4. Pa ystyriaeth y mae Ysgrifennydd y Cabinet wedi'i rhoi i adroddiad Canolfan Polisi Cyhoeddus Cymru, 'Y Sylfaen Drethu Gymreig: Risgiau a Chyfleoedd ar ôl Datganoli Cyllidol'? OAQ52547

Diolch i Jack Sargeant am ei gwestiwn. Llywodraeth Cymru a gomisiynodd yr adroddiad y cyfeiria ato ac rydym yn croesawu'r cyfraniad a wna i lywio'r drafodaeth ar drethu yng Nghymru ac i gefnogi datblygiad polisi treth. Mae'r adroddiad yn ychwanegu at gorff cynyddol o waith ar drethi yng Nghymru, gan gynnwys adroddiad diweddar yr Athro Gerry Holtham ar dalu am ofal cymdeithasol.

Hoffwn ddiolch i Ysgrifennydd y Cabinet am ei ateb. Mae adroddiad Canolfan Polisi Cyhoeddus Cymru, a grybwyllwyd hefyd gan lefarydd y Ceidwadwyr, Nick Ramsay, yn nodi na fyddai cynyddu treth incwm yng Nghymru yn fater syml, ond awgryma fod cyfle i'w gael i wneud y dreth gyngor yn fwy blaengar. Un cyfle a nodwyd fyddai diwygio'r dreth gyngor ar yr un pryd er mwyn creu ymagwedd gyfannol tuag at drethiant. Nawr, fe wyddoch gystal â minnau, Ysgrifennydd y Cabinet, fod awdurdodau lleol wedi gorfod gwneud dewisiadau anodd iawn dros y blynyddoedd diwethaf, yn enwedig yn sgil y penderfyniadau a wnaed gan Lywodraeth y DU. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet egluro ei fod yn ystyried yr adroddiad a diwygiadau o'r fath, ac a fydd unrhyw drafodaethau yn digwydd rhyngddo ac Ysgrifennydd y Cabinet dros lywodraeth leol ar y mater hwn?

Wel, diolch i Jack Sargeant am hynny. Mae rhan bwysig o'r adroddiad yn dweud wrthym fod yn rhaid inni feddwl am drethi Cymru yn eu cyfanrwydd a bod yn rhaid inni fod yn barod i feddwl am ffyrdd y gellir graddnodi penderfyniadau a wneir ynglŷn â threthi ar incwm ochr yn ochr â phenderfyniadau a wneir ynglŷn â threthi ar eiddo. Mae rhai rhannau diddorol iawn o'r adroddiad yn cyfeirio at y cyfaddawdau posibl y gellid eu cael rhwng y naill a'r llall. Felly, yn sicr, gallaf roi sicrwydd i Jack Sargeant ein bod yn ystyried hynny'n ofalus, fy mod yn ei drafod gydag Alun Davies, a bod gwaith ar y gweill i ystyried newidiadau y gallem eu gwneud i'r dreth gyngor yn y tymor byr i geisio ei gwneud yn llai anflaengar nag yw hi, yn anochel, ac yna i ystyried diwygiadau mwy dwys i drethiant lleol i weld, yn ymarferol, a oes rhywbeth gwahanol y gallem ei ddefnyddio yn lle'r dreth gyngor. Rwy'n gobeithio y bydd y gwaith hwnnw'n cael ei gwblhau yn ystod tymor y Cynulliad hwn ac y bydd ar gael ar gyfer y Cynulliad nesaf.

Diolch, Lywydd. A yw'r ffordd y mae treth incwm yn cael ei datganoli'n rhannol i Gymru yn gwyro cymhellion Llywodraeth Cymru tuag at gynyddu trethi, yn yr ystyr ein bod yn cael budd refeniw yn sgil unrhyw gynnydd yn y gyfradd dreth yng Nghymru, ond byddai unrhyw ostyngiad gwrthbwyso ar draws y sylfaen drethu o ganlyniad i newidiadau mewn ymddygiad wrth i bobl wynebu trethi uwch—rhwng hanner a thri chwarter y refeniw a gollir ar y sylfaen drethu honno—yn cael eu teimlo gan Lywodraeth y DU, na fydd yn gwneud y penderfyniad?

Wel, cafodd y mater gryn sylw, Lywydd, yn ystod y trafodaethau ynglŷn â'r fframwaith cyllidol. Mae'r fframwaith cyllidol yn trosglwyddo rhai risgiau i Gymru. I wrthbwyso hynny, mae'n ein hamddiffyn rhag rhai risgiau eraill, a'r math o ddatganoli treth incwm sydd gennym—ac mae llawer o fodelau eraill y gallem fod wedi eu cael ac eraill sy'n dadlau y dylid bod wedi mynd ag ef ymhellach—ond credaf mai un o'r agweddau cadarnhaol arno, yn y tymor byr o leiaf, wrth inni ymgymryd â'r cyfrifoldebau newydd hyn, yw ei fod yn golygu nad ydym mor agored i rai o'r risgiau y byddem yn eu hwynebu fel arall pe baem wedi cytuno ar set wahanol o gytundebau yn y fframwaith cyllidol.