6. Datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Y wybodaeth ddiweddaraf am broffylacsis cyn-gysylltiad — Ein dull o weithio yng Nghymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:04 pm ar 2 Hydref 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru 5:04, 2 Hydref 2018

Diolch yn fawr iawn. Rydw innau hefyd yn croesawu'r llwyddiant sy'n ymddangos o fod wedi dod allan o'r treialon hyd yma. Beth sydd ei angen rŵan, wrth gwrs, ydy sicrhau bod cymaint â phosib o bobl yn gallu cael mynediad at y treialon PrEP, wrth iddynt gael eu hymestyn yn ehangach. Mae'n sicr yn galonogol iawn gweld bod lleihad sylweddol wedi bod yn nifer yr achosion newydd o HIV yng Nghymru, ond, wrth gwrs, mae yna wastad mwy y gallem ni ei wneud. 

Rydym ni'n gwybod, hefyd, am y gyfres o rwystrau sydd yna i bobl allu cael mynediad at PrEP. Mae yna dal nifer sylweddol o bobl sydd yn gymwys ar gyfer PrEP sydd yn gwrthod cymryd triniaeth. Hefyd, mae'r galw am wasanaethau iechyd rhyw wedi dyblu yn y cyfnod rhwng 2001 a 2016 a heb weld cynnydd cyfatebol yn yr adnoddau sydd ar gael ar gyfer y gwasanaethau iechyd rhyw, ac nid ydy’n anodd iawn gweld wedyn o ble mae’r broblem yn dod. A hefyd, mae gennym ni dyllau yn yr wybodaeth sydd gennym ni ynglŷn â data demograffeg ac yn y blaen.

Felly, tri chwestiwn: pa gamau ydych chi, neu ydych chi’n bwriadu, eu cymryd, Ysgrifennydd Cabinet, i ymwneud ac ymgysylltu ag unigolion a grwpiau o bobl sydd yn gymwys ar gyfer PrEP i godi ymwybyddiaeth ohono fo ac i sicrhau bob PrEP yn cael ei dderbyn gan y grwpiau hynny—ac rydw i’n meddwl bod gweithwyr rhyw yn un grŵp arbennig lle mae yna lawer mwy o waith targedu i’w wneud? A allwn gael ymrwymiad gennych chi y bydd gwasanaethau iechyd rhyw yn cael eu cyllido yn ddigonol er mwyn cefnogi’r astudiaeth PrEP yma, er mwyn sicrhau bod pawb a all fanteisio arno fo yn cael mynediad ato fo? Ac, ar y cwestiwn yma o ddata, pa gamau y gallwch chi eu cymryd i edrych ar y gaps yna sydd gennym ni mewn data demograffeg, er mwyn gwneud yn siŵr bod gwasanaethau PrEP yn cael eu targedu mor effeithiol ag y gallan nhw fod?