A gaf i ddiolch i Suzy Davies am y cwestiynau hynny? Dirprwy Lywydd, nid yw hi'n gwneud cyfiawnder â hi ei hun drwy ganolbwyntio ar y ffaith ei bod yn newydd i'r swydd. Rwyf i o'r farn bod y pwyntiau yr ydych wedi eu codi yn bethau gwir berthnasol a phwysig y mae angen inni eu trafod.

Os caf i ddim ond mynd trwyddyn nhw mor fanwl ag y gallaf, rwy'n credu bod yna—. Yr hyn y mae'r Aelod yn ei gyfuno yw'r fframwaith asesu a gwerthuso, a gyhoeddir yn y gwanwyn. Mae hynny'n rhan o'n gwaith ar ddatblygu'r cwricwlwm newydd. Yr hyn y mae angen inni ei wneud wrth ddatblygu cwricwlwm newydd yw nid canolbwyntio ar gynnwys yn unig, er bod hynny'n bwysig iawn, mae'n amlwg, ond mewn gwirionedd ar sut y byddwn yn mesur cynnydd plant unigol yn ôl y cynnwys hwnnw. Bydd yr Aelodau yn ymwybodol o—ac weithiau maen nhw'n codi gyda mi—y materion ynghylch yr Alban. Credaf mai un o'r gwersi yr ydym wedi eu dysgu o brofiad yr Alban yw eu bod wedi ceisio ychwanegu'r asesiad a'r gwerthusiad wedi iddyn nhw orffen ymdrin â'r cynnwys. Rydym ni yn ceisio gwneud hynny ar yr un pryd fel bod gennym ddealltwriaeth glir. Yr hyn yr ydym yn sôn amdano yn y fan hon yw hunanwerthuso perfformiad ysgolion unigol, sydd ychydig yn wahanol.

Yr holl ddiben yw cynyddu amlygrwydd a rhoi mwy o wybodaeth i'r rhai sydd â diddordeb, fel bod yr ysgol ei hun yn myfyrio ar ei pherfformiad ei hun, ymhle mae angen gwella, ymhle mae hi'n llwyddo a pha gynnydd y gall ei wneud. Dywedodd yr Aelod yn gwbl briodol, 'A oes perygl y bydd pobl yn marcio eu gwaith cartref eu hunain a dewis yr hyn y cânt ei werthuso yn ôl eu dymuniad? Un o'r problemau a nodwyd gan y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd o ran y system bresennol o hunanwerthuso—gan fod hynny'n digwydd yn yr ysgol—yw nad oes unrhyw ddull cenedlaethol. Ceir pecynnau cymorth amrywiol, ceir gwahanol ddulliau o wneud pethau, ac un o'r pethau yr wyf yn eu hegluro heddiw yw y bydd yna ddull gweithredu cenedlaethol, dealltwriaeth gyffredin, o'r modd y bydd pob ysgol yn gwneud hyn i sicrhau cydlyniaeth ledled y system gyfan, fel bod modd gwella ar yr hyn sydd wedi digwydd hyd yn hyn, a hefyd, fel y nododd hi'n gywir, gwneud yn siŵr bod hynny'n gymwys drwy'r system i gyd.

Rwy'n sylweddoli, gan ein bod yn newid systemau atebolrwydd, bod hynny yn rhoi her o ran cymharu blwyddyn a blwyddyn. Ond yr hyn yr ydym yn ei wneud, rwy'n credu, yw symud tuag at system o fesurau atebolrwydd mwy deallus yn ein hysgolion, yr wyf yn credu y bydd yn symbylu'r math iawn o ymddygiadau. Roedd yr Aelod, yn gwbl briodol, yn sôn am roi'r un parch i gymwysterau academaidd a rhai mwy galwedigaethol, ac am arweinyddion ysgolion yn gwneud penderfyniad cywir ar gyfer pob disgybl. Byddwn yn dadlau, o dan yr hen drefn, ein bod o bosib wedi cymell arweinyddion ysgol i chwarae'r system a gwneud i'r ysgol ymddangos yn well, yn hytrach nag ystyried yr hyn oedd yn iawn o ran anghenion pob plentyn unigol. Dyna pam mai un o'r materion a gaiff eu hystyried yn rhan o'r hunanwerthusiad—er nad wyf yn dymuno achub y blaen ar y gwaith y mae'r Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd yn ei wneud, oherwydd y Sefydliad hwn, Estyn a'r proffesiwn sy'n datblygu'r fframwaith gwerthuso; nid ydym yn gwneud hyn ar ein pen ein hunain, ac mae gennym oruchwyliaeth ryngwladol—a fydd yn edrych ar ehangder y cwricwlwm, a'r hyn sydd mewn gwirionedd ar gael, fel bod ein system ysgolion yn diwallu anghenion amrywiaeth o ddysgwyr ac yn deall bod hynny yn deillio o gwricwlwm eang a chyfle eang.

Wrth gwrs, bydd yr Aelod yn ymwybodol ein bod eisoes wedi symud oddi wrth fesur perfformiad cynhwysol lefel 2 ar gyfer ysgolion uwchradd i sgôr pwyntiau wedi'i chapio, sy'n golygu bod pob disgybl yn cyfrif. Yn y gorffennol, pe byddech yn canolbwyntio ar eich ffiniau rhwng graddau C a D ac yn eu cael nhw dros y llinell, mewn gwirionedd, dyna'r hyn oedd yn sbarduno ymddygiad mewn ysgol. O dan y system newydd, bydd pob plentyn yn cyfrif. Bydd yr hyn y maen nhw'n ei wneud yn cyfrif. Bydd hyn yn golygu bod pob plentyn yn bwysig a'u bod yn haeddu sylw cyfartal gan staff eu hysgol.

Rwy'n derbyn eich pwynt am berthynas gyda'r teuluoedd. Heblaw am ansawdd yr addysg, gwyddom mai'r ffactor mwyaf sy'n effeithio ar sut mae plentyn yn dod yn ei flaen yw ymgysylltiad y rhieni ag addysg y plentyn hwnnw. Felly, mae perthynas weithio dda â theuluoedd yn gwbl hanfodol, ac rwy'n deall bod hynny wedi bod yn rhan o'r asesiad sy'n cael ei ystyried ar hyn o bryd. Croesbeillio yw'r union beth yr ydym yn ei ddymuno yn sgil y broses hon o gael ysgolion i weithio'n fwy agos i'w gilydd—ac ysgolion a chonsortia rhanbarthol ac Estyn—fel ein bod yn gwella o ran rhannu arfer da. Un o'm rwystredigaethau parhaus gyda'r system yw bod gennym arferion rhagorol a blaenllaw yn rhai o ysgolion Cymru, a does bosib ei bod y tu hwnt i'n crebwyll ni i sicrhau bod hynny'n cael ei gymhwyso'n gyson ym mhob un o'n hysgolion ni. A rhan o'r broses hon yw gwneud yn siŵr bod ysgolion yn gweithio gyda'i gilydd—bydd hynny'n rhan o'r gwerthusiad—ac rwy'n gweithio gyda fy ysgolion eraill. Mae gennyf gyfrifoldeb, oes, i'm plant, ond mae gennyf gyfrifoldeb hefyd i'r clwstwr ac i'r genedl. A hefyd bydd y crynodeb hwnnw o'r gwerthusiad ar gael i rieni. Ar hyn o bryd, mae'r wybodaeth sydd ar gael i rieni yn reit gyfyngedig mewn gwirionedd, felly mae hyn yn ymwneud â darparu mwy o amlygrwydd i rieni y tu hwnt i'r hyn sydd ar gael ar hyn o bryd.

A gaf i gywiro'r Aelod o ran un peth? Mae gwahaniaeth rhwng asesiad ac atebolrwydd. Mae'n rhaid inni fynd yn ôl at system sy'n defnyddio asesiad at ddibenion dysgu ac at symbylu taith addysgol y plentyn. Ni ddylai asesiad olygu systemau o atebolrwydd, oherwydd os croeswch chi'r rheini, dyna pryd y cewch chi chwarae ar y system. Dyna pryd y byddwch yn cael darlun anghywir o'r hyn sy'n digwydd. Felly, mae gwahaniaeth rhwng asesiad, yr ydym yn ei ddymuno ar gyfer symbylu addysg yn ein hysgolion—. Mae asesiad yn bont rhwng addysg a dysgu, ac ni allwn ganiatáu i hynny gael ei gaethiwo yn y drefn atebolrwydd. Mae atebolrwydd yn sefyll ar wahân, a dyna'r hyn yr ydym ni'n ei ddatblygu: mesurau asesu cadarn i symbylu addysg a dysgu yn ein hysgolion ond hefyd fesurau atebolrwydd cadarn y gellir dwyn ysgolion unigol, consortia rhanbarthol a'r Llywodraeth i gyfrif drwyddynt.