– Senedd Cymru am 6:31 pm ar 5 Rhagfyr 2018.
Y grŵp nesaf o welliannau yw grŵp 8 ac y mae'r grŵp yma yn ymwneud ag offerynnau statudol a newidiadau i weithdrefnau. Gwelliant 23 yw'r brif welliant a'r unig welliant, ac rwy'n galw ar Janet Finch-Saunders i gynnig y gwelliant.
Diolch i chi, Lywydd. Ar ôl gwelliant Llyr Gruffydd yng Nghyfnod 2 y Bil, credwn y dylai'r weithdrefn uwchgadarnhaol ar gyfer y Bil barhau i gael ei dilyn, a dyna'r rheswm dros gyflwyno gwelliant 23.
Yn ystod ymchwiliadau'r Pwyllgor Materion Cyfansoddiadol a Deddfwriaethol yng Nghyfnod 1, roedd hi'n amlwg fod yna bryderon difrifol ynghylch natur y Bil a dibyniaeth y Gweinidog ar reoliadau yn y dyfodol i ddarparu hyblygrwydd. Rydym yn ystyried bod y pryderon hyn wedi cael eu dwyn ymlaen i Gyfnod 2 a Chyfnod 3 y Bil. Yn amlwg iawn, nid yw'r Gweinidog yn bwriadu ymgynghori fel mater o drefn ar y rheoliadau drafft, sy'n cynnwys cyfeiriadau polisi pwysig, megis y cynnig ei hun, a lle y caiff ei gyfeirio. Oherwydd dibyniaeth y Bil ar is-ddeddfwriaeth, drwy reoliadau, mae'n hanfodol fod Cynulliad Cenedlaethol Cymru, a rhanddeiliaid cysylltiedig, yn cael cyfle i graffu ar ddeddfwriaeth yn briodol yn y lle hwn.
Roedd y Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg a'r Pwyllgor Materion Cyfansoddiadol a Deddfwriaethol o blaid y rheoliadau uwchgadarnhaol, pe bai llai o fanylion yn cael eu cyhoeddi ar wyneb y Bil. Felly, credwn y dylai hyn fod yn rhan annatod o bwerau gwneud rheoliadau, o leiaf o'r camau cyntaf un o weithrediad y Bil. Diolch.
Y Gweinidog, Huw Irranca-Davies.
Diolch, Llywydd, a diolch, Janet.
O'r cychwyn cyntaf, fe fuom yn gwbl agored am y meini prawf cymhwysedd ar gyfer y cynnig hwn. Cawsant eu rhannu gyda'r pwyllgor fel rhan o'r memorandwm esboniadol ar gyfer y Bil. Maent allan yno yn awr ac maent yn gosod y sylfaen yn wir ar gyfer gweithredu'r cynnig byw yn gynnar. Nid ydynt wedi'u cuddio—maent yn dryloyw iawn. Bydd y meini prawf cymhwysedd manwl ar gyfer y cynnig yn cael eu pennu mewn is-ddeddfwriaeth, o dan y pwerau yn adran 1 o'r Bil, a bydd yn ddarostyngedig i'r weithdrefn gadarnhaol, a chredaf fod hynny'n gymesur, o ystyried yr ymgysylltiad a gawsom eisoes ac sy'n parhau.
Felly, sut rydym wedi bod yn agored ac wedi ymgysylltu? Fe restraf rhai o'r ffyrdd. Mae Llywodraeth Cymru wedi gwneud ymdrechion sylweddol i ymgysylltu â rhieni a darparwyr ac awdurdodau lleol ynglŷn â'r cynnig. Rydym yn gwerthuso'n barhaus ac yn sicrhau bod gwersi a ddysgwyd o'r ardaloedd peilot ar gyfer gweithredu cynnar yn parhau i ddylanwadu a llunio a llywio agweddau ar y polisi mwy hirdymor. Yn wir, cyhoeddwyd canfyddiadau'r flwyddyn gyntaf o weithredu ar 22 Tachwedd. Rydym wedi clywed yn uniongyrchol hefyd gan filoedd o rieni ers i ni lansio ein hymgyrch #TrafodGofalPlant. Ac mae rhieni'n dweud wrthym bod dod o hyd i ofal plant sydd ar gael yn hygyrch ac yn fforddiadwy yn un o'r heriau mwyaf sy'n wynebu teuluoedd yng Nghymru. Maent hefyd yn dweud wrthym fod jyglo gwaith a logisteg addysg gynnar a gofal plant yn bell o fod yn hawdd, fel rydym wedi clywed.
Hefyd, rydym wedi cynnal proses ymgysylltu helaeth â darparwyr gofal plant a sefydliadau ymbarél sy'n cynrychioli'r sector. Rydym hefyd ym mlynyddoedd cynnar cam 2 ein hymgyrch #TrafodGofalPlant, a fydd yn canolbwyntio ar ymgysylltu â darparwyr. Rydym hefyd yn gweithio gyda'n hawdurdodau lleol sy'n weithredwyr cynnar, wrth iddynt ddechrau darparu'r cynnig, ac maent yn ymwneud yn llawn ag awdurdodau lleol sydd eto i ddechrau darparu'r cynnig.
Felly, nid wyf yn argyhoeddedig fod angen inni ymgynghori ar is-ddeddfwriaeth o dan adran 1, o ystyried ein bod wedi rhoi mwy o fanylion ar wyneb y Bil ynglŷn â beth a olygwn wrth 'plentyn cymwys', gan fynd i'r afael ag un o bryderon sylfaenol y Pwyllgor Materion Cyfansoddiadol a Deddfwriaethol.
Rydym eisoes ar gamau cynnar gweithredu'r cynnig byw. Ymgynghoriad cenedlaethol yw hwn i bob pwrpas, a phrawf o'r cynnig. Nid ydym yn dechrau ar rywbeth hollol newydd a dieithr yma. Rydym yn rhoi camau rhesymol ar waith i werthuso'r cynnig, ceir ymgysylltiad parhaus ac adeiladol â rhanddeiliaid allweddol drwy ein grwpiau cyfeirio rhanddeiliaid, ac rydym hefyd wedi gwrando ar yr hyn y mae Aelodau wedi bod yn ei ddweud am yr angen am gymal adolygu yn y Bil.
Mae gwelliant 2 y Llywodraeth, a gaiff ei drafod yn rhan o grŵp diweddarach, grŵp 12, yn argymell ein bod yn ymgorffori gofyniad yn y Bil i oedi ac adolygu effeithiolrwydd y ddeddfwriaeth. Ond a gaf fi atgoffa'r Aelodau unwaith eto mai Bil technegol cul i hwyluso'r broses ymgeisio a gwirio cymhwysedd yw hwn? Bydd y rheoliadau a wneir o dan adran 1 y Bil yn manylu ar y meini prawf cymhwysedd, a fydd wedyn yn sail ar gyfer y system gwirio cymhwysedd.
Felly, byddem yn dadlau bod y weithdrefn a argymhellir gennym ar gyfer gwneud y rheoliadau hyn yn gwbl gymesur, a buaswn yn annog cyd-Aelodau i ymuno â mi a pheidio â chefnogi'r gwelliannau hyn os cânt eu gwthio—y gwelliant hwn, mae'n ddrwg gennyf.
Janet Finch-Saunders i ymateb.
Symudaf at y bleidlais felly.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 23? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Symudwn i bleidlais. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 18, neb yn ymatal, 25 yn erbyn. Felly, gwrthodwyd gwelliant 23.