2. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru ar 13 Mawrth 2019.
7. Pa gamau pellach y bydd Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i atal salwch yn ne Cymru? OAQ53544
Mae gwella iechyd pawb yn un o uchelgeisiau canolog 'Ffyniant i Bawb' a 'Cymru Iachach'. Mae Llywodraeth Cymru, mewn partneriaeth gyda Iechyd Cyhoeddus Cymru, byrddau iechyd ac awdurdodau lleol, yn gweithio i gyflawni ein blaenoriaethau i wella iechyd y boblogaeth. Mae cymorth ar gyfer ymyriadau wedi'u targedu, i annog ffyrdd iachach o fyw, yn ganolog i hyn.
Diolch i chi am hynny, Weinidog. Fel y clywsom yn gynharach, ysmygu yw prif achos marwolaeth ataliadwy ac anghydraddoldeb iechyd yng Nghymru o hyd. A dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf, mae cyfradd y cynnydd o ran lleihau cyfraddau ysmygu wedi arafu'n fawr. Un ffordd effeithiol o ostwng cyfraddau ysmygu, yn arbennig mewn ardaloedd mwy difreintiedig efallai, yw camau gweithredu cymunedol i helpu pobl i roi'r gorau i ysmygu. A wnewch chi ystyried cynnwys y camau gweithredu cymunedol hyn yn y cynlluniau trawsnewid iechyd gwerth £100 miliwn?
Mae pobl yn gofyn yn rheolaidd sut y gellir defnyddio'r gronfa drawsnewid i gefnogi amrywiaeth wahanol o weithgareddau. Credaf fod hwn yn fater iechyd cyhoeddus uniongyrchol, a sut y gallwn helpu pobl i roi'r gorau i ysmygu, sut y mae gennym negeseuon iachach ynglŷn â pheidio â dechrau ysmygu yn y lle cyntaf, a sut rydym yn helpu pobl i ysmygu llai ac yna i roi'r gorau i ysmygu hefyd. Ein gweledigaeth yw cael cymdeithas ddi-fwg, a cheir camau amrywiol i gyrraedd y pwynt hwnnw. Mae gennyf ddiddordeb, fel y dywedais mewn ateb i gwestiynau cynharach, yn y sylfaen dystiolaeth o ran beth yw'r gwasanaeth mwyaf effeithiol ar gyfer rhoi'r gorau i ysmygu, a beth yw'r ffordd fwyaf effeithiol o gael y sgwrs am ysmygu, a'r effaith y mae hynny'n ei chael, nid yn unig ar y person sy'n ysmygu, ond y bobl o'u cwmpas, er mwyn ceisio darbwyllo mwy a mwy o bobl i weithredu ac i roi'r gorau iddi. Yna mae'n ymwneud â sut y gallwn helpu pobl. Ac wrth gwrs, mae'n gwbl briodol eich bod yn gofyn eich cwestiwn heddiw, a hithau'n Ddiwrnod Dim Smygu, fel y nodais yn gynharach.
Diolch. Ac, yn olaf, cwestiwn 8—Mark Isherwood.