Wel, dyna gyfres ddiddorol o gwestiynau a sylwadau gan Rhun ap Iorwerth. Rwy’n mynd i roi sylw i’ch pedwar pwynt ac yna rwy’n mynd i ymdrin â'ch sylwadau mwy cyffredinol, na fyddwch chi'n synnu clywed nad wyf yn cytuno a nhw. 

O ran y cynigion i gyflwyno diwylliant newydd, rwy’n credu mewn gwirionedd mai dim ond i ryw raddau y gall cynigion mewn cynllun gyflawni diwylliant newydd. A dweud y gwir, yr hyn sydd wedi dechrau newid y diwylliant yw’r broses rydym ni wedi’i rhoi ar waith rhwng partneriaid i gynnal yr arolwg ei hun a’r gwaith ehangach y mae’r Llywodraeth wedi’i wneud dros gyfnod o amser. Un enghraifft dda iawn o hynny yw'r gronfa gofal integredig, ac fe sefydlwyd honno o'r trafodaethau am y gyllideb rhwng y pleidiau yn y Siambr hon, ac mae hynny wedi newid rhywfaint o'r diwylliant a chydberthnasau gwaith ar lawr gwlad. Mae wedi rhoi enghreifftiau da inni o’r hyn y gallwn ni ei gyflawni drwy gydweithio: creu awyrgylch gwell i bobl weithio ym meysydd iechyd, gofal cymdeithasol, tai a meysydd eraill o’n gweithlu, a gwell canlyniadau yn yr un modd i ddinasyddion. Dyna yw bwriad hyn oll yn y bôn, ac rydym ni wedi mynd ati i ddatblygu’r cynllun mewn ffordd sy’n atgyfnerthu hynny.

Fel rwyf fi wedi’i ddweud yn fy natganiad, rydym ni wedi gwneud hyn drwy weithio gyda phartneriaid. Cyn hyn, roedd y Llywodraeth yn ysgrifennu cynllun ar gyfer y gwasanaeth iechyd, yn ei roi i'r gwasanaeth iechyd ac yn dweud wrthyn nhw am ei gyflawni. Yna roedden nhw’n dweud wrth eu partneriaid mewn llywodraeth leol ac mewn mannau eraill, 'Dyma beth fydd yn rhaid inni ei wneud.' Rydym ni wedi gwneud rhywbeth gwahanol y tro hwn. Mae wedi cael croeso a chydnabyddiaeth gadarnhaol. Rydym ni wedi dwyn ynghyd y Llywodraeth, y gwasanaeth iechyd, llywodraeth leol a phartneriaid eraill rwyf wedi'u hamlinellu, ac wedi cael sgwrs ddwy ffordd yng ngwir ystyr y gair rhwng gwahanol bobl am eu swyddogaethau amrywiol o ran darparu gwell gwasanaethau a gwell canlyniadau. Felly, rydym ni wedi gwneud cynnydd go iawn wrth fwrw ymlaen â hynny ac, yn ddiddorol, mae Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru wedi cydnabod hynny eu hunain yn y datganiadau maen nhw wedi’u cyhoeddi ynglŷn â sut rydyn ni wedi cyrraedd y pwynt hwn, yn y sgyrsiau uniongyrchol rwyf fi wedi’u cael, gyda'r Gweinidog, â phobl o bob plaid ac aelodau annibynnol ledled y wlad.

O ran yr heriau ynghylch y gweithlu, nid yn unig mae gennyn ni’r nod pedwarplyg, ond mae gennym ni amrywiaeth o gamau gweithredu yn y cynllun—camau gweithredu 25 i 28 yn benodol—sy’n sôn am sut y byddwn ni'n bwrw ymlaen i sicrhau bod y gweithlu cywir gennym i gyflawni ffordd wahanol o ddarparu gwasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol. Yn ddiddorol, ddoe pan lansiwyd y cynllun yn ffurfiol gennym, roeddem yn falch iawn o fod yng nghwm Cynon yn ymweld â chartref gofal y Laurels yn Aberdâr, ac wedyn hefyd yn ymweld â rhywun mewn cartref yn Ynysybwl. Roedd hynny'n enghraifft gadarnhaol go iawn o newid rydym ni eisoes yn ei ddarparu ac yr hoffem weld mwy ohono: nid dim ond ward rithwir, ond, a dweud y gwir, pe gallech chi fod wedi gwrando’n uniongyrchol ar y meddygon teulu hynny yn sôn am sut y mae eu swyddi wedi newid a'r modd maen nhw'n credu bod eu swyddi wedi newid er gwell. Dywedodd un: 'Fyddwn i ddim eisiau mynd yn ôl i'r ffordd roedden ni’n arfer gwneud pethau. Doedden ni ddim wir yn siarad â’n gilydd o’r blaen a doedden ni ddim yn meddwl y gallem ni wneud hynny. Nawr, rydyn ni’n siarad â’n gilydd, mae gennym le i wneud hynny, ac rydyn ni’n rhoi gwell gofal i’r bobl rydyn ni’n gyfrifol amdanynt o ganlyniad.' Maen nhw hefyd yn cydnabod fod ganddyn nhw wahanol staff yn gwneud gwahanol bethau gyda nhw. Nid dim ond dilysu'r hyn rwyf fi’n ei feddwl oedd hyn; roedd yn dilysu'r hyn maen nhw’n ei weld yn ymarferol, a dyna beth mae angen inni ddarparu mwy ohono. Dyna pam rydym ni’n dod â gwahanol bartneriaid at ei gilydd, a dyna pam mae’n rhaid i’r byrddau partneriaeth rhanbarthol fod yn sbardun allweddol i gyflawni'r newid hwnnw.

O ran eich pwynt ynghylch meincnodi perfformiad gyda gwledydd eraill y DU, mae hynny'n golygu bod yn rhaid i wledydd eraill y DU fod ag eisiau gwneud hynny, a hyd yn hyn nid wyf wedi gweld dim awydd o gwbl gan ein inni allu meincnodi data ansawdd rhwng gwledydd y DU, a dweud y gwir, gwnaeth Cymru yn dda. Roeddem uwchlaw'r trothwy yn y rhan fwyaf o’r 13 o fesurau ansawdd. Roeddem ni o dan y trothwy ar ddau, ond, mewn gwirionedd, ar bump o'r 13 o fesurau, roeddem ni yn uwch na chyfartaledd y DU. Mae hynny’n dangos, ar sail ansawdd, bod GIG Cymru yn gwneud yn eithaf da o'i chymharu â’r gwledydd eraill ledled y DU, a byddai'n braf pe gallech chi gydnabod hynny o bryd i’w gilydd, yn ogystal â’r heriau sy'n ein hwynebu.

Rydym ni'n cydnabod yr heriau ynghylch integreiddio—dyna mae'r cynllun hwn yn nodi y dylem ni ei wneud—ond nid wyf yn derbyn o gwbl y pwynt cyntaf o ddweud bod Llafur wedi colli'r ffordd. Pe bai hynny'n wir, ni fyddem ni yma yn ein priod safleoedd yn y Siambr hon. Gwthiodd Plaid Cymru am yr arolwg hwn, ynghyd â phleidiau eraill, ac fe wnaethom ni i gyd gydnabod mewn ennyd o aeddfedrwydd mai dyma oedd y peth priodol i'w wneud. Ac fe wnaethom ni gydnabod y byddai gwneud hynny yn golygu na fyddai strategaeth tra’r oeddem yn cynnal adolygiad, ac rydym ni wedi cyrraedd y pwynt hwn yn ogystal.

Nawr, rwy’n credu, pan rydych chi'n edrych ar beth mae pobl eraill yn ei ddweud am ble’r ydym ni arni, ymhell o fod yn dweud bod hyn yn siom—. Os edrychwch chi ar y sylwadau gan Gyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru, yr ystod o golegau brenhinol, gan gynnwys colegau brenhinol nyrsio, pediatreg, ffisiotherapi, therapi galwedigaethol, y Gymdeithas Fferyllol Frenhinol, Coleg Brenhinol yr Ymarferwyr Cyffredinol, Cymdeithas Feddygol Prydain, Cydffederasiwn y GIG Cymru, y Sefydliad Iechyd o safbwynt y DU, Comisiwn Bevan a Chymdeithas Gweithwyr Cymdeithasol Prydain Cymru—maen nhw i gyd yn dweud bod y cynllun hwn yn mynd â ni i'r cyfeiriad cywir, bod y cynllun yn beth da, ac, fel y gwnes i ddweud i orffen fy natganiad, y peth radical i’w wneud nawr yw cyflawni.