1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 29 Ionawr 2019.
8. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am amseroedd aros ar gyfer pen-glin newydd yng Ngorllewin De Cymru? OAQ53323
Diolch i'r Aelod am hynny. Er gwaethaf y cynnydd yn y galw, mae amseroedd aros ar gyfer triniaethau orthopedig yn y De Orllewin yn lleihau. Mae'r amser aros canolrifol ar gyfer llawdriniaeth orthopedig yn Hywel Dda, er enghraifft, yn llai na 14 wythnos o'r ymgynghoriad hyd at y driniaeth. Er hynny, lle bo amseroedd aros hir yn bodoli, mae'n flaenoriaeth i'r Llywodraeth hon eu bod nhw hefyd yn cael eu lleihau.
Diolch am y sylw diwethaf hwnnw, Prif Weinidog, oherwydd cafodd fy etholwraig i sy'n 87 mlwydd oed ei rhoi ar y rhestr frys am lawdriniaeth ar ei phen-glin 16 mis yn ôl, gydag addewid o driniaeth ymhen naw mis—felly, mae naw mis yn argyfwng, yn ôl pob golwg—ond chwe mis yw'r targed ar gyfer llawdriniaeth. Maen nhw wedi dweud wrthi fod ganddi flwyddyn arall i aros, ac mae hi'n 87. Roedd hi'n heini iawn fel arall ar y pryd, ond mae hi wedi disgyn sawl gwaith ers hynny oherwydd ei phen-glin ac mae hi bellach yn eiddil yn gorfforol ac yn feddyliol. Oherwydd hynny, nid yw mwyach yn gallu manteisio ar y cynnig o allu teithio i'r Undeb Ewropeaidd am lawdriniaeth breifat am gost sydd, wrth gwrs, yn llawer iawn is nag yma yn y DU. Nawr, nid cwestiwn Brexit yw hwn; y pwynt yr wyf yn ei wneud yw hyn. Oherwydd ei bod hi wedi gorfod aros, mae hi bellach yn eiddil, ac felly nid yw hi'n gallu manteisio ar y cynnig hwnnw i fynd i'r Undeb Ewropeaidd, ac mae'n rhaid iddi dalu tair gwaith cymaint yma yng Nghymru nawr, gan ddefnyddio arian angladd ei gŵr er mwyn gwneud hynny. Yn 87 oed, gallwch ddeall pam ei bod hi'n teimlo'n anobeithiol. Felly, ar sail cydraddoldeb, a ddylid ad-dalu'r gwahaniaeth rhwng yr arian preifat y mae hi'n ei dalu yma a'r arian preifat y byddai hi wedi ei dalu pe byddai hi wedi mynd i'r UE? Yr unig reswm pam nad oedd hi wedi mynd oedd oherwydd addewidion gan y GIG lleol na chawsant eu bodloni. Byddai hi wedi mynd yn gynt pe bydden nhw wedi dweud wrthi pa mor hir y byddai wedi gorfod aros.
Llywydd, nid wyf mewn sefyllfa i gyhoeddi polisi newydd wrth ateb cwestiwn, wrth gwrs. Ond mae'r achos a godwyd gan yr Aelod yn bryderus, ac rwy'n siŵr, pe byddai hi'n ysgrifennu'n uniongyrchol at y Gweinidog iechyd, y byddai ef yn sicr yn barod i ystyried manylion yr achos penodol hwn ac unrhyw faterion polisi sy'n deillio ohono.
Diolch i'r Prif Weinidog.