1. Pa asesiad y mae'r Prif Weinidog wedi'i wneud o welliannau i amseroedd aros ysbytai ers iddo ddod yn Brif Weinidog? OAQ52698

Wel, rwy'n falch bod yr Aelod yn cydnabod y gwelliant. Rwy'n cydnabod bod mwy i'w wneud, a dyna pam yr ydym ni wedi buddsoddi £30 miliwn ychwanegol eleni i adeiladu ar y cynnydd a wnaed dros y ddwy flynedd ddiwethaf ac i leihau amseroedd aros ymhellach erbyn mis Mawrth 2019.

Diolch am yr ateb yna, Prif Weinidog. Rwy'n siŵr yr hoffech chi gymryd yr ystyr hwnnw o fy nghwestiwn, ond, yn eich araith olaf i gynhadledd y Blaid Lafur fel Prif Weinidog, gwnaethoch fôr a mynydd o ddweud bod yr hyn yr ydych chi wedi ei gyflawni yng Nghymru yn dangos yr hyn y gall Llafur ei wneud pan fydd mewn grym. Efallai eich bod chi wedi ymgolli yn eich hapusrwydd o ymadael, ond fe wnaethoch anghofio sôn, ers dod yn Brif Weinidog, bod canran y bobl sy'n aros mwy na phedair awr mewn adrannau damweiniau ac achosion brys wedi gwaethygu, bod nifer y cleifion canser diagnosis newydd yn dechrau triniaeth o fewn y targed o 30 diwrnod wedi gwaethygu, bod nifer y cleifion canser llwybr brys yn dechrau triniaeth o fewn y targed o 62 diwrnod wedi gwaethygu, ac mae nifer y cleifion sy'n aros mwy na 26 wythnos am driniaeth wedi gwaethygu hefyd. Felly, Prif Weinidog, onid ydych chi'n credu, yn hytrach na bod eich hanes yn achos i ddathlu'r hyn y gall Llafur ei wneud i'r DU, ei fod mewn gwirionedd yn rhybudd amlwg o'r hyn y bydd Llafur yn ei wneud i'r DU, o gael y cyfle?

Wel, roedd nifer y bobl a fu'n aros dros 36 wythnos ym mis Gorffennaf 31 y cant yn is na mis Gorffennaf y llynedd—52 y cant yn is na'r nifer uchaf ym mis Awst 2015. Rydym ni'n disgwyl parhau i wella eleni. Mae'r amser aros canolrifol yng Nghymru wedi lleihau o 10.9 wythnos ym mis Medi 2017 i 8.9 wythnos ym mis Gorffennaf eleni. Rydym ni hefyd yn parhau i ddangos gwelliannau sylweddol o ran amseroedd aros diagnostig; mae perfformiad yn parhau i wella, hyd yn oed gyda'r prawf diagnostig ychwanegol yn cael ei adrodd o fis Ebrill 2018, ac roedd y nifer a fu'n aros dros wyth wythnos ar ddiwedd mis Gorffennaf 24 y cant yn is nag ym mis Gorffennaf y llynedd, ac 82 y cant yn is na'r nifer uchaf ym mis Ionawr 2014. Nawr, gallwn barhau gyda mwy o ffigurau sy'n dangos y gwelliant, ond un peth y gallaf ei ddweud wrthi yw y byddai Llywodraeth Lafur yn San Steffan yn sicrhau bod digon o adnoddau ar gael i Lywodraeth Cymru a digon o adnoddau ar gael i weddnewid perfformiad echrydus y GIG yn Lloegr hefyd.

Hoffwn sôn ychydig am y GIG yng Nghymru—doeddwn i ddim yn sylweddoli eich bod chi'n gyfrifol am yr un yn Lloegr hefyd. Mae eich ffigurau yn swnio'n hollol wych, Prif Weinidog, ac nid wyf i'n dadlau gyda'r gwelliannau, lle ceir gwelliannau. Fodd bynnag, wrth gwrs, nid yw'r gwelliannau hynny yn gyffredinol. Fel y gwyddoch, y £50 miliwn a roddwyd y llynedd, bu'n rhaid adennill cyfran ohono oherwydd i fyrddau iechyd fethu â bodloni'r targedau a bennwyd ar eu cyfer gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol, i sicrhau'r gostyngiadau hynny mewn meysydd allweddol; £30 miliwn arall eleni. Pa mor ffyddiog ydych chi y bydd modd i'r byrddau iechyd wario hwnnw'n ddoeth, a sut y gallwch chi brofi y bydd y rhai na wnaeth ei wario'n ddoeth y llynedd ac y bu'n rhaid ei gipio yn ôl oddi wrthynt yn gallu gwneud rhywbeth defnyddiol ag ef eleni, i barhau i wneud yn siŵr bod gostyngiadau i amseroedd aros, lle maen nhw i'w gweld, yn gyffredinol ac nid dim ond mewn pocedi ledled Cymru?

Wel, gellir gwneud hynny trwy ddatblygu cynlluniau tymor canolig integredig tair blynedd y byrddau. Maen nhw'n darparu proffiliau capasiti a galw manwl ar gyfer y flwyddyn hon, ac mae'n ofynnol iddyn nhw ddangos llwybrau eglur o ran sut y maen nhw'n bwriadu parhau i leihau amseroedd aros ar gyfer diagnosteg ac ar gyfer triniaeth. Yn y tymor hwy, wrth gwrs, rydym ni'n cydnabod yr angen i weddnewid y ffordd y mae gwasanaethau yn cael eu darparu, a dyna pam yr ydym ni wedi sefydlu cronfa o £100 miliwn i ddatblygu ffyrdd newydd o weithio.

Prif Weinidog, dywedodd un o'm hetholwyr ei fod wedi gweld 15 o ambiwlansys yn ciwio y tu allan i adran achosion brys yn y gogledd heb fod ymhell yn ôl. Dyma'r bwrdd iechyd sy'n dal i fod yn destun mesurau arbennig, yn dal i fod o dan oruchwyliaeth eich Llywodraeth chi. Mae hynny'n 15 o ambiwlansys nad ydynt ar gael i helpu'r rhai sydd angen cymorth yn ddybryd mewn mannau eraill. Ymddengys mai hyn yw'r norm erbyn hyn. Beth mae eich Llywodraeth yn ei wneud i fynd i'r afael â'r sefyllfa hon yn rhanbarth gogledd Cymru, a phryd y byddwn ni'n gweld effaith eich mesurau arbennig o'r diwedd?

Nid wyf i'n gwybod am ble y mae hi'n sôn amdano, a heb ragor o fanylion, mae'n anodd cynnig sylwadau. Yr hyn y gallaf ei ddweud wrthi, wrth gwrs, yw ein bod ni wedi gweld gwelliannau parhaus, o fis i fis, i amseroedd ymateb ambiwlansys. Gallaf ddweud wrthi, ym mis Awst, y bu 89,419 o ymweliadau ag adrannau damweiniau ac achosion brys Cymru. Mae hynny'n 2,884 o ymweliadau y dydd ar gyfartaledd. Mae'r mwyafrif llethol o gleifion yn parhau i dderbyn gofal prydlon. Ac ym mis Awst, derbyniwyd, trosglwyddwyd neu rhyddhawyd 80 y cant o gleifion o fewn pedair awr. Wrth gwrs, ceir adegau pan fydd adrannau damweiniau ac achosion brys yn brysurach nag adegau eraill o'r flwyddyn, ac ar adegau eraill yn ystod yr wythnos yn wir, ond rydym ni'n gweld o amseroedd ymateb ambiwlansys, ac, wrth gwrs, y perfformiad mewn adrannau damweiniau ac achosion brys, fod y mwyafrif llethol o bobl yn cael triniaeth pan fydd ei hangen arnynt, ar adeg briodol.