3. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am gynnydd bargen ddinesig prifddinas-ranbarth Caerdydd? OAQ53654

Diolchaf i'r Aelod am y cwestiwn. Mae bargen prifddinas Caerdydd yn parhau i wneud cynnydd o ran ymateb i heriau cymdeithasol ac economaidd mawr ei hawdurdodau cyfansoddol. Mae swyddfa'r rhaglen yn cael ei hehangu i fwrw ymlaen ag amrywiaeth o brosiectau sydd wrthi'n cael eu datblygu, er mwyn eu troi'n fuddsoddiadau diriaethol yn ystod y flwyddyn hon.

Diolch am yr ateb yna, Prif Weinidog. Un o'r prosiectau, yn amlwg, a nodir yn y fargen ddinesig yw'r cysylltiad rhwng cyffordd 34 a'r A48 yn Sycamore Cross. Mae hon yn fargen sydd wedi bod ar y bwrdd ers cryn amser, y gwelliant hwn, ac, fel y gallwch ddeall, mae llawer o drigolion yn pryderu am y cynigion—yn enwedig y malltod tai a achoswyd gan rywfaint o'r diffyg penderfyniadau ynghylch rhai o'r cynigion. A allwch chi amlinellu heddiw pa ymrwymiad y mae Llywodraeth Cymru yn ei roi i'r prosiect hwn a phryd y gallai ddod i derfyn o ran penderfyniad am unrhyw gyllid Llywodraeth a allai gael ei roi ar gael?

Diolchaf i'r Aelod am y cwestiwn yna. Rwyf i eisiau gwneud yn siŵr fy mod i'n rhoi'r ateb gorau posibl iddo, a byddaf yn gwirio rhai o'r manylion y mae wedi gofyn amdanyn nhw a gwneud yn siŵr fy mod i'n ysgrifennu ato i gyflwyno hynny i gyd iddo yn y ffordd honno. Mae'n iawn i ddweud bod gan fargen prifddinas Caerdydd gyfres uchelgeisiol o brosiectau. Mae'r rhaglen metro a mwy gwerth £50 miliwn, a gymeradwywyd gan gabinet bargen prifddinas Caerdydd, yn gwneud buddsoddiadau mewn seilwaith trafnidiaeth ar draws pob un o'r 10 awdurdod lleol ac yn rhan, rwy'n gwybod, o benderfyniad bargen ddinesig y brifddinas-ranbarth i fuddsoddi yn yr amodau sylfaenol hynny a fydd yn creu economi lwyddiannus i bob un o'r 10 awdurdod cyfansoddol. Ac, o ran y cwestiwn penodol, fel y dywedais, byddaf yn gwirio'r manylion yn iawn ac yn sicrhau bod yr Aelod yn cael yr ateb gorau y gallaf i ei roi.

Mewn cynhadledd yr wythnos diwethaf ar fargeinion dinesig, siaradodd comisiynydd cenedlaethau'r dyfodol am ymgorffori metrigau cydraddoldeb yn y bargeinion dinesig fel, yn ogystal â darparu dangosyddion eglur a mesuradwy, y bydden nhw hefyd yn darparu canlyniadau buddiol ynddynt eu hunain—er enghraifft, gostyngiad efallai i niferoedd y plant sy'n derbyn gofal neu ddisgwyliad oes gwell. Beth yw barn y Llywodraeth ar hyn?

Ein barn ni, Llywydd—diolchaf i'r Aelod am dynnu sylw at safbwyntiau'r comisiynydd—yw bod yn rhaid, wrth gwrs, i'r fargen ddinesig fod yn fwy na chyfres o bosibiliadau economaidd unigol. Mae'n rhaid iddi ymestyn i'r gyfres ehangach honno o fesurau sy'n ein helpu i weld pa un a yw'r fargen ddinesig yn cael effaith ym mywydau'r ddinasyddiaeth ehangach yn y 10 awdurdod lleol, ac rwy'n falch o ddweud bod y fargen ddinesig wedi bod yn rhoi ystyriaeth ddifrifol iawn i gyngor y comisiynydd. Yn eu hadroddiad ar berfformiad yn chwarter 3, a gyhoeddwyd dim ond yn ddiweddar iawn, byddwch yn gweld bod fframwaith asesu cenedlaethau'r dyfodol ffurfiol wedi ei sefydlu erbyn hyn ar gyfer yr holl benderfyniadau a fydd yn cael eu gwneud gan gabinet y fargen ddinesig ac y bydd y rhain yn cynnwys dangosyddion unigol, mesuradwy ar holl ffrydiau llesiant cenedlaethau'r dyfodol, ac mae hynny'n cynnwys y ffrydiau cydraddoldeb y mae'r Aelod wedi cyfeirio atyn nhw y prynhawn yma. Felly, mae'r gwaith y mae'r comisiynydd yn ei wneud yn cael effaith uniongyrchol ar ystyriaethau'r fargen, ac rwy'n credu y bydd hynny'n helpu'r fargen ei hun i ddangos i ddinasyddion yn yr ardal y math o effeithiau y mae'n ceisio eu cyflawni.

Pa gynnydd sydd wedi ei wneud yn rhan o'r fargen ddinesig ar wella seilwaith trafnidiaeth o gwmpas coridor Heol Llantrisant?

Wel, fel y dywedais, Llywydd, ceir rhaglen metro a mwy gwerth £50 miliwn y mae'r fargen ddinesig wedi ei chymeradwyo eisoes. Mae honno'n cynnwys gwelliannau i drafnidiaeth o ogledd-orllewin Caerdydd allan i Rondda Cynon Taf. Mae sgyrsiau eraill yn cael eu cynnal sy'n cynnwys Trafnidiaeth Cymru, yr Aelod lleol dros Bontypridd a'r ddau awdurdod lleol yn ogystal â Llywodraeth Cymru, a'u nod yw llunio ymateb cydlynol i anghenion trafnidiaeth y rhan honno o'r brifddinas a rhan Llantrisant o awdurdod lleol Rhondda Cynon Taf.