysylltiad band eang a chysylltedd digidol. Felly, a gaf fi ofyn i chi pa fanteision pellach y teimlwch y byddant yn codi ar gyfer Merthyr Tudful a Rhymni, yn arbennig o gyhoeddiad diweddar y Cymoedd Technoleg, a fydd yn amlwg wedi'i leoli yn ardal Glynebwy, ond y gobaith yw y bydd o fudd ar draws Blaenau'r Cymoedd?

Ie, dyna £25 miliwn dros dair blynedd i edrych ar arloesi digidol, yn enwedig ym maes moduron, ac mae fy nghyd-Aelod, Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi a Thrafnidiaeth, yn chwarae rhan fawr yn hyn hefyd. Rydym hefyd yn ystyried manteisio ar y posibiliadau 5G, yn enwedig ar y fflyd, ac ym Mlaenau Gwent maent wedi llwyddo i sicrhau grant gan Lywodraeth y DU ar gyfer manteisio ar dechnoleg 5G a chasglu data. Rwy'n credu eu bod am ei ychwanegu at eu fflyd fel y gallant gael gwell data ar gyflwr eu ffyrdd a'u casgliadau sbwriel ac ati. Felly, bydd gennym ddiddordeb mewn gweld sut y bydd y dechnoleg arloesol honno'n gweithio. Rydym wedi penodi'r Arloesfa, fel y dywedais yn gynharach, wrth Russell George rwy'n credu, i gynghori, ysgogi a chydgysylltu gwaith ar 5G yng Nghymru.

Fel y dywedais yn gynharach, bydd Merthyr Tudful a Rhymni yn arbennig yn elwa o dri chynllun tasglu'r Cymoedd. Y tri chynllun peilot rydym yn edrych arnynt, os na ddywedais hyn yn gynharach, yw: gweithgarwch tebyg i Uber, wedi'i weithredu gan y sector cyhoeddus, i gludo cleifion y GIG nad ydynt yn rhai brys i apwyntiadau ysbyty ac ati, ac rydym yn teimlo'n gyffrous iawn ynglŷn â hwnnw; cyflwyno cronfa ddata ddaearyddol Lle y Llywodraeth er mwyn caniatáu i fusnesau bach a chanolig gael mynediad at y data agored hwnnw i weld beth y gallant ei wneud drwy ei ddefnyddio mewn ffyrdd arloesol; a chyflwyno Wi-Fi cymunedol mewn gwahanol leoedd, canolfannau siopa bach, pentrefi ac ati, i weld beth y gallwn ei wneud drwy gasglu data.

Ac mae yna bethau gwirioneddol arloesol yno, mewn gwirionedd, o ran caniatáu i bobl roi talebau digidol ar-lein er enghraifft ar gyfer cynigion gwerthu ac ati. Mae'n caniatáu i fasnachwyr weld pa rai sydd wedi bod yn llwyddiannus a pha rai nad ydynt wedi bod yn llwyddiannus, oherwydd rydych yn cael adborth uniongyrchol ynglŷn ag a oes rhywun yn ei ddefnyddio ai peidio oherwydd dônt ag ef i mewn i'r siop. Felly, mae yna rai pethau da iawn.

Mae yna enghraifft dda iawn o system Wi-Fi cymunedol yn Llandrindod, os oes diddordeb gan Aelodau mewn ymweld â hi. Pan fyddwch yn mynd yno, gallwch fewngofnodi i'r system ac mae'n rhoi pob math o wybodaeth i chi ynglŷn â'r hyn sydd ar gael yn y siopau a pha dalebau sydd ar gael ac ati—defnyddiol iawn yn wir. Felly, mae yna syniadau arloesol da iawn ar y ffordd; a'r cyfan, wrth gwrs, yn seiliedig ar ein buddsoddiad enfawr yn y seilwaith band eang sy'n sail i hyn i gyd.

Diolch yn fawr iawn, arweinydd y tŷ.