6. Datganiad gan Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig: Rheoli'r Risg o Lifogydd ac Erydu Arfordirol

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:32 pm ar 12 Mawrth 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lesley Griffiths Lesley Griffiths Labour 4:32, 12 Mawrth 2019

(Cyfieithwyd)

Diolch, Llyr Huws Gruffydd. Felly, fe ddechreuwn ni gyda Hen Golwyn, ac unwaith eto, rydych chi'n dweud wrth Lywodraeth Cymru, 'Pryd fyddwch chi'n dod â'r bobl hyn ynghyd?' Mae hwn yn fater i Gyngor Bwrdeistref Sirol Conwy. Y nhw yw'r rhai sy'n dod atom ni'n gyson yn gofyn am arian, a nhw yw'r rhai a ddylai fod yn siarad â'r partneriaid hyn. Mae fy swyddogion wedi siarad â'r awdurdod lleol, wedi siarad â Network Rail, wedi siarad â Dŵr Cymru, ond, unwaith eto, mae'n rhaid i'r pwyslais hwn ar Lywodraeth Cymru i fod yr hwylusydd bob amser newid. Felly, mae'r sgyrsiau hynny yn mynd rhagddynt. Penderfynais i beidio â chynnwys y cynllun hwn ar gyfer ei ariannu drwy'r rhaglen gyfalaf hon gan nad yw'n bodloni amcanion y rhaglen, i leihau'r risg i eiddo, ac mae'n rhaid i hynny fod yn flaenoriaeth—i leihau'r risg i eiddo a busnes. Ond rwyf yn cydnabod yr heriau yn amlwg y mae seilwaith lleol pwysig, megis yr A55, yn gorfod eu gwrthsefyll. Felly, mae fy swyddogion yn parhau i weithio gyda rhannau eraill o'r Llywodraeth—fe wnes i grybwyll bod swyddogion fy nghyd-Aelod, Ken Skates hefyd yn ymwneud â hyn, o safbwynt trafnidiaeth—a'r partïon allanol i edrych ar sut y gellir ariannu'r gweithiau amddiffyn arfordirol hyn ar y cyd.

Credaf eich bod yn eithaf cywir ynghylch amddiffynfeydd caletach ac ysgafnach. Ni allaf roi ichi'r canrannau, ond gallaf ddyfalu'n dda iawn y bydd yr amddiffynfeydd caletach yn flaenoriaeth lawer uwch oherwydd, yn anffodus, rydych chi'n meddwl am amddiffyn rhag llifogydd ac mae pobl yn meddwl am goncrid. Felly, dyna pam fy mod i'n awyddus iawn i fynd ar drywydd yr amddiffynfeydd rheoli risg llifogydd anhraddodiadol hyn. Gallant leihau'r perygl o lifogydd, a drwy'r strategaeth genedlaethol, rwyf eisiau annog llawer mwy o'r dulliau naturiol o reoli risg llifogydd. Gallai fod yn gynllun ar wahân, gallai fod yn rhan o gynllun hybrid. Credaf y gallai ategu gwaith peirianyddiaeth. Yn amlwg, mae systemau draenio cynaliadwy yn ymwneud llawer mwy â defnyddio adnoddau naturiol, ac fel y dywedais yn fy ateb i Andrew R.T. Davies, mae'r rheoliadau hynny wedi cael croeso mawr.

Fe wnaethoch chi sôn am y morlyn llanw, ac yn sicr pan oedd Llywodraeth y DU yn edrych ar forlyn llanw Bae Abertawe fel cynllun arbrofol, roeddem ni'n amlwg yn edrych ar eraill, ac roedd gan yr un yn y gogledd lawer o allu a chapasiti amddiffyn rhag llifogydd yn rhan ohono. Felly, yn sicr, nid yw'n ymwneud ag ynni adnewyddadwy yn unig, onid yw? Mae'n ymwneud â'r manteision ychwanegol a allai ddod yn ei sgil.

Byddwch yn ymwybodol o'r ymgynghoriad 'Brexit a'n tir', ac yn sicr, rwy'n credu, o dan y cynlluniau nwyddau cyhoeddus, hoffwn weld llawer mwy o adfer mawnogydd, mannau storio adeg llifogydd, byfferau glaswellt. Rwy'n credu y gallwn ni reoli llethrau mynydd mewn ffordd fwy priodol o lawer. Felly, rwy'n credu, unwaith eto, bydd y polisi amaethyddol ar ôl Brexit yn cynnig cyfleoedd hefyd.

Byddaf yn gweithio'n agos iawn gyda fy nghyd-Aelod Julie James, y Gweinidog sy'n gyfrifol am gynllunio, ynghylch TAN 15. Yn amlwg os byddwn yn sylweddoli bod rhai ardaloedd sydd wedi'u neilltuo ar gyfer datblygiadau tai, a'n bod yn sylweddoli bod perygl uchel iawn o lifogydd, yna mae hynny'n rhywbeth y bydd angen i ni edrych arno, o ran sut bydd y tir hwnnw yn cael ei drin wedyn.