9. Dadl ar ddeiseb P-05-849 Dylai pob dyn yng Nghymru gael mynediad drwy'r GIG at y profion diagnostig gorau posibl ar gyfer canser y prostad

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:18 pm ar 6 Mawrth 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of David Melding David Melding Conservative 5:18, 6 Mawrth 2019

(Cyfieithwyd)

A gaf fi ddweud faint yw fy ngwerthfawrogiad o'r broses o gyflwyno deiseb? Yn y Cynulliad hwn, mae gennym Bwyllgor Deisebau arbennig o gryf a deisebau diddorol iawn yn cael eu cyflwyno. Rwy'n llongyfarch y ffordd yr amlinellodd David yr achos mewn modd grymus iawn. Mae'n iawn ein bod yn trafod y materion hyn y mae ein hetholwyr yn teimlo eu bod yn arbennig o bwysig a gofyn i'n hunain a ydynt wedi gweld rhywbeth mewn ymarfer cyfredol neu batrwm gwasanaeth y mae gwir angen rhoi sylw iddo.

Yr hyn sy'n fy nharo yw y gall fod rhywfaint o ddiffyg cysylltiad os nad ydym yn defnyddio'r technegau diagnostig mwyaf cyfredol ac sydd ar gael yn rhwydd, a goresgyn rhwystrau dyrys canlyniadau negyddol anghywir, canlyniadau positif anghywir, fel y dywedodd Rhun, a thriniaeth biopsi pur anghyfforddus, a phoenus o bosibl. Felly, credaf ei bod hi'n bwysig iawn ein bod yn ceisio symud ymlaen ac yn bod yn gyson, yn enwedig pan fo cymaint o ymgyrchu cyhoeddus, er tegwch i'r Llywodraeth, allan yno i fod yn ymwybodol o'ch corff, i fod yn ymwybodol o rai o'r newidiadau a all fod yn digwydd, ac yna i gael profion.

Felly, o ran ein hymgysylltiad ni â'r cyhoedd, a dweud pam ein bod yn caniatáu dulliau penodol ond nid rhai eraill, ac yn enwedig pan fo'n dameidiog, fel y byddwch yn cael y dechnoleg MRI ddiweddaraf os ydych yn byw mewn rhan benodol o Gymru, ond nid mewn man arall, credaf fod angen inni fod yn glir iawn ynglŷn â hynny.

Rwy'n credu ei bod hi'n bryd i ni gael rhyw fath o asesiad a datganiad ar sgrinio yn gyffredinol mae'n debyg, gan fod y cyhoedd yn cael negeseuon go gymysg weithiau ynglŷn â'i effeithiolrwydd a'r rôl y mae NICE wedi'i chwarae. Rydych yn cael eich annog i ofalu amdanoch eich hun a bod yn effro i unrhyw newid, ond wedyn nid yw'n eglur bob amser beth ddylai ddilyn wedyn. Roedd yn fy atgoffa o'r polisi sydd gennym ar sgrinio'r coluddyn. Ar hyn o bryd, caiff y pecynnau profi eu hanfon i unrhyw un rhwng 50 a 74 sydd eu heisiau, ond pan fyddwch yn cyrraedd 75 oed, daw i ben. Gofynnodd etholwr imi pam oedd hyn yn digwydd, a cheisiais ddarganfod y rheswm pam, ac nid oedd yn ymddangos yn glir iawn i mi fod yna reswm hollbwysig pam fod hynny'n digwydd.

Felly, credaf fod darlun mwy cynhwysfawr o sgrinio—. A nodir effeithiolrwydd sgrinio ar gyfer cyflyrau canser eraill hefyd weithiau. Gyda gwyddoniaeth feddygol yn datblygu, ceir mwy a mwy o offer ar gael i ni. Felly, rwy'n gobeithio y bydd y Gweinidog yn rhoi sylw i'r pryderon a godwyd, ac y bydd yn rhoi'r claf yn gyntaf: gwybodaeth glir, ac yna gwasanaethau diagnostig cyflym sydd mor dda ac mor gyfforddus â phosibl. Rwy'n credu ei fod yn wirioneddol bwysig oherwydd, fel y clywsom, mae'r prognosis yn gwella'n aruthrol po gynharaf y canfyddir y canserau hyn. Felly, unwaith eto, credaf y dylem fod yn ddiolchgar iawn i'r gŵr bonheddig a gyflwynodd y ddeiseb hon, ac i'r gwaith da y mae'r Pwyllgor Deisebau yn ei wneud yn mynnu ein bod yn dadlau ynglŷn â'r materion hyn yn y Siambr. Diolch.