8. Dadl Plaid Cymru: Brexit Heb Gytundeb

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:05 pm ar 16 Ionawr 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru 6:05, 16 Ionawr 2019

Gadael heb gytundeb—dwi ddim yn gwybod lle mae rhywun yn dechrau, mewn difri. Mi ddywedaf i, yn gyntaf, fy mod i yn parchu bod yna wahanol safbwyntiau yn y ddadl ar Brexit, ac mae'n rhaid i mi ddweud bod y lleiafrif bach sydd yn ffafrio gadael heb unrhyw fath o gytundeb yn barod i gymryd risg llawer rhy afresymol efo'n lles cymdeithasol ac economaidd ni, a dyna pam rydym ni fel plaid heddiw wedi cyflwyno'r cynnig digon syml yma, fel bod y Cynulliad eto yn gallu siarad yn glir yn dweud bod rhaid sicrhau, doed a ddêl, fod gadael heb gytundeb yn gorfod cael ei osgoi.

Dwi'n diolch ymlaen llaw i'r rheini, gan gynnwys ar feinciau'r Llywodraeth, sy'n mynd i fod yn ein cefnogi ni heddiw. Faint o wrando a fydd ar y Cynulliad? Mae'n profiad ni dros y ddwy flynedd a hanner diwethaf yn awgrymu dim llawer. Mae holl fater Brexit wedi dangos i fi mor niweidiol a di-hid ydy'r wladwriaeth Brydeinig o Gymru, yr Alban a Gogledd Iwerddon. Fel mae'r Prif Weinidog ei hun wedi ei ddweud, a Steffan Lewis ac eraill sydd wedi bod yn rhan o'r trafodaethau Brexit ac yn ymwneud â nhw dros y blynyddoedd diwethaf, mae barn Cymru wedi cael ei hanwybyddu yn llawer rhy aml, a'n dyhead ni i ddiogelu dyfodol ein cenedl ni wedi cael ei anwybyddu hefyd.

Ond mae'n rhaid i ni unwaith eto heddiw godi llais, a dyna'n bwriad ni drwy gyflwyno'r cynnig yma. Do, mi bleidleisiodd pobl Cymru o fwyafrif bach ar yr egwyddor o adael ar sail yr addewidion a wnaed, ond dwi'n hyderus na wnaeth pobl bleidleisio i niweidio'r economi. Mi oedd yr addewidion a wnaed yn rhai gwag, wrth gwrs. Dwi'n clywed Mark Reckless yn bytheirio o'i sedd draw yn y fan acw, ac yn gweiddi yn gynharach yn y Siambr, 'Mi golloch chi—get over it.' Nid dyna lefel y ddadl sy'n mynd i ddod â phobl at ei gilydd yn dilyn hyn, beth bynnag ydy canlyniad hyn, ac mi ddylai bod gennych chi gywilydd o'r ffordd blentynnaidd rydych chi ar y pwynt yma yn ddadl yn ymwneud â hyn.