Part of the debate – Senedd Cymru am 6:02 pm ar 16 Hydref 2018.
Hoffwn ddiolch i chi am y datganiad hwn, ac mae'n galonogol i mi. Mae'n amlwg y bydd y cynlluniau a ddewiswyd yn ychwanegu hyd at 657 o gartrefi newydd, yn hytrach na'r 276 a adeiladwyd y llynedd, ac mae'r gyllideb ar gyfer hyn wedi cynyddu'n sylweddol. Yn y gorffennol, rwyf i a fy nghyd-Aelod, Siân Gwenllian wedi gofyn i'r cynllun fod yn fwy uchelgeisiol o ran targed a maint, ac mae mwy na dyblu nifer y cartrefi yn fan cychwyn da. Felly, mae'n bwysig croesawu hynny a nodi pan fyddwn yn gwneud cynnydd da.
Mae'n bwysig nodi y dylai hyn gyfrannu at yr ymagwedd ehangach o ran tai fforddiadwy. Mae chwe chant a phum deg saith o gartrefi newydd allan o'r targed o 20,000 yn welliant ar gyfanswm y llynedd. Rwy'n deall mai rhan o'r broses hon yw nodi beth fydd yn gweithio a beth na fydd yn gweithio er mwyn cefnogi cynlluniau mwy o faint yn y dyfodol. A wnewch chi ymrwymo i gynyddu cyllideb y flwyddyn nesaf ar gyfer y rhaglen hon os bydd y galw yn cynyddu unwaith eto ac, yn hollbwysig, os welir cyfleoedd i ariannu prosiectau mwy o lawer? Rwy'n deall bod arian yn brin, ond gallai hyn fod yn fuddsoddiad a fydd yn arbed yn y tymor hwy. I ychwanegu at y pwynt hwnnw, os ydych chi'n gallu mynd i'r afael â'r rhagolygon o newid yn yr hinsawdd—ac mae adroddiadau diweddar yn awgrymu bod hyn yn datblygu'n her gynyddol enbyd a brys— mae'n rhaid i arloesi fod yn rhan o hyn. Os ydych chi eisiau symud tuag at ddyfodol ynni gwyrdd, a gellir cyflawni hynny o ran cynhyrchu pŵer yn gynt nag y mae llawer o bobl yn ei feddwl, os ydym yn ymrwymo iddo, mae'n rhaid inni hefyd ddefnydd ynni yn fwy doeth a defnyddio llai ohono, ac mae cynllun o'r math hwn yn bwysig yn rhan o'r darlun cyfannol.
Rydych yn sôn am arloesi yn y cadwyni cyflenwi, a hoffwn ofyn yn benodol beth sy'n cael ei wneud i gyflawni hynny. Rwy'n deall bod mwy o bren a deunyddiau cynaliadwy yn cael eu defnyddio. Pa ddeunyddiau eraill ydym ni'n eu hystyried? A ydym ni'n cynyddu ein defnydd o ddeunyddiau traddodiadol o Gymru, megis llechi, er enghraifft? Y llynedd, pan gyflwynodd y diweddar Carl Sargeant y diweddariad hwn, tynnodd David Melding sylw at y gost o ddefnyddio dyluniadau a deunyddiau mwy pwrpasol, felly a oes ymdrechion i leihau'r costau hynny, ac a oes dewisiadau ar gyfer cyflymu'r broses hon?
Fe hoffwn i wybod ychydig mwy am ddefnyddio arloesi ar raddfa fwy o lawer, hefyd, oherwydd, fel y nodwyd, mae arloesi yn golygu cost, ac os ydym ni'n mynd i gynhyrchu cartrefi fel y rhai hynny ar raddfa lawer mwy, i gael effaith wirioneddol ar ba mor gynaliadwy y gall y diwydiant hwn a'r sector tai fod, mae'n bwysig ein bod yn ceisio canfod dulliau y gellir eu cynhyrchu ar raddfa fwy torfol.
Felly, dyna'r cwestiynau sydd gen i ond, yn gyffredinol, rydym ni'n diolch i chi am y datganiad heddiw.