Part of the debate – Senedd Cymru am 4:16 pm ar 18 Gorffennaf 2018.
A gaf fi ddiolch i'r Aelod am ei chefnogaeth, ac am gefnogaeth ei phlaid i'r Bil hwn? Mae hi'n iawn, er gwaethaf y strategaeth a gyflwynwyd 10 mlynedd yn ôl, rydym yn dal i weld prinder gwasanaethau ar gyfer pobl ag awtistiaeth mewn rhai rhannau o Gymru.
Mae hi'n codi'r pwynt am osod dyletswydd ar gyrff, a bydd y Bil hwn mewn gwirionedd yn gosod dyletswydd ar fyrddau iechyd lleol ac awdurdodau lleol i sicrhau y caiff gwasanaethau eu darparu yn holl gymunedau Cymru. Mae hefyd yn bwysig dweud, rwy'n credu, y bydd y Bil hwn yn sicrhau bod llwybr clir i ddiagnosis o awtistiaeth, ac rwy'n siŵr ei bod wedi cael enghreifftiau, ac wedi cael etholwyr yn cysylltu â hi, lle mae rhieni wedi methu cael diagnosis i'w plant. Yn fy ardal i, yn sir Benfro, yn anffodus, gwn am rieni y mae eu plant wedi aros hyd at saith mlynedd cyn cael diagnosis. Mae hynny'n gwbl annerbyniol, a dyna pam y mae angen newid, dyna pam y mae angen inni wneud yn siŵr ein bod yn gweld y Bil hwn yn pasio, oherwydd bydd y Bil hwn yn sail i'r gwasanaethau hynny.
Mae hi wedi codi pwynt am gefnogaeth—y cymorth ehangach ar gyfer y Bil hwn. Nid oes gennyf amheuaeth o gwbl nad oes cefnogaeth eang i'r Bil hwn. Rwyf wedi cynnal dau ymgynghoriad yn awr dros y 12 mis diwethaf. Bu'n hollol amlwg o'r ymgynghoriadau hynny y ceir cefnogaeth eithriadol i'r Bil hwn, a chredant ei fod yn gwbl hanfodol.
Fe soniodd am y costau, a chredaf imi gyfeirio at gostau yn gynharach pan ymatebais i Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd. Nid oes dianc rhag y ffaith y bydd deddfwriaeth sy'n gwella gwasanaethau i bobl ag anhwylder sbectrwm awtistiaeth yn costio arian, ond credaf fod y costau hynny'n werth chweil i'r unigolion yr effeithir arnynt ac y byddant yn arwain yn y pen draw at arbedion economaidd hirdymor yn ogystal.
Y pwynt olaf a gododd oedd y risg y gallai rhoi statws cyfreithiol arbennig i awtistiaeth greu perygl o ostwng statws cyflyrau eraill. Wel, mae Llywodraeth Cymru eisoes wedi cyhoeddi cynllun gweithredu strategol ar awtistiaeth, ac nid wyf yn ymwybodol o unrhyw dystiolaeth a welwyd fod hynny wedi arwain at anghydraddoldeb o ran y cynllun gweithredu hwnnw.
Mae Deddf Awtistiaeth 2009 eisoes ar waith yn Lloegr, ac yng Ngogledd Iwerddon mae Deddf Awtistiaeth (Gogledd Iwerddon) 2011 mewn grym. Unwaith eto, nid wyf yn ymwybodol o dystiolaeth fod y naill Ddeddf na'r llall yn wedi cael effaith andwyol hysbys ar y ddarpariaeth i bobl ag anhwylderau niwroddatblygiadol eraill. Mae'r Bil hefyd yn cynnwys diogelwch rhag lleihau ffocws cyrff perthnasol ar fynd i'r afael ag anghenion pobl sydd ag anhwylderau niwroddatblygiadol eraill. Mae'n cynnwys darpariaeth y gall y diffiniad o anhwylder sbectrwm awtistiaeth gynnwys unrhyw anhwylder niwroddatblygiadol arall a ragnodir gan reoliadau gan Weinidogion Cymru. Felly, gallai Gweinidogion Cymru wneud hynny yn y dyfodol mewn gwirionedd.