Part of 3. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:28 pm ar 21 Tachwedd 2018.
Mae'n rhaid i mi ddweud, Ysgrifennydd y Cabinet, fy mod wedi bod yn eithaf canmoliaethus tuag at Lywodraeth Cymru mewn perthynas â'i masnachfraint rheilffyrdd. Credaf fod cofnod ohonof yn dweud eich bod wedi bod yn arwrol o uchelgeisiol mewn perthynas â'r fasnachfraint rheilffyrdd, ond wrth wneud hynny, wrth gwrs, rydych wedi gosod y bar yn uchel, ac wrth wneud hynny rydych wedi gosod y disgwyliadau ar gyfer teithwyr. Nawr, yn yr haf, fe ddywedoch y byddwch yn cyflawni trawsnewidiad arloesol yn ystod yr wythnosau nesaf, ac rydym bellach, wrth gwrs, yng nghanol yr ail fis o'r fasnachfraint rheilffyrdd newydd, a Trafnidiaeth Cymru. A beth yw'r sefyllfa yn awr? Cawsom ddatganiad gan Trafnidiaeth Cymru i'r ACau neithiwr, ac roedd hynny i'w werthfawrogi, rwy'n credu, ac rwy'n croesawu hynny. Mae'n sôn am effeithiau storm Callum, ond mae'n rhaid i mi ddweud, cafodd storm Callum effaith ar draws y DU, ac mae'n ymddangos bod rhannau eraill o'r wlad wedi dod drosti, yn wahanol i ni yma yng Nghymru. Nid oedd y diweddariad yn cynnwys unrhyw esboniad pam fod blaenoriaethau'n cael eu dewis yn y ffordd y maent, felly nid pam y digwyddodd hyn rwy'n ei ofyn i chi fel y cyfryw, ond yn hytrach, pam eu bod wedi pennu'r blaenoriaethau a wnaethant.
Neithiwr, cefais sylw ar Facebook gan Dawn Jones a oedd yn dweud, 'Helpwch os gwelwch yn dda'. Mae ei merch yn teithio o'r Drenewydd i goleg Wrecsam ac mae hi'n methu teithio, nid yw'n gallu mynychu'r coleg i gael ei haddysg. Mae'n nodi bod y gwasanaeth yn casglu myfyrwyr o'r Drenewydd a'r Trallwng i fynd i goleg Amwythig hefyd. Wel, cafodd y gwasanaeth 08:40 o Aberystwyth i'r Amwythig ei ganslo bedair gwaith allan o bump yr wythnos ddiwethaf—dyna gyfradd ganslo o 80 y cant. Os edrychwch ar y gyfradd ganslo ar reilffyrdd y Cymoedd, mae'n llai nag 1 y cant. Mae'r anawsterau i deithwyr yn fwy pan fo gwasanaethau anfynych yn cael eu canslo na phan fydd y gwasanaethau'n fynych, a dyna'r broblem yma. Felly, a gaf fi ofyn cyfres o gwestiynau i chi ynglŷn â blaenoriaethau?