1. Cwestiynau i Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth – Senedd Cymru ar 16 Ionawr 2019.
1. Pa gynlluniau sydd gan Lywodraeth Cymru i hybu economi trefi gwledig? OAQ53189
Diolch. Mae gwella argaeledd ac ansawdd gwaith ym mhob rhan o Gymru yn hanfodol i'n nod o fynd i'r afael ag anghydraddoldebau rhanbarthol, a thrwy'r cynllun gweithredu economaidd, rydym yn gweithredu i rymuso pobl â'r sgiliau sydd eu hangen i gael y swyddi gorau y gallant eu cael ac i rymuso pob un o'r rhanbarthau yng Nghymru, gan gynnwys cymunedau gwledig yn y rhanbarthau hynny.
Rydym wedi gweld cynnydd, wrth gwrs, yn nifer y manwerthwyr sydd wedi mynd i ddwylo’r gweinyddwyr. Rwy'n credu ei fod 6 y cant yn uwch ers 2017, ac wrth gwrs, rydym yn clywed ei bod wedi bod yn Nadolig eithaf anodd i fusnesau ar y stryd fawr. Nawr, mae angen trawsnewidiad mawr mewn manwerthu ac yn y modd y mae'r stryd fawr yn gweithredu ac yn cyflwyno’i hun, rhywbeth sy’n llawer mwy heriol, buaswn yn dychmygu, mewn trefi gwledig na llawer o leoedd eraill. Ni fydd pobl yn rhoi'r gorau i brynu; mae'n debyg mai'r ffordd y maent yn gwario eu harian sy’n newid. Ond sut y mae'r Llywodraeth yn helpu'r manwerthwyr hynny, yn enwedig mewn ardaloedd gwledig, i ymateb i'r newidiadau a'r heriau hynny, a beth rydych chi'n ei wneud i'w cefnogi drwy’r trawsnewidiad hwnnw, fel y gallwn gadw nifer yr ymwelwyr, fan lleiaf, neu hyd yn oed gynyddu'r nifer honno, ac y gallwn ddarparu'r profiad siopa gwell y mae rhai pobl yn chwilio amdano?
Wel, credaf fod yr Aelod yn codi cwestiwn amserol iawn, o gofio ein bod ni wedi bod drwy'r amser prysuraf o'r flwyddyn i’r stryd fawr. A’r hyn sy'n amlwg iawn yw bod ymddygiad defnyddwyr yn parhau i newid, ac mae llawer o arbenigwyr yn credu nad ydym ond hanner ffordd drwy’r chwyldro, os mynnwch, y mae'r stryd fawr yn ei wynebu. Yn erbyn y cefndir hwnnw, gall Llywodraeth Cymru gynorthwyo, ac mae eisoes yn gwneud hynny mewn nifer o ffyrdd, drwy ryddhad ardrethi, drwy greu ardaloedd gwella busnes. Ac rwy'n credu ein bod yn dyblu nifer yr ardaloedd gwella busnes, gyda chymorth yn cael ei gynnig gan Lywodraeth Cymru ar gyfer creu llawer mwy o ymyriadau o'r fath. Ond rwy'n credu ei bod hefyd yn bwysig nodi bod Llywodraeth Cymru wedi pennu statws blaenoriaethol ar gyfer y sector manwerthu bellach, ac wrth i fy nghyd-Aelod, y Dirprwy Weinidog, ddatblygu gwaith ar yr economi sylfaenol, byddwn yn profi gwahanol ymyriadau i gefnogi elfennau pwysig o’r economi sylfaenol, gan gynnwys y sector manwerthu wrth gwrs.
Yr hyn sy'n hollbwysig yw ein bod hefyd yn rhoi ffocws newydd ar ansawdd lle fel elfen sy’n denu defnyddwyr i ganol trefi ac i'r stryd fawr. Yr hyn a welsom mewn sawl rhan o Gymru, rhannau o'r DU a'r byd, lle y ceir strydoedd mawr sy’n dal i fod yn hyfyw, yw nad yw'r strydoedd mawr hynny’n seiliedig ar y sector manwerthu yn unig, ar y profiad o brynu nwyddau, ond yn hytrach ar brofiad ehangach—ar y profiad o ryngweithio â phobl, ar wasanaethau a ddarperir yn aml ochr yn ochr â gwasanaethau manwerthu. Ac felly, o ran y cynlluniau rhanbarthol, a'r rhaglen datblygu economaidd sy’n seiliedig ar le yr ydym yn bwrw ymlaen â hi yn awr, credaf fod gan y sector manwerthu yng Nghymru lawer i edrych ymlaen ato. Fodd bynnag, mae'r optimistiaeth honno sydd gennyf wedi'i gosod yn erbyn cefndir cyffredinol o newid parhaus yn ymddygiad defnyddwyr.