6. Dadl ar Adroddiad y Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus ar Systemau Gwybodeg GIG Cymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:15 pm ar 30 Ionawr 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 4:15, 30 Ionawr 2019

(Cyfieithwyd)

Fe ddof at fethiannau yn nes ymlaen yn fy sylwadau. Yng Nghymru, rydym yn datblygu cyfeiriadur ar-lein o wasanaethau sy'n cydgrynhoi gwybodaeth ar draws y sector iechyd, y sector gofal a'r sector gwirfoddol i'w gwneud yn haws i ddinasyddion ddod o hyd i wybodaeth am wasanaethau sy'n berthnasol iddynt hwy. Fel yr amlinellir yn fy ymateb i'r Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus, mae adolygiad o bensaernïaeth ddigidol y GIG yn mynd rhagddo, a bydd yn llywio cynlluniau ar gyfer sut y datblygir y bensaernïaeth ar gyfer y dyfodol i roi sylw i ddatblygiadau yn y farchnad ac arferion gorau o fannau eraill. Rydym am barhau i fod yn wasanaeth agored sy'n dysgu. Byddaf yn gweithredu ar adroddiad yr adolygiad y disgwylir iddo ddod i law cyn diwedd y flwyddyn ariannol.

Wrth i ni ddod yn fwy dibynnol ar ein systemau, mewn amgylchedd cymhleth, mae'n bwysicach fyth fod y systemau'n ddiogel a chadarn, a chafwyd nifer o fethiannau y llynedd. Mae GGGC bellach wedi bwrw iddi i gynnal a diweddaru ein systemau, ac rwy'n falch o adrodd na fu unrhyw ddigwyddiadau mawr gyda systemau TG ers dechrau mis Medi y llynedd. Hefyd rwyf wedi cynyddu buddsoddiad mewn seiberddiogelwch ac wedi sefydlu prosesau newydd ar gyfer pan fydd methiant o ran seiberddiogelwch neu fethiant system.

Ond bydd cyflawni'r newid rydym ei eisiau yn galw am y lefel gywir o sgiliau digidol ac arweinyddiaeth o fewn y gwasanaeth iechyd. Mae hynny'n golygu edrych ar draws y system gyfan, nid canolbwyntio ar un sefydliad yn unig o'i mewn. Fel yr addewais yn fy ymateb i'r Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus, mae'r adolygiad o lywodraethu gwybodeg yn y GIG bellach wedi'i gwblhau a'i adroddiad wedi'i gyflwyno i'r Llywodraeth.

Ni fydd atebion pwyntiau syml yn gweithio. Mae arnom angen camau gweithredu ychydig mwy radical, lluosog a chydgysylltiedig ar draws pob rhan o'r system. Ceir cefnogaeth eang i newid a chydnabyddiaeth glir mai dyma'r cyfle i greu system fwy cadarn ac ymatebol sy'n wirioneddol addas ar gyfer y dyfodol.

Mae'r adolygiad yn gwneud cyfres o argymhellion ar gyfer y tymor byr a'r tymor canolig o dan bedair thema allweddol: sefydlu prif swyddog digidol ar gyfer iechyd i gryfhau arweinyddiaeth ddigidol genedlaethol; creu awdurdod safonau newydd a mandadu safonau gwybodeg; sefydlu tîm datblygu digidol newydd i gefnogi arloesedd ac i gyflymu'r broses o gyflawni, gan bennu blaenoriaethau yn genedlaethol; a dwyn ynghyd y gwasanaethau gwybodeg rhanbarthol a chenedlaethol gwasgaredig presennol mewn trefniant cydwasanaeth ar gyfer seilwaith a darparu data.

Wrth gwrs, byddaf yn cyhoeddi'r adroddiad maes o law. Yn y cyfamser, gofynnais i fy swyddogion weithio gyda'r gwasanaeth iechyd i ystyried yr argymhellion. Byddaf yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Aelodau cyn toriad y Pasg ar ein hymateb i argymhellion yr adolygiad. Wrth gwrs, nid sgiliau digidol a gallu ein gweithlu yn unig sy'n bwysig. Rhaid inni fod yn ymwybodol o'r effaith ar ein dinasyddion, yn enwedig ar y rhai a allai ei chael hi'n anodd manteisio ar wasanaethau newydd. Felly rwyf wedi ymrwymo £3 miliwn ar gyfer elfen sy'n canolbwyntio ar iechyd i'n rhaglen cynhwysiant digidol dros y tair blynedd nesaf i adeiladu rhwydwaith o hyrwyddwyr yn y gwasanaeth ac yn y gymuned. Byddwn yn parhau i edrych y tu hwnt i ffiniau iechyd i sicrhau manteision i'n dinasyddion. Mae GGGC yn gweithio gyda chydweithwyr mewn mannau eraill yn y sector cyhoeddus, ac mae'r ecosystem iechyd digidol yng Nghymru yn meithrin cydweithio rhwng y gwasanaeth, y byd academaidd a diwydiant i yrru arloesedd. Heb golli golwg ar yr hyn a gyflawnwyd, gwn fod llawer mwy i'w wneud. Rwy'n hyderus y byddwn yn cyflawni Cymru iachach, gyda gwell gallu digidol a mynediad yn ganolog iddi.