Llywydd, cyn ateb y cwestiynau gan lefarydd Plaid Cymru, credaf y byddai'r Aelodau ar bob ochr i'r Siambr yn hoffi ymuno â mi i'w groesawu ef yn ôl i'r lle hwn a'i longyfarch a dymuno'n dda i'w deulu i'r dyfodol. Rwy'n credu y bydd pob un ohonom ar bob ochr i'r Siambr yn awyddus i gyfleu ein dymuniadau da i chi.

A gaf i ddweud hyn? O ran ein sefyllfa heddiw, rydych wedi gofyn rhai cwestiynau sylfaenol iawn ac, os byddaf yn gwbl onest gyda chi wrth eu hateb, rwy'n dweud wrthych, 'A yw'r ffocws yn iawn? A yw'r ymyriadau yn iawn? A yw'r strwythurau yn eu lle?' Rwy'n gobeithio hynny. Ond gadewch i mi ddweud hyn: rwy'n awchu am weld newid. Nid wyf i'n fodlon ac nid ydwyf am ddod i'r fan hon yn unig er mwyn dweud y bydd yr hyn yr ydym wedi ei roi ar waith dros y 18 mis diwethaf yn parhau i fod ar waith. Rwy'n edrych yn barhaus ar y strwythurau a'r prosesau sydd ar waith gennym, ac, os nad wyf yn credu eu bod yn cyflawni'r newid yr ydym yn ei ddymuno, yna ni fyddaf yn petruso o gwbl wrth wneud newidiadau i sicrhau y gallwn gyflawni'r newid yr ydym yn dymuno ei weld. Felly, rwy'n gobeithio—.

Mae ei bortread o fentrau blaenorol—cynnydd bach a dirywiad mawr—yn feirniadaeth deg ac yn feirniadaeth y gobeithiwn y byddwn yn dysgu oddi wrthi yn hytrach na'i hailadrodd. Nid fy nymuniad i y prynhawn yma yw dod yma a dweud, 'Mae gennym ni adroddiad, a, doed a ddelo, pa feirniadaethau beth bynnag a wneir o'r adroddiad hwnnw, byddaf yn ei amddiffyn hyd yr eithaf'. Nid dyna fy mwriad. Fy mwriad i yw dod yma ac adrodd yn onest ac eglur a dysgu o'r feirniadaeth, gan Aelodau yma a chan y gymuned yn ehangach, a dyna pam, fel chithau—. Mae'n debyg na chefais i lawn cymaint o fwynhad o ddarllen adroddiad Sefydliad Bevan ag y cawsoch chi, os wy'n gwbl onest, ond roeddwn o'r farn fod y dadleuon yn dda a theg.

Felly, o ran cynyddu ein dyhead, dyna'r her allweddol sy'n ein hwynebu. Yr her allweddol yw sicrhau y gallwn roi'r buddsoddiadau ar waith mewn canolfannau strategol, a fydd wedyn yn denu buddsoddiad y sector preifat yn llwyddiannus. Mae sicrhau bod gennym ni'r berthynas â'r dinas-ranbarthau a'r cyrff strategol eraill yn her allweddol. Ac nid wyf wedi fy argyhoeddi bod hynny'n digwydd ar hyn o bryd, os wy'n gwbl onest yn fy ymatebion.

Ond gadewch i mi ddweud hyn: y tasglu ei hun —. Ac mae hwn yn un maes yr wyf yn pryderu yn ei gylch o ran cyfeiriad y ddadl hon weithiau. Yn rhy aml, mae pobl yn credu bod y tasglu ynddo'i hun yn un o gyrff y Llywodraeth sydd â'i fywyd ei hun—gyda'i bapur ysgrifennu a phennawd iddo, a baner a phencadlys yn rhywle. Nid felly y mae. Ffordd o ganolbwyntio dull a pholisi Llywodraeth Cymru ar Gymoedd y de yw'r tasglu. Felly, pan fyddwn yn sôn am y tasglu, yr hyn yr ydym yn sôn amdano yw dull a pholisi Llywodraeth Cymru ac nid dim ond grŵp o weision sifil neu un Gweinidog neu grŵp o Weinidogion sy'n gweithredu yn annibynnol ar Lywodraeth. Felly, yr holl adnoddau sydd gennym ni yw adnoddau'r Llywodraeth ac mae angen i'r adnoddau hynny gael eu rhoi ar waith i bwyso ar yr achosion o amddifadedd a ddisgrifiwyd yn dda iawn gan Mark Isherwood.

Ac, o ran yr hyn yr ydym ni'n ceisio ei gyflawni, y targed yw 7,000 o bobl yn hytrach na 7,000 o swyddi. Ond mae'r feirniadaeth gyffredinol a wnaeth llefarydd Plaid Cymru yn gymen unwaith eto. Rydym yn edrych ar ansawdd y gwaith ac rydym yn edrych ar Gymru fel cenedl gwaith teg. Y rheswm dros gydnabod yn benodol waith yr Athro Dickens yn fy natganiad agoriadol oedd gwneud yr union bwynt hwnnw. Rydym yn cydnabod ac yn gwybod, pe byddem yn edrych yn unig ar lefelau cyflogaeth yn y Cymoedd ni fyddem yn adrodd y stori wirioneddol. Yn wir, rydym yn dysgu'r gwersi anghywir. Yn rhy aml o lawer, mae pobl mewn cyflogaeth mewn llawer rhan o'r Cymoedd, gan gynnwys fy etholaeth i, a rhannau o etholaeth yr Aelod yn sir Gaerfyrddin hefyd, rwy'n siŵr, yn gweithio mewn swyddi sy'n talu'n wael ac yn ansicr ac nid oes ganddyn nhw'r cyfleoedd i ddatblygu'r sgiliau yr hoffem eu gweld. Felly, yr hyn y mae angen inni ei wneud yw hyn–nid sicrhau bod gan bobl y math hwnnw o waith sgiliau isel ac ansicr, sy'n talu'n wael, ond y bydd y math o swyddi sydd gennym yn arwain at yrfaoedd yn y Cymoedd ac ym Mlaenau'r Cymoedd ac ym mhob rhan o'r Cymoedd. Dyna yw ein huchelgais ni. Ac wrth ddatblygu'r targed o 7,000 o bobl, yr hyn yr oeddem yn dymuno ei wneud—. Nid ymddangos o'r awyr wnaeth y targed; roedd yn tarddu o'r dymuniad i ddod â'r rhannau o'r awdurdodau lleol dan sylw yn y Cymoedd i'r un lefel â gweddill Cymru, a chyflawni hynny o fewn pum mlynedd. Dyna yw maint ein huchelgais.

Mae'r Aelod yn hanesydd economaidd da a medrus iawn; mae'n gwybod am yr anawsterau a wynebwyd gan y Cymoedd dros y degawdau. Yr hyn yr ydym yn ceisio ei wneud yw plannu hadau'r newid, a bydd hynny'n cymryd mwy na 18 mis a bydd yn cymryd mwy na dwy flynedd. Ond rwy'n gobeithio mai'r hyn y gallwn ei wneud yw dangos bod y sylfeini gennym ni ar gyfer dyfodol gwahanol iawn i'n Cymoedd.