4. A wnaiff y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am wasanaethau meddygon teulu yng Nghanol De Cymru? OAQ53339

Mae 'Cymru Iachach' yn nodi ein gweledigaeth ar gyfer gwasanaethau gofal iechyd ac mae'r model gofal sylfaenol ar gyfer Cymru yn allweddol i gyflawni ein nodau ar gyfer ymarfer cyffredinol. Rydym yn gweithio gyda GIG Cymru a chyrff cynrychiadol i barhau i wella'r ddarpariaeth o wasanaethau i bobl Canol De Cymru.

Diolch am eich ateb, Weinidog. Un o'r rhwystredigaethau mwyaf i lawer o gleifion wrth geisio cael mynediad at wasanaethau meddygon teulu yw gwneud yr alwad ffôn gyntaf honno i gael apwyntiad gyda'r meddyg teulu. Defnyddiodd un o fy etholwyr—Mr Owen Smith o Bontypridd, a chredaf eich bod yn ei adnabod—ei gyfrif Twitter yn ddiweddar i dynnu sylw at y ffaith ei fod wedi ffonio ei feddygfa 300 o weithiau dros y pum wythnos ddiwethaf. Yn ei eiriau ef, nid oedd unrhyw apwyntiadau ar ôl erbyn 08:35 ar bob achlysur. Nid Owen Smith yn unig sydd wedi wynebu hyn; mae'n digwydd ar draws ardal Canol De Cymru, lle mae llawer o gleifion yn ei chael yn anodd cael apwyntiad. Pa hyder y gallwch ei roi inni fod eich adran yn ymdrechu i wneud y system apwyntiadau mewn meddygfeydd yn fwy hygyrch fel y gall cleifion sydd angen yr apwyntiadau hynny eu cael, ac nad ydym yn gweld y math o refru a welsom gan Owen Smith ar Twitter, sy'n tynnu sylw at lawer o'r rhwystredigaethau y mae etholwyr eraill nad ydynt yn defnyddio Twitter neu'r cyfryngau cymdeithasol yn eu teimlo bob dydd?

Wel, nid wyf yn siŵr a yw'r unigolyn y cyfeiriwch ato wedi rhoi caniatâd i chi dynnu sylw at ei brofiad personol yn y ffordd y gwnewch, ond ceir—[Torri ar draws.]

Mae'n wybodaeth gyhoeddus. Mae i'w gweld ar Twitter.

Ni chredaf fod y darlun a ddisgrifiwch yn gwbl deg, ond rwy'n cydnabod yr amrywiaeth profiadau rhwng practisau, ac mae'n rhywbeth sy'n codi'n rheolaidd mewn bagiau post. Os edrychwch ar yr arolwg cenedlaethol ar gyfer Cymru, mae'n nodi dirywiad mewn boddhad o ran cael mynediad at ofal iechyd lleol. Felly, ceir her wirioneddol yn hyn o beth. Mae'n her a gydnabuwyd gan bwyllgor ymarferwyr cyffredinol Cymdeithas Feddygol Prydain a'r Llywodraeth a'r gwasanaeth iechyd ehangach hefyd. Mae'n rhan o'r sgwrs. Mae'n ymwneud â diwygio contractau. Mae hefyd yn rhan o'r hyn rydym yn ceisio'i ddarparu yn y model gofal sylfaenol newydd. Pan soniwn am y model newydd, mae'n gydnabyddiaeth fod mynediad yn rhan bwysig iawn o hynny. Ac nid yw'n digwydd am fy mod i wedi eistedd yn fy swyddfa a phenderfynu fy mod yn credu mai dull 'ffôn yn gyntaf' sydd orau; mae'n ganlyniad uniongyrchol rhaglen o weithgareddau a gynhelir gan feddygon teulu eu hunain ac sy'n cael ei llywio gan y meddygon teulu hynny sydd wedi datrys yr heriau y mae amryw o bobl yn cwyno amdanynt a'r gallu i gael apwyntiad gyda'r gweithiwr gofal iechyd proffesiynol priodol. Mae'n ymwneud yn rhannol â phobl yn gwybod i ble y gallant fynd yn lle meddyg teulu, ond mae'n ymwneud hefyd â gallu siarad â rhywun ynglŷn â'r her o fewn amser rhesymol. Rwy'n cydnabod y bydd hyn yn parhau i fod yn destun trafod ymysg ymarferwyr cyffredinol—nid yn unig gyda'r Llywodraeth a'r gwasanaeth iechyd ehangach, ond ymhlith yr ymarferwyr cyffredinol eu hunain, gan fod rhai meddygon teulu yn gryf o blaid system newydd 'ffôn yn gyntaf' ac eraill yn amheus iawn ac yn diystyru hynny. Felly, mae gwaith mawr i'w wneud yma o ran darbwyllo meddygon teulu fod hyn yn ymwneud mewn gwirionedd â sicrhau bod eu swyddi'n well, ond yn y pen draw yn wasanaeth gwell i'r cyhoedd.