I droi at gapasiti'r GIG, mae'r ymateb sydd angen inni ei wneud, fel y mae'r cynllun cenedlaethol newydd ar gyfer iechyd a gofal cymdeithasol yn cydnabod, yn ymateb system gyfan. Ac mae'r gydnabyddiaeth honno ar goll yn llwyr o gynnig y Ceidwadwyr. Mae'n werth cofio, yma yng Nghymru, ein bod eisoes yn trin iechyd a gwasanaethau gofal cymdeithasol gyda'i gilydd, ac y bydd 'Cymru Iachach'—cynllun hirdymor Llywodraeth Cymru—yn cyflymu cynnydd yn y maes, wedi'i gefnogi gan £100 miliwn y gronfa trawsnewid.

Ar y llaw arall, mae Lloegr fwy neu lai wedi anwybyddu gofal cymdeithasol, sydd wedi golygu, pan fo pwysau'n cynyddu, fod y straen yn pentyrru ar y GIG yno, heb ddim capasiti i gael pobl allan o'r ysbyty. A thra bo'r Torïaid yn parhau i feirniadu model ymateb ambiwlans llwyddiannus Cymru, ac yn dweud ein bod yn symud y pyst gôl i sicrhau gwell canlyniadau targed, mae'n ddiddorol nodi bod Lloegr a'r Alban bellach yn ei efelychu.

Ond bydd ymateb system gyfan yn mynd y tu hwnt i wasanaethau y tu allan i oriau, gofal critigol ac ambiwlans, fel y'u crybwyllir yn y cynnig hwn. Mae angen iddo ganolbwyntio hefyd ar rôl gofal cymdeithasol ac ar gryfhau gofal sylfaenol. Ac yng Nghymru, diolch i Lafur Cymru, mae gennym system iechyd a gofal wedi'i chynllunio sy'n caniatáu ar gyfer y math hwnnw o ymateb. Gwyddom fod y Llywodraeth hon mewn rowndiau cyllidebol olynol wedi darparu arian i helpu i integreiddio'r gwasanaethau hollbwysig hyn, a diolch byth, nid yw ein gwasanaethau wedi'u torri'n ddarnau bach, yn barod ar gyfer preifateiddio. Felly, mae gennym botensial i wneud gwelliannau pellach.

Fel aelod o'r pwyllgor iechyd, rwyf wedi darllen gwaith cyrff fel y Coleg Brenhinol Meddygaeth Frys gyda diddordeb. Mewn adroddiad ar eu prosiect llif cleifion yn y gaeaf ar gyfer y DU gyfan, maent wedi tynnu sylw at y ffaith bod angen inni ganolbwyntio ar anghenion gofal cleifion sydd wedi cael yr holl ofal meddygol sydd ei angen arnynt ac sy'n ffit i gael eu rhyddhau'n ôl i'r gymuned. Mae'r coleg brenhinol yn disgrifio hyn fel y bloc ymadael y gallwn ei agor drwy gryfhau ein pecynnau gofal cymdeithasol ymhellach. Er ein bod wedi gwneud rhywfaint o gynnydd gyda hyn yng Nghymru, yn amlwg mae llawer mwy y gellir ei wneud, ac wrth gwrs, mae pawb ohonom yn gwybod bod gallu symud cleifion allan o'r ysbyty mor gyflym â phosibl hefyd yn gwella canlyniadau i gleifion.

O'r dystiolaeth a glywsom yn y pwyllgor iechyd ar draws amrywiaeth o faterion, credaf fod angen inni barhau i fynd i'r afael hefyd â'r amrywio rhwng arferion a pherfformiad byrddau iechyd. Rwy'n credu mai dyna oedd y pwynt roeddech chi'n ei wneud, Angela, oherwydd rwy'n ei chael hi'n amhosibl deall pan fo bwrdd iechyd yn sefydlu arferion gwaith llwyddiannus, er enghraifft trosglwyddo cleifion Cwm Taf o ambiwlansys wrth ddrws blaen yr ysbyty, pam nad yw hynny'n cael ei ailadrodd yn gyflym mewn mannau eraill. Yn yr un modd, credaf fod angen cefnogaeth fwy cadarn ar systemau brysbennu. Er enghraifft, os yw rhywun yn yr adran ddamweiniau ac achosion brys ac nad dyna'r gwasanaeth sydd ei angen arnynt, dylem alluogi staff y GIG sydd o dan bwysau i'w cyfeirio'n fwy cadarn allan o'r rhan honno o'r gwasanaeth.

Rwy'n deall bod y coleg brenhinol yn gofyn am gynyddu'r capasiti gwelyau, a mater i'r Llywodraeth ei ystyried yw hynny fel rhan o'r strategaeth genedlaethol newydd, ond roedd y coleg brenhinol hefyd yn canolbwyntio eu cyngor ar optimeiddio llif cleifion, ar gamau adweithiol i helpu capasiti, ar ddefnyddio a grymuso'r system ehangach, ac ar strategaeth ar gyfer y gweithlu. Felly, er bod y cynnig yn ddefnyddiol, yn fy marn i mae iddo ffocws rhy gyfyng, a dyna pam y mae'r gwelliant, rwy'n credu, yn darparu darlun gwell o'r ymateb y gallwn ei roi yng Nghymru i ateb gofynion ein gwasanaethau iechyd a gofal, a dyna pam y byddaf yn cefnogi gwelliant y Llywodraeth ac yn pleidleisio yn erbyn y cynnig gwreiddiol.