1. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am faint o iawndal ariannol sydd wedi'i roi i bysgotwyr Cymru dros y pum mlynedd diwethaf o dan gronfa’r môr a physgodfeydd Ewrop ar gyfer potiau pysgota newydd? OAQ53661

Diolch. Nid yw cronfa'r môr a physgodfeydd Ewrop yn darparu iawndal ariannol. O dan erthygl 38 o'r gronfa, gall pysgotwyr wneud cais am grantiau ar gyfer buddsoddi ar raddfa fach mewn offer dethol, gan gynnwys potiau pysgota. Nifer fach o geisiadau yn unig sydd wedi dod i law hyd yma. Mae'r rhain yn aros am gymeradwyaeth derfynol.

O'r gorau. Diolch ichi am yr ateb hwnnw. Ond mae 90 y cant o'r pysgodfeydd yng Nghymru yn bysgota potiau ac fel pob math arall o offer pysgota, gall potiau pysgota gael eu colli yn y môr a gallant barhau i ddal rhywogaethau targed a rhywogaethau nad ydynt yn rhai targed heb unrhyw obaith o gael eu hadfer, rhywbeth a elwir yn bysgota anfwriadol. Ar hyn o bryd gwneir y rhan fwyaf o botiau pysgota â chortynnau plastig, ac nid yw'n fioddiraddiadwy ac mae'n aros yn y môr am filoedd o flynyddoedd. Hefyd, nid oes hatshus dianc ar y mwyafrif o'r potiau a fyddai'n galluogi'r ddalfa i ddianc ar ôl amser penodol pe bai'r pot yn cael ei golli, a phan nodir bod potiau pysgota wedi'u colli, yn ôl yr hyn rwy'n ei ddeall, gall y pysgotwyr wneud cais am iawndal.

Weinidog, a fyddech yn ystyried gweithredu amod bod potiau newydd y telir amdanynt allan o arian Llywodraeth Cymru neu arian o gronfa gyhoeddus yn cael eu gwneud o ddeunydd bioddiraddiadwy a bod ganddynt hatshus dianc fel nad ydynt yn cael cymaint o effaith ar ecosystem y môr, ac a fyddech hefyd yn ystyried cyflwyno system dagio sy'n ei gwneud hi'n bosibl adfer y potiau coll hyn?

Fel y dywedais yn fy ateb cyntaf i chi, nid ydym yn darparu iawndal ariannol o'r gronfa, ond fe wnaethom sefydlu grant adnewyddu potiau pysgod cregyn yn ôl yn 2013-14 ar ôl y stormydd gaeafol hynny. Sefydlwyd hynny gan Lywodraeth Cymru i gynorthwyo pysgotwyr i gael offer newydd yn lle'r hyn a gollwyd. Nid oes unrhyw botiau wedi'u prynu o dan gronfa'r môr a physgodfeydd ar hyn o bryd. Bydd gwiriadau priodol yn cael eu rhoi ar waith i gadarnhau addasrwydd unrhyw offer newydd, ond credaf y dylid canolbwyntio ar hatshus dianc. Rwy'n meddwl bod hynny'n wirioneddol bwysig, ac yn sicr gallwn edrych ar fesurau cynaliadwyedd eraill, yn hytrach na'r deunydd a ddefnyddir wrth greu'r offer. Ond yn amlwg rydym newydd ddechrau ymgynghori ar 'Brexit a'n moroedd', a chredaf fod hyn yn rhywbeth y gallem edrych arno mewn polisi pysgodfeydd yn y dyfodol.

Rwy'n siŵr y byddai'r Gweinidog yn cytuno â mi ei bod yn bwysig fod cymorth ariannol sydd ar gael ar gyfer diwydiant pysgota Cymru yn cyrraedd pysgotwyr Cymru mewn gwirionedd. Felly, mae'n hanfodol fod unrhyw gyrff sy'n derbyn cyllid gan Lywodraeth Cymru ar ran diwydiant pysgota Cymru yn awr neu yn y dyfodol, yn dryloyw ac yn glir yn y ffordd y maent yn gwario arian. Yn yr amgylchiadau hyn, a allai'r Gweinidog ddweud wrthym pa fesurau y mae wedi'u rhoi ar waith i sicrhau bod arian trethdalwyr a roddir i sefydliadau yn gwbl dryloyw? A all ddweud wrthym sut y mae ei hadran yn mynd ati i sicrhau diwydrwydd dyledus pan ddarperir arian i sefydliadau o'r fath?

Mae'r holl arian yn y ffordd a awgrymwch yn hollol dryloyw, a gwn eich bod wedi ysgrifennu ataf ynglŷn â Chymdeithas Pysgotwyr Cymru yn arbennig. Gallaf yn bendant eich sicrhau fod yr holl arian yn dryloyw. Mae Cymdeithas Pysgotwyr Cymru yn cydymffurfio'n llwyr â'r holl faterion monitro. Rwy'n gwrthwynebu'n llwyr yr hyn a roddwyd ar Twitter heb fod yn hir yn ôl ac rwy'n gweithredu mewn perthynas â'r honiadau hynny. Mae monitro trwyadl tu hwnt yn digwydd, ac nid oes ond angen i chi fynd i Dŷ'r Cwmnïau i weld bod yr holl wybodaeth yno.