11. Datganiad gan Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth: Effaith Brexit heb Gytundeb ar Drafnidiaeth

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:55 pm ar 22 Ionawr 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Ken Skates Ken Skates Labour 4:55, 22 Ionawr 2019

(Cyfieithwyd)

Mae Comisiwn yr UE wedi cynnig ateb dros dro pe na fyddai cytundeb. Byddai'n caniatáu i gerbydau nwyddau trwm o'r DU a'r UE barhau i gludo nwyddau dros y ffin ar sail cyd-gydnabyddiaeth tan ddiwedd y flwyddyn galendr hon. Felly, ni fyddai hyn, wrth gwrs, ond yn ddihangfa dros dro. Mae angen mwy o eglurder ynghylch y trefniadau i'r dyfodol a goblygiadau'r cyfyngiadau ar drwyddedau, gan gynnwys beth allai hynny ei olygu i gludwyr Cymru a'r porthladdoedd a'r busnesau a'r defnyddwyr unigol sy'n dibynnu arnyn nhw. Mae'n bwysig pwysleisio'r effaith fawr debygol ar fwyd a nwyddau eraill sydd ar eu ffordd i Gymru pe bai tarfu sylweddol yn Dover, y mae Llywodraeth y DU yn ei ddisgwyl pe digwyddai Brexit heb gytundeb. Tra bod Llywodraeth Ffrainc wedi cyhoeddi ei bwriad i fabwysiadu deddfwriaeth ar gyfer sicrhau seilwaith brys yn ei phorthladdoedd ac ysgafnhau rhai trefniadau o ran tollau, mae'r manylion yn aneglur. Ni chafwyd unrhyw awgrym tebyg gan Iwerddon o fwriad i ysgafnhau'r trefniadau. Rydym yn parhau i weithio gyda rhanddeiliaid allweddol yn y diwydiant cludo nwyddau i sicrhau y gallwn ymateb i anghenion y diwydiant mewn modd cyflym a chyfrifol.

Dirprwy Lywydd, gan droi at fater sy'n effeithio ar bob un ohonom ni sy'n ddeiliad trwydded yrru: bydd y DU yn parhau i fod yn aelod o Gonfensiwn Fienna ar Draffig Ffyrdd ar ôl diwrnod yr ymadael, ynghyd â'r rhan fwyaf o wladwriaethau'r UE. Bydd trwyddedau gyrru'r DU yn parhau i gael eu cydnabod, ond gall partïon i'r cytundeb hwn ei gwneud yn ofynnol i ddeiliaid gael trwydded yrru ryngwladol pe bydden nhw'n gyrru ar y cyfandir yn y dyfodol. O ran yswiriant moduron, mae cyfraith yr UE yn caniatáu i unrhyw gerbyd sydd wedi cael ei yswirio yn un o'r gwladwriaethau sy'n perthyn iddi gael ei yrru yn unrhyw un o'r lleill. Eto i gyd, mae'n ofynnol i gerbydau sydd fel rheol mewn trydedd wlad, fel y byddai'r DU ar ôl Brexit heb gytundeb, gael cerdyn gwyrdd dilys. Tra bydd y DU yn cymryd rhan yn y system hon, bydd yn golygu biwrocratiaeth ychwanegol i yrwyr sy'n dymuno gyrru yn yr UE a thrwy'r UE, a bydd yn rhaid iddynt gario cardiau gwyrdd yswiriant modur i brofi bod ganddyn nhw yswiriant dilys. Ceir risg gwirioneddol iawn o gynnydd yng nghost yswiriant. Rydym i gyd wedi clywed yr adroddiadau newyddion gan yr AA bod premiymau yswiriant car wedi codi gan gyfartaledd o 2.7 y cant dros y tri mis diwethaf o ganlyniad i ansicrwydd Brexit.

Yn olaf, hoffwn i droi at y gwasanaethau awyr. Mae'r Comisiwn wedi cynnig rheoliadau i barhau â'r hediadau uniongyrchol presennol rhwng yr UE a'r DU am 12 mis ar ôl diwrnod yr ymadael. Serch hynny, mesur dros dro yw hwn a chytundeb esgyrn sychion. Gallai gweithredwyr y DU golli'r cymhwyster i hedfan i'r UE ac ymlaen i gyrchfannau eraill, bydded hynny o fewn Ewrop neu fel arall, ac ni fydden nhw'n gallu sefydlu llwybrau newydd neu gynyddu eu gwasanaethau ar lwybrau presennol. Gallai hyn fod â goblygiadau pwysig a negyddol i deithwyr busnes a hamdden o Gymru a'r DU, ni waeth ble fyddai man cychwyn eu taith. Gallai hefyd fod â goblygiadau dwys i Faes Awyr Caerdydd, sydd wedi gweld twf sylweddol yn sgil ei gysylltiadau â'r UE. Gallai'r cyfyngiadau a osodir ar y marchnadoedd hyn yn ystod y cam hwn wrthdroi'r twf diweddar, gan leihau cynaliadwyedd ariannol unig faes awyr rhyngwladol Cymru a diddymu porth pwysig i gyrchfannau rhyngwladol ar gyfer teithwyr o Gymru.

Rydym ni, wrth gwrs, yn pwyso ar Lywodraeth y DU i osgoi sefyllfa o'r fath. At hynny, wedi i'r DU ymadael â'r Undeb Ewropeaidd, mae datganoli'r doll teithwyr awyr i Gymru yn dal i fod yn un o'r dulliau mwyaf effeithiol o rymuso rhagolygon economaidd Maes Awyr Caerdydd. Felly, byddwn yn parhau i bwyso ar Lywodraeth y DU i sicrhau chwarae teg o ran y doll teithwyr awyr ac i drin Cymru yn yr un modd ag y mae wedi trin Gogledd Iwerddon a'r Alban.

Byddwn yn parhau hefyd i bwyso ar Lywodraeth y DU i ddatblygu ein cais presennol i gymeradwyo rhwymedigaeth gwasanaeth cyhoeddus o ran naw llwybr i mewn ac allan o Gaerdydd, oherwydd mae'r oedi'n annerbyniol.

Dirprwy Lywydd, rydym gan hynny yn cymryd pob cam rhesymol i ddiogelu uniondeb ein system drafnidiaeth yn wyneb Brexit heb gytundeb a sicrhau hyfywedd parhaus a llwyddiant ein system cludiant. Fodd bynnag, ni ddylem fod dan unrhyw gamargraff, gyda Brexit heb gytundeb, y byddai amhariad er hynny oll.