6. Dadl ar Gynnig Deddfwriaethol gan Aelod: Adeiladu tai lesddaliad preswyl

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:13 pm ar 27 Mehefin 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of John Griffiths John Griffiths Labour 4:13, 27 Mehefin 2018

(Cyfieithwyd)

Roeddwn innau hefyd eisiau sôn am rai enghreifftiau o'r anawsterau sy'n wynebu perchnogion tai yng Nghymru, oherwydd yn fy etholaeth i, Dwyrain Casnewydd, cyfarfûm yn ddiweddar â dirprwyaeth o gwmni datblygu tai o fri sy'n adeiladu ar lan yr afon lle y ceir 81 lesddeiliad a welodd, yn fuan ar ôl prynu, y byddai eu rhenti tir yn dyblu bob 10 mlynedd, ac ni chafodd hynny ei ddwyn i'w sylw wrth iddynt brynu'r lesddaliadau, a bydd y rhydd-ddaliad wedyn yn cael ei werthu ymlaen i gwmni gwahanol i'r datblygwr. Ni ddaethant yn ymwybodol o faint y problemau'n llawn, a chymaint oedd y sgandal a oedd ynghlwm wrth y materion hyn fel eu bod wedi dod i sylw cenedlaethol yn y DU, mewn gwirionedd, pan roddodd Llywodraeth y DU gamau ar waith i fynd i'r afael â hwy. Cyflwynodd y datblygwr gynllun gwirfoddol wedyn i fynd i'r afael â rhent tir fel na fydd yn dyblu bob 10 mlynedd, ond yn hytrach yn codi'n unol â'r mynegai prisiau manwerthu, ond nid yw hynny'n berthnasol i'r rheini a brynodd gan y cwmni y gwerthwyd y rhydd-ddaliadau ymlaen iddynt. Felly, mae yna bellach lesddeiliaid a fydd yn gweld eu rhent tir yn dyblu bob 10 mlynedd, ac eraill y bydd eu rhent tir yn codi'n unol â'r mynegai prisiau manwerthu. Maent yn teimlo'n gryf iawn, bob un ohonynt, ni waeth beth yw eu sefyllfa, fod angen mynd i'r afael â'r arferion amheus hyn a'u hatal rhag digwydd yn y dyfodol. Mae'n gwestiwn, wrth gwrs, beth y gellir ei atal, ond hefyd beth y gellir ei wneud ar gyfer pobl sydd ar hyn o bryd yn y sefyllfa honno, ac rwy'n falch iawn fod Llywodraeth Cymru yn gweithio gyda Llywodraeth y DU ar y materion hyn yn gyffredinol er mwyn datblygu diwygiadau angenrheidiol, a fydd yn berthnasol i'n hamgylchiadau penodol yng Nghymru, gobeithio, yn ogystal ag yn Lloegr. Credaf felly ei bod hi'n wirioneddol bwysig fod Llywodraeth Cymru yn parhau i edrych ar y materion hyn mewn cydweithrediad agos â Llywodraeth y DU, ond hefyd ein bod yn cefnogi'r cynnig deddfwriaethol hwn gan Aelod, a fydd yn ymdrin yn eglur ag un agwedd ar y problemau ar gyfer y dyfodol.