4. Datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Y Cynllun Hirdymor ar gyfer Iechyd a Gofal Cymdeithasol yng Nghymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:58 pm ar 12 Mehefin 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 3:58, 12 Mehefin 2018

(Cyfieithwyd)

Diolch am y sylwadau a'r cwestiynau. Rwy'n sicr yn gobeithio bod ar dir y byw i weld canfed pen-blwydd y gwasanaeth iechyd gwladol—efallai nid yn y fan hyn, ond ar dir y byw beth bynnag. [Torri ar draws.] Wel, gan bwyll nawr.

O ran y tri phwynt y gwnaethoch chi eu nodi am dechnoleg ddigidol ac a yw’r gallu i ymgynghori â phobl o bell yn arwain at fwy o unigrwydd ac arwahanrwydd, mae her yn hyn o beth o ran deall beth sy’n addas i'w ddiben a sut ydych chi’n dal i ddeall bod rhyngweithio dynol yn bwysig i bobl o ran rhai o'u gwasanaethau iechyd a gofal yn benodol.

Rhan o'r her i ni, fodd bynnag, yw, a dweud y gwir, i rai pobl, ein bod yn cydnabod ei bod hi'n anodd iddyn nhw symud yn bell o’u cartrefi eu hunain ac, yn wir, y penderfyniad i fynd â mwy o driniaeth allan o ysbytai ac, yn wir, os oes arnoch chi angen gweld rhywun mewn ysbyty, a all yr unigolyn hwnnw mewn gwirionedd wneud hynny o leoliad pell beth bynnag. Rydym ni eisoes yn gweld telefeddygaeth yn gwneud hyn, ac mae llawer o aelodau o'r cyhoedd yn falch iawn â’r hyn y mae hynny’n ei olygu ac yn ei wneud iddynt, ond yr her yw mwy o gysondeb gan fod mwy o arbedion effeithlonrwydd ar gael gyda hynny nad ydym ni wedi manteisio arnyn nhw eto. Ond hefyd gall hynny gael effaith gadarnhaol ar arbed pobl rhag teimlo'n unig ac yn ynysig neu o ran anawsterau mynd i ganolfannau mwy o faint ar gyfer gwahanol agweddau ar eu triniaeth. Mae hynny hefyd yn bwysig o ran ein gallu i ddefnyddio’r dechnoleg sydd ar gael o ran sut ydym ni’n monitro pobl o bell ac yn monitro eu cyflyrau iechyd a gofal. Felly, gallem, a dylem, wneud mwy. Unwaith eto, rydym ni’n glir bod angen manteisio ar y cyfleoedd hynny.

O ran eich pwynt ehangach ynghylch perchnogaeth eiddo deallusol ar gyfer yr hyn yr ydym ni’n ei ddefnyddio, byddwn i’n dweud bod her ynghylch pwy sy'n berchen ar y systemau a’r meddalwedd y byddem yn eu defnyddio ac, ar yr un pryd, gwneud yn siŵr bod yr hyn sydd gennym ni yn addas at y diben. Rhan o'r her yw eich bod yn y pen draw’n datblygu systemau gyda phobl sy'n arbenigwyr ym maes iechyd a gofal cymdeithasol, a daw rhywfaint o’r her gyda’r anhawster i gaffael eitemau ar raddfa fawr a hefyd, a dweud y gwir, gyda gwneud yn siŵr ein bod ni'n cael mwy a mwy o ddewisiadau unwaith ac am byth ar gyfer Gymru. Oherwydd a dweud y gwir, mae rhan fawr o'r cyfle i gael effaith mwy pellgyrhaeddol ar iechyd a gofal yn deillio o rannu'r wybodaeth honno a galluogi hynny i ddigwydd, yn hytrach na bod ein systemau a’n gwybodaeth yn cystadlu—rwy’n siŵr bod llawer o Aelodau’n cael gohebiaeth ynghylch hynny yn union ar wahanol adegau.

Eich pwynt am fand eang a darparu’r gwasanaeth: rydym ni'n cydnabod bod angen buddsoddi yn ein seilwaith band eang i ddarparu gwell gwasanaethau cyhoeddus. Weithiau, bydd hynny i gartrefi pobl, weithiau bydd i ganolfannau lle mae pobl yn mynd i gael eu triniaeth, a gallan nhw fod yn ganolfannau lleol yn hytrach nag ystyried teithio pellter llawer mwy. Bydd hynny’n bwysig nid yn unig mewn lleoliadau mwy gwledig, ond hefyd mewn lleoliad trefol fel yr un yr wyf fi’n ei gynrychioli, lle bydd gallu mynd i leoliad mwy lleol yn hytrach na theithio ar draws y ddinas ar gyfer math gwahanol o ofal, a dweud y gwir, yn llawer yn fwy cyfleus i’r unigolyn. Felly, mae’r gallu yn bodoli i wneud hynny, ond, yn hollbwysig, y gallu i wneud yn siŵr bod gwahanol rannau ein system yn trafod a'i gilydd ac yn rhannu gwybodaeth gyda'r nifer priodol o weithwyr iechyd a gofal cymdeithasol proffesiynoli wneud y dewisiadau cywir ynghylch penderfyniadau iechyd a gofal.