Part of the debate – Senedd Cymru am 4:19 pm ar 21 Tachwedd 2018.
Diolch yn fawr, a diolch i'r Aelod a wnaeth gyflwyno'r ddadl a'r rheini sydd wedi cyfrannu hefyd. A gaf i ei gwneud hi'n glir fy mod i, fel cymaint ohonoch chi, yn flin bod ein gwasanaethau cyhoeddus, gan gynnwys addysg bellach, wedi bod o dan bwysau sylweddol dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf? Mae'n rhaid i mi danlinellu, wrth gwrs, mai agenda cyni Llywodraeth Dorïaidd y Deyrnas Unedig sydd yn gyfan gwbl gyfrifol am hyn, ac mae hyn wedi atal posibiliadau i ni fynd ymhellach nag y byddem ni wedi hoffi mynd i gynnal a chefnogi y sector pwysig yma. Ac wrth gwrs fy mod i’n ymwybodol dros ben o’r ffigurau y gwnaeth Mohammad Asghar eu cyflwyno gynnau.
Mae’n bwysig ein bod ni’n cydnabod bod y sector addysg bellach yn gwneud cyfraniad pwysig i economi Cymru, ac mae’r sector mewn lot gwell cyflwr na’r system addysg bellach dros y ffin. Fel canlyniad i’r toriadau, mae’n rhaid i ni sicrhau ein bod yn gwneud y mwyaf o’r arian sydd gyda ni a'n bod ni’n darparu gwasanaeth ar draws Cymru mewn ffordd deg. A dyma un o’r rhesymau pam ein bod ni wedi newid y ffordd y byddwn ni’n ariannu ac yn cytuno i raglenni cynllunio effeithiol fel ein bod ni’n ymateb i newidiadau demograffig ac yn ymateb i anghenion yr economi lleol. Rŷm ni wedi neilltuo £7 miliwn yn ychwanegol yng nghyllideb drafft 2019-20 i gefnogi’r sector addysg bellach i fynd i’r afael â’r newidiadau o ran demograffeg.
Nawr, mae’r datganiad heddiw yn sôn am y galw ychwanegol a fydd yn dod fel canlyniad i’r rhaglen gyflogadwyedd. Un o’r pethau a oedd yn glir yn y rhaglen gyflogadwyedd oedd bod angen i ni gynyddu nifer y cyrsiau sy’n ymateb i’r galw gan gyflogwyr. Fel canlyniad, byddaf yn cynnig syniad i’r colegau roi blaenoriaeth i’r rhain dros gyrsiau eraill maen nhw’n eu darparu heddiw, yn y ffordd y gwnaeth Dawn Bowden sicrhau ei bod hi wedi amlinellu. Ond mae’n rhaid pwysleisio bod y rhain yn gyrff annibynnol, er eu bod nhw’n cael eu hariannu’n sylweddol gan Lywodraeth Cymru.