Cwestiynau Heb Rybudd gan Lefarwyr y Pleidiau

Part of 2. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru am 2:31 pm ar 1 Mai 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 2:31, 1 Mai 2019

(Cyfieithwyd)

Dychwelaf at yr ystod o bwyntiau—credaf fod pum pwynt gwahanol wedi'u gwneud y tro hwnnw, Lywydd. O ran yr wyth adroddiad y cyfeiria'r Aelod atynt, nid oes unrhyw un ohonynt yn cyfeirio at ddyfnder yr her a ddatgelwyd yn ystod yr hydref y llynedd, a arweiniodd at gomisiynu adroddiad ar y cyd gan y colegau brenhinol. Roedd hwnnw'n benderfyniad a wneuthum oherwydd y pryder a ddatgelwyd yn briodol bryd hynny. Ac mae'n ffaith syml, wrth gwrs, nad oeddwn wedi bod yn y swydd hon am y cyfnod cyfan o chwe blynedd y cyfeiriwch ato. Rwyf wedi gweithredu ers i mi fod yn y swydd yn unol â'r holl wybodaeth sydd wedi bod ar gael i mi. Ac mae deall sut a pham na nodwyd pryderon a pham na weithredwyd yn eu cylch yn gynharach yn rhan o'r her. Dyna pam fod yr annibyniaeth yn y trefniadau goruchwylio yn y broses adolygu yn gwbl hanfodol, er mwyn ailadeiladu'r ymddiriedaeth a'r hyder y bydd y staff a'r cyhoedd yn eu disgwyl.

Yn sicr, nid wyf wedi diystyru'r ddeddf gofal gwrthgyfartal. Rwyf wedi dweud yn glir fy mod yn disgwyl i bob unigolyn, pob teulu, pob cymuned, yng Nghymru gael eu trin yn briodol gan ein gwasanaeth iechyd gwladol, gydag urddas a pharch, i'w lleisiau gael eu clywed. Mae'n rhan o'r hyn sydd wedi peri cryn ofid i mi mewn perthynas â gwasanaethau mamolaeth Cwm Taf. Yn amlwg, ni ddigwyddodd hynny i amryw o deuluoedd sydd wedi siarad am eu profiadau. Felly, o ran y camau rydym wedi'u cymryd yn fwy cyffredinol mewn perthynas â'r ddeddf gofal gwrthgyfartal, mae gennym raglenni penodol ar waith yn Aneurin Bevan, ynghyd â Chwm Taf. Felly, mae hyn yn rhywbeth rydym yn cymryd camau rhagweithiol arno'n fwriadol yn y gwasanaeth iechyd yng Nghymru.

Nawr, pan ddywedaf, 'Pwy sy'n rhannu'r cyfrifoldeb?', mae pawb yn y gwasanaeth iechyd hwn yn rhannu'r cyfrifoldeb am y ffordd y mae'r gwasanaeth iechyd cyfan yn gweithio. Ond yn y pen draw, fi yw'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol, a fi sydd â'r cyfrifoldeb cyffredinol am yr hyn sy'n digwydd. Ac rwy'n bell o fod yn hunanfodlon ynglŷn â fy nghyfrifoldebau, nid yn unig yn yr ystyr o berfformiad cyffredinol y gwasanaeth, nid yn unig yr heriau, ond y daioni y mae'r gwasanaeth yn ei wneud. Ond fy nghyfrifoldeb i yw sicrhau'r gwelliant rwy'n cydnabod bod ei angen yn daer ac rwy'n benderfynol o gyflawni hynny.