Part of the debate – Senedd Cymru am 6:12 pm ar 22 Ionawr 2019.
Diolch i Mike Hedges am y cwestiynau hynny ac, unwaith eto, am ei sylwadau. Yn anffodus, wrth i amser fynd heibio, roeddwn i’n gallu gweld y sefyllfa 'dim cytundeb' hon. Fel y dywedais, yr haf diwethaf, yn y sioeau amaethyddol, cefais lawer o sgyrsiau gan fy mod i'n gallu gweld beth oedd ar y gorwel, yn anffodus. Fel y dywedais, pam byddai 27 gwlad yr UE yn rhoi cytundeb da i ni? Ofer yw beio’r UE. Mae'n ymddangos bod pobl yn beio’r UE. Ein llanastr ni yw hwn. Ni sydd wedi gwneud y llanastr hwn.
Rwy’n meddwl eich bod chi’n iawn am gaffael cyhoeddus. Rydych chi wedi fy nghlywed i'n dweud wrth y ddau siaradwr blaenorol fy mod i’n teimlo bod hwnnw’n gyfle mawr, ac mae angen i ni edrych ar sut yr ydym ni’n caffael. Mae tariffau hefyd yn anhygoel o bwysig, ac mae Llywodraeth y DU wedi nodi ei bod yn ystyried rhyddfrydoli masnach—dileu tariffau ar nwyddau o’r UE a gweddill y byd fel mesur wrth gefn mewn senario 'dim cytundeb'. Felly, gallwch chi weld pam mae ein ffermwyr mor arbennig o bryderus am hynny.
O ran pysgod cregyn, rydych chi yn llygad eich lle. Mae’r rhan fwyaf o bysgod cregyn yn gadael y llong neu'r cwmni ac o fewn 24 awr, yn cael eu danfon, yn fyw, i rywle arall. Felly, os bydd yn aros mewn porthladd am unrhyw gyfnod hwy na hynny, bydd pysgod yn marw. Bydd pysgod yn cael eu difetha, ac rwyf i wir yn bryderus dros ben. Dywedais y bore yma yn y brîff i'r lobi fy mod i'n bryderus iawn am y diwydiant os na fydd cytundeb
Mae cytundeb masnach rydd gyda Seland Newydd yn peri pryder mawr. Fel y dywedais, pan gefais gyfarfod â Vangelis Vitalis, y prif drafodwr yn Seland Newydd, fe'i gwnaeth yn eglur iawn i mi ei fod yn brif flaenoriaeth. Mae pob un o’n ffermwyr yr wyf i'n siarad â nhw yn bryderus iawn oherwydd, yn amlwg, mae marchnad cig oen Cymru wedi bod yn crebachu yma yng Nghymru, ac maen nhw'n bryderus iawn am gael eu boddi gan gig oen rhad.