12. Datganiad gan Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig: Effaith Brexit heb Gytundeb ar yr Amgylchedd, Amaethyddiaeth a Physgodfeydd

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:07 pm ar 22 Ionawr 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lesley Griffiths Lesley Griffiths Labour 6:07, 22 Ionawr 2019

(Cyfieithwyd)

Diolch am y sylwadau a'r cwestiynau yna. Nid wyf i'n gwybod pam rydych chi'n synnu cymaint bod Michel Barnier wedi dweud hynny am gytundeb caled. Mae 27 ohonyn nhw. Mae un ohonom ni. Os oeddech chi'n meddwl erioed y byddem ni’n cael cytundeb gwell drwy adael yr UE—wel, roeddech chi'n amlwg yn meddwl y byddem ni’n cael cytundeb gwell drwy adael yr UE, oherwydd dyna roeddech chi ei eisiau—. Dydw i ddim yn deall pam mae pobl yn meddwl y byddai hynny'n digwydd. Rwyf i wedi bod i gyngor amaethyddol a chyngor amgylcheddol a chyngor pysgodfeydd, lle rwy'n teimlo mor ar wahân, gan fy mod i'n gwylio 27 yr UE yn cyflawni eu busnes, ac rydym ni ar ein pen ein hunain yn llwyr. Mae pam y byddech chi’n meddwl na fydden nhw’n cael gwell cytundeb na ni y tu hwnt i mi.

Rydych chi'n dweud bod cyfleoedd enfawr. Nid wyf i'n gweld y cyfleoedd enfawr hynny. Rwy’n gweld heriau enfawr, a dyna beth yr wyf i wedi ei drafod yn fy natganiad. Roeddwn i'n ceisio dweud wrth Llyr fy mod i'n meddwl bod caffael cyhoeddus yn un cyfle, ond rwy’n ei chael hi'n anodd y tu hwnt i hynny. Rwy’n gweld heriau yn fy nghymhorthfa fy hun pan fydd gen i etholwr sy'n dod ataf sydd, os yw eisiau mynd â’i anifail anwes ar wyliau ddydd Gwener, cyhyd ag y bo ganddo basbort anifeiliaid anwes, gall fynd â’i anifail anwes ar wyliau ddydd Gwener. Ni fydd hynny'n digwydd ar ôl 29 Mawrth. Mae'n debyg y bydd yn cymryd tua phedwar mis. Mae’n debyg y bydd yn rhaid i chi fynd â’ch anifail anwes at y milfeddyg dair neu bedair gwaith i gael profion gwaed. Mae'r cyfan yn mynd i fod yn llawer anoddach nag y mae pobl wedi arfer ag ef, ac mae angen gwneud yn siŵr bod pobl yn gwybod beth fydd yr heriau hynny.

Roedd gennym ni—wel, mae gennym ni, ar hyn o bryd, am ddau fis arall o leiaf, fasnach ddidrafferth â'n cymdogion agosaf: 0.5 biliwn o bobl. Pam na fyddech chi eisiau i hynny barhau? Rydych chi’n sôn am reoliadau a safonau amgylcheddol. Fe'i gwnaed yn eglur iawn gennyf na fydd safonau amgylcheddol yn gostwng, ond hoffwn gael gwared â chymaint o fiwrocratiaeth ag y gallaf, oherwydd, yn sicr, pan ddes i’r swydd hon gyntaf, a chafwyd canlyniad y refferendwm, a siaradais â ffermwyr, roedd llawer ohonyn nhw wedi pleidleisio i adael, a phan ofynnais iddyn nhw pam, biwrocratiaeth oedd un o'r pethau yr oedden nhw’n dweud wrthyf i eu bod nhw eisiau cael gwared arno. Ac eto, rydym ni’n gwybod mai’r effaith ar ein sector amaethyddol yw: os bydd gennym ni 'ddim cytundeb', bydd gennym ni dariffau uchel, bydd gennym ni fwy o fiwrocratiaeth, bydd oedi ar y ffin, a bydd hynny i gyd yn ychwanegu at y gost o allforio. Felly, er fy mod innau hefyd eisiau lleihau biwrocratiaeth, nid yw'n hynny'n mynd i ddigwydd mewn senario 'dim cytundeb'. Rwy’n clywed yr hyn yr ydych chi’n ei ddweud nad ydych chi’n meddwl y dylai fod senario 'dim cytundeb'. Hon oedd y sefyllfa ddiofyn, ac, a dweud y gwir, roedd yno bob amser, onid oedd—y perygl o hynny.

O ran 'Brexit a’n tir', rwyf i wedi ei gwneud yn eglur iawn na fydd ymyl clogwyn. Un o'r rhesymau am fynd allan i Seland Newydd oedd i weld beth oedd yn digwydd yno, ac rwyf i wedi dweud o'r cychwyn y bydd cyfnod pontio aml-flwyddyn. Ni fydd ymyl clogwyn. Ni fydd cynlluniau newydd yn cael eu cyflwyno tan eu bod yn hollol barod, ac ni fydd yr hen gynlluniau yn cael eu diddymu tan fod y cynlluniau newydd hynny ar waith.