Cafodd maint y pryderon, fel y nodir yn yr adroddiad ac yn y llinell amser, ei wneud yn gwbl hysbys pan wnaeth pennaeth gwasanaeth bydwreigiaeth newydd adolygu'r data o fewn y gwasanaeth. Arweiniodd y pryderon hynny at gysylltiad ychwanegol gan Lywodraeth Cymru â'r sefydliad ac, yn y pen draw, gan nad oeddwn i'n fodlon ag ymateb y bwrdd iechyd, fe benderfynais i gomisiynu'r adolygiad annibynnol hwn a adroddwyd heddiw. Felly, o ystyried maint y pryder sydd wedi cael ei amlygu'n briodol, gan rywun sy'n gwneud ei waith fel y dylai, gan ddwysáu'r pryderon hynny, rydym nawr yn cyrraedd pwynt pan fydd Gweinidog yn gwneud penderfyniad—yr adroddiad hwn sydd gennym heddiw. A heb hwnnw, ni ellir gwadu'r ffaith na fyddai gennym y gwrthrychedd sydd gennym yn yr adroddiad hwn heddiw, ac mae'n ddigon posib y byddai'r pryderon hyn sy'n bodoli yn y gwasanaeth hwn o dan orchudd o hyd. [Torri ar draws.] O ran deall yr ystod o wahanol adroddiadau, ceir adroddiadau ar draws ystod o wasanaethau amrywiol ac yna fe gymerir camau fel arfer i ddatrys y rhain. Mewn gwirionedd, fe ddaethom ni i wybod am faint y pryder hwn—ac, fel y dywedais, rwyf wedi nodi ar eich cyfer chi sut a phryd y gweithredais i er mwyn sicrhau bod adolygiad y Coleg Brenhinol yn cael ei gynnal.

Nawr, o ran mesurau arbennig o fewn y maes gwasanaeth, mae gennym gyfres glir o argymhellion i weithio tuag atynt er mwyn i'r gwasanaeth wella yn unol â nhw. Mae gennym oruchwyliaeth annibynnol i weld a fydd yr argymhellion hynny'n cael eu cyflawni mewn gwirionedd. Ac rydym yn y sefyllfa ffodus lle mae nifer o deuluoedd sydd wedi cyfarfod â swyddogion Llywodraeth Cymru heddiw ac wedi derbyn ymddiheuriad personol gan Gadeirydd y Bwrdd Iechyd yn parhau i fod yn fodlon cymryd rhan yn y gwaith hwnnw i wella gwasanaethau. Mae hynny'n eithriadol o bwysig er mwyn inni allu dysgu'r gwersi'n iawn a sicrhau na chaiff lleisiau menywod a'u teuluoedd eu hanghofio yn hyn o beth, oherwydd, mewn gwirionedd, yr hyn y mae angen i ni ei wneud yw gwneud eu llais nhw yn fwy hyglyw yn nyfodol y gwasanaeth. Felly, rwyf i o'r farn y dylid bod yn fwy cadarnhaol ynghylch am ba hyd y bydd y maes gwasanaeth yn parhau i fod mewn mesurau arbennig. Ond fe fyddwn i'n dweud y bydd y maes gwasanaeth yn parhau i fod mewn mesurau arbennig cyn belled â'i bod yn briodol iddi fod felly. Nid wyf am osod unrhyw fath o derfyn amser artiffisial i'r mesurau arbennig orffen yn y maes hwn o wasanaeth. Mae'n rhaid sicrhau gwelliant priodol a pharhaus sy'n cael ei amlygu'n wrthrychol a'i gymeradwyo. Ac mae'n werth nodi, yn Betsi Cadwaladr, mai'r gwasanaethau mamolaeth oedd un o'r prif bryderon a arweiniodd at fesurau arbennig ar gyfer y sefydliad cyfan, ac mae'r gwasanaeth wedi cyflawni gwelliant parhaus mewn gwasanaethau mamolaeth a dyna pam maen nhw wedi dod allan o fesurau arbennig dros flwyddyn yn ôl.

Nawr, o ran eich pwynt ynglŷn â rheoli, rwy'n sylweddoli nad oedd a wnelo rhywfaint o'r hyn a oedd gennych chi i'w ddweud ddim o gwbl â'r system yng Nghymru, ac roedd mewn gwirionedd yn sylwebaeth ar y system yn Lloegr. Ond, wrth gwrs, mae llawer o reolwyr yn glinigwyr eu hunain. Os edrychwch ar y rhan fwyaf o'r tîm gweithredol o amgylch byrddau iechyd yn y wlad, gweithwyr gofal iechyd proffesiynol cofrestredig ydyn nhw sy'n parhau i gynnal eu cofrestriad proffesiynol, ond mae'r gwaith y maen nhw'n ymgymryd ag ef fel arweinwyr a rheolwyr yn gofyn am wahanol fath o brofiad i fod yn glinigwr. Ac, wrth gwrs, rydym ni'n edrych ar y cymwysterau a'r profiad perthnasol wrth benodi, ac mae'r byrddau iechyd sy'n eu penodi nhw'n gwneud hynny hefyd. Dyma'r pwynt ynghylch bod gan ein system ni y byrddau i ymgymryd yn briodol â'r llywodraethu, y cymorth a'r her sydd eu hangen i sicrhau bod y bobl iawn yn cael eu penodi a'u bod yn eu lle. Rhan o'r hyn sy'n anodd am y gwasanaeth arbennig hwn yw bod Cwm Taf, hyd yn hyn, wedi bod yn fwrdd iechyd sy'n perfformio'n dda, yn byw o fewn ei gyllidebau ac yn gwneud yn dda o ran mesurau perfformiad. Ond mae ansawdd a diogelwch yn rhan ddiysgog o'r system gofal iechyd yma yng Nghymru, ac felly mae'r atebolrwydd y mae'r Aelodau yn galw amdano yn ddealladwy—bydd tystiolaeth i ategu unrhyw fath o atebolrwydd ac nid prosesau annibynnol a roddais i ar waith wedi cael eu cynllunio i roi sicrwydd i'r cyhoedd yn unig, ond fe'u cynlluniwyd hefyd i sicrhau ein bod yn deall ymhle y dylai atebolrwydd orwedd. Oherwydd ein hamcan ni yw newid a gwella'r gwasanaeth, a rhaid i hynny olygu newid diwylliannol sylweddol er mwyn cyflawni hynny.

Felly, nid wyf am bennu dyddiad cau artiffisial ar gyfer ymadawiad unrhyw un o'i waith; byddai'n dda gennyf weld pobl yn y gwasanaeth iechyd sy'n gallu gwneud eu gwaith yn iawn a gwneud eu gwaith gyda'r cyhoedd y maen nhw'n ei wasanaethu. Ond rydym wedi gweld newid yn barod—bu newid sylweddol yn nifer yr aelodau annibynnol o'i gymharu â'r bwrdd iechyd yn 2010. Mae dau feddyg a oedd yn y gwasanaeth ar adeg ysgrifennu'r adroddiad wedi gadael y bwrdd iechyd erbyn hyn. Gyda llaw, mae gennym gyfarwyddwr nyrsio newydd erbyn hyn ar lefel weithredol o fewn y bwrdd iechyd, a fydd wrth y gwaith o fewn y mis hwn. Maen nhw allan yn recriwtio Cyfarwyddwr Meddygol newydd—unwaith eto, mater o gyd-ddigwyddiad yw hynny; roedd hwnnw'n ymddeoliad a gynlluniwyd beth bynnag. A hefyd, yn y pythefnos diwethaf, mae bydwraig ymgynghorol o fewn y gwasanaeth hefyd, ac felly mae yna newid, a newid sylweddol, o fewn haenau arweinyddiaeth y sefydliad.

Yr her nawr yw i bobl wneud y gwaith y maen nhw'n cael eu talu amdano, y gwaith yr aethant i mewn i'r gwasanaeth iechyd i'w wneud, er mwyn rhoi'r hyder a'r ansawdd y mae gan bob teulu'r hawl i'w disgwyl. Ac, wrth gwrs, ni fyddaf yn ymddiswyddo; byddaf yn parhau â'm cyfrifoldebau fel Gweinidog dros y gwasanaeth iechyd gwladol yma yng Nghymru ac yn gwireddu'r gwelliannau sy'n ofynnol yr wyf yn cydnabod bod yn rhaid iddynt ddigwydd.