5. A wnaiff Arweinydd y Tŷ roi'r wybodaeth ddiweddariad am fynediad i fand eang yng Ngorllewin De Cymru? OAQ52915

Gwnaf, yn wir. Mae cynllun Cyflymu Cymru wedi hwyluso mynediad at fand eang cyflym iawn ar gyfer dros 77,000 o safleoedd ar draws y rhanbarth, gyda chyflymder cyfartalog o tua 77 Mbps, gan fuddsoddi dros £19 miliwn. BT Plc yw'r cynigydd llwyddiannus ar gyfer lot 3 y prosiect olynol, a llofnodwyd y cytundeb grant ddoe.

Diolch yn fawr iawn. Credaf y gallem fod mewn sefyllfa colli pedol a wnelo hoelen felly, oherwydd mewn trafodaeth gydag Openreach beth amser yn ôl, mewn gwirionedd, nodais eu bod wedi gwrthod cyflwyno'r ddarpariaeth yn llawn i fusnesau penodol ym Mhen-y-bont ar Ogwr, a'u bod wedi'u perswadio, os mynnwch, i brynu pecynnau mwy costus nag y byddent wedi'i wneud fel arall. Ond yn awr clywaf gan drigolion ym Mhen-y-bont ar Ogwr fod y broses o gyflwyno band eang yn eu hardal yn anghyson—ar un stryd. Rwy'n meddwl am un stryd benodol yn y Llidiart, lle y ceir tai sy'n cael gwybod y gallant wneud cais am fand eang yn awr, sy'n wych, tra bo perchnogion tai eraill gerllaw yn cael gwybod na allant wneud hynny oherwydd eu bod yn 'aros am y dechnoleg', beth bynnag y mae hynny'n ei olygu, neu eu bod 'yn ymchwilio i sefyllfaoedd'. Unwaith eto, nid wyf yn siŵr beth y mae'n ei olygu ac nid ydynt hwy'n gwybod ychwaith. Yn amlwg, mae'r anghysondeb hwn yn syndod ynddo'i hun oherwydd rydym yn sôn am gymdogion yma. Mae'n hynod rwystredig i breswylwyr a busnesau. Felly, os rhoddaf y manylion i chi, a wnewch chi gysylltu ag Openreach i weld os gallaf gael ateb yn gynt, a gobeithio wedyn y caiff preswylwyr Pen-y-bont ar Ogwr ateb boddhaol i'r problemau sy'n effeithio arnynt? 

Gwnaf, yn wir. Os yw Suzy Davies eisiau rhoi'r manylion i mi—. Rydym angen cyfeiriadau post neu rifau ffôn penodol er mwyn rhannu gwybodaeth benodol. Hoffwn ddweud, fodd bynnag, yn aml iawn, pan fyddwch yn gofyn i'ch darparwr gwasanaethau rhyngrwyd cyfredol, 'A yw hwn ar gael?', byddant yn dweud 'na'. Yr hyn y maent yn ei olygu mewn gwirionedd yw nad ydynt hwy'n ei ddarparu, nid dweud nad yw ar gael yn eich cyfeiriad chi. Felly, rydym yn gofyn i bobl edrych ar-lein i weld faint o ddarparwyr gwasanaethau rhyngrwyd sydd ar gael yn eu hardal hwy, a rhoi cynnig ar bob un ohonynt, oherwydd mae rhai darparwyr gwasanaethau rhyngrwyd yn gwrthod rhoi band eang cyflym iawn mewn ardaloedd penodol oherwydd bod eu rhwydwaith penodol hwy wedi cyrraedd capasiti llawn. Felly, siopa o gwmpas yw'r ateb weithiau. Ond os rhowch chi'r manylion i mi, gallwn ddod yn ôl atoch gyda'r manylion penodol.

Mae Llywodraeth y DU wedi bod yn annog busnesau Cymru i wneud cais am eu cynllun talebau band eang gigabit. Rwy'n siŵr eich bod yn gwybod beth ydyw, ond mae'n gynllun lle roedd busnesau bach a chanolig yn arfer cael £3,000, ond mae bellach wedi ei ostwng i £2,500 oherwydd bod cymaint wedi manteisio arno, er mwyn galluogi busnesau bach a chanolig sydd angen y cymorth hwnnw i gael band eang ffibr wedi'i osod. Ond i mi, roedd yn syndod gweld mai 58 o fusnesau yn unig yng Nghymru sydd wedi cael taleb hyd yma, o gymharu â 418 yng Ngogledd Iwerddon a thros 300 yn yr Alban. Felly, mae'r gwahaniaeth hwn yn peri pryder i mi, gan fod busnesau'n cysylltu â mi yn aml i ddweud nad ydynt yn gallu cael mynediad at fand eang. Mae'n ymddangos i mi y byddai hwn yn lle delfrydol iddynt geisio cael yr arian hwnnw. Felly, beth rydych yn ei wneud i annog busnesau Cymru, a busnesau yn fy ardal i yng Ngorllewin De Cymru, i ddefnyddio'r cynllun cyn iddo ddod i ben? Oherwydd rwy'n deall o ddarllen erthygl ar-lein yma heddiw eu bod yn ystyried dod â'r cynllun i ben yn gynharach na'r bwriad oherwydd bod cynifer o fusnesau wedi manteisio arno ar draws gweddill y DU. Ond nid yw hynny'n helpu Cymru oherwydd nid oes gennym ddigon o bobl yn gwneud cais. Felly, beth rydych yn ei wneud i annog busnesau Cymru i wneud cais am y cynllun hwn?

Mae'r cynllun ar gael yng Nghymru, ond mae'n croesi ar draws ein cynllun talebau cyflym iawn ein hunain. Felly, mae nifer fawr o fusnesau yng Nghymru wedi mynd ar drywydd y cynllun talebau cyflym iawn, sydd yn yr un man ond ychydig yn wahanol, ac mewn gwirionedd, mae swyddogion yn gweithio'n galed iawn ar hyn o bryd i weld a allwn gydblethu'r ddau gynllun. Mae ein cynllun ni'n fwy hael, ond yr hyn rydym yn bwriadu ei wneud yw gweld a allwn sicrhau bod cynllun talebau Llywodraeth y DU yn talu am ran ohono a'n bod ni'n rhoi mwy o arian i fusnesau Cymru fel eu bod yn cael cynnig mwy hael. Felly, yr hyn sy'n digwydd yw ei fod yn croesi ar draws cynllun sy'n bodoli eisoes, ac sydd hefyd ar gael i fusnesau. Rydym yn y broses o geisio ei wneud yn set symlach o gynlluniau. Mae wedi bod braidd yn anodd cael manylion ynglŷn â hirhoedledd ac ati gan Lywodraeth y DU fel y gallwn wneud y gwaith hwnnw'n effeithiol.